តើអ្នកណាខ្លះ ដែលអាចទទួលបានគោរមងារពីរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា?

ក្រុមប្រឹក្សាបណ្ឌិតសភាចារ្យ ជាអ្នកមុខការក្នុងការលើកសំណើកំណត់ក្របខណ្ឌគោរមងារនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា។ គោរមងារនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាត្រូវបានបែងចែកជា២ប្រភេទ គឺគោរមងារវិទ្យាសាស្ត្រ និងគោរមងារកិត្តិយស។ តើអ្នកណាខ្លះ ដែលអាចទទួលបានគោរមងារពីរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា?

ព្រះរាជក្រឹត្យស្ដីពីក្របខណ្ឌគោរមងារនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ឆ្នាំ២០១៨ បានកំណត់ថា គោរមងារវិទ្យាសាស្ត្រ មានចំនួន៣កម្រិត គឺគោរមងារ «អគ្គមហាបណ្ឌិតសភាចារ្យទិសាបាមោក្ខ» គោរមងារ «អគ្គបណ្ឌិតសភាចារ្យ» និងគោរមងារ «បណ្ឌិតសភាចារ្យ»។

«អគ្គមហាបណ្ឌិតសភាចារ្យទិសាបាមោក្ខ» ជាគោរមងារវិទ្យាសាស្ត្រខ្ពស់បំផុតនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ដែលត្រូវជូនឥស្សរជនកំពូលរបស់កម្ពុជាតែមួយរូបគត់។ គោរមងារ «អគ្គមហាបណ្ឌិតសភាចារ្យទិសាបាមោក្ខ» នេះ គឺមិនទាន់ត្រូវបានផ្ដល់ជូនឥស្សរជនណាម្នាក់ឡើយ មកទល់ពេលនេះ។ រីឯ «អគ្គបណ្ឌិតសភាចារ្យ» ជាគោរមងារវិទ្យាសាស្ត្រ ដែលត្រូវផ្ដល់ជូនប្រធានក្រុមប្រឹក្សាបណ្ឌិតសភាចារ្យ។ បច្ចុប្បន្ន គោរមងារនេះ ត្រូវបានផ្ដល់ជូនលោក អូន ព័ន្ធមុនីរ័ត្ន រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ ក្នុងនាមជាប្រធានក្រុមប្រឹក្សាបណ្ឌិតសភាចារ្យ។

ចំណែក «បណ្ឌិតសភាចារ្យ» ជាគោរមងារវិទ្យាសស្ត្រ ដែលសម្រាប់ប្រគល់ជូនសមាជិកពេញសិទ្ធិនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ទៅតាមលក្ខខណ្ឌកំណត់ដោយលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្តជាធរមាន។ សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន ក្នុងនាមជាប្រធានកិត្តិយសនៃក្រុមប្រឹក្សាបណ្ឌិតសភាចារ្យ ក៏ទទួលបានគោរមងារជាបណ្ឌិតសភាចារ្យនេះដែរ។

ដោយឡែក កម្រិតនៃគោរមងារកិត្តិយស រួមមាន «កិត្តិព្រឹទ្ធបណ្ឌិត» «កិត្តិបរិរក្សបណ្ឌិត» «កិត្តិសេដ្ឋាបណ្ឌិត» «កិត្តិសង្គហបណ្ឌិត» «កិត្តិនីតិកោសលបណ្ឌិត» «កិត្តិឧទ្ទេសបណ្ឌិត» និងគោរមងារ «កិត្តិបណ្ឌិត»។

«កិត្តិព្រឹទ្ធបណ្ឌិត» ជាគោរមងារកិត្តិយសខ្ពស់បំផុតនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា។ បុគ្គលដែលអាចទទួលបានគោរមងារនេះ គឺជាវរជនខ្មែរមានគុណបំណាច់ និងស្នាដៃធំធេងចំពោះជាតិក្នុងការធ្វើឱ្យរស់ឡើងវិញ និងអភិវឌ្ឍន៍សង្គម សេដ្ឋកិច្ច និងវប្បធម៌ ព្រមទាំងការទទួលស្គាល់ជាអន្តរជាតិលើវិស័យមនុស្សធម៌ ក៏ដូចជាការលើកកម្ពស់សិទ្ធិ និងសេចក្ដីថ្លៃថ្នូររបស់មនុស្សជាតិ។

«កិត្តិបរិរក្សបណ្ឌិត» ជាគោរមងារកិត្តិយស សម្រាប់ប្រគល់ជូនដល់វរជនខ្មែរ ដែលបានបម្រើជាតិចាប់ពី ៤០ឆ្នាំឡើង ហើយមានគុណបំណាច់ និងស្នាដៃក្នុងការដឹកនាំ គ្រប់គ្រង និងថែរក្សាឧត្តមប្រយោជន៍ជាតិលើវិស័យវិទ្យាសាស្ត្រសេដ្ឋកិច្ច សង្គមកិច្ច វប្បធម៌ មនុស្សធម៌ អប់រំ បណ្តុះបណ្តាល និងអភិវឌ្ឍន៍ធនធានមនុស្ស។

«កិត្តិសេដ្ឋាបណ្ឌិត» ជាគោរមងារកិត្តិយស ដែលផ្ដល់ជូនវរជនខ្មែរ ដែលបានបម្រើជាតិចាប់ពី ៣០ឆ្នាំឡើង ហើយមានគុណបំណាច់ និងស្នាដៃចំពោះប្រទេសជាតិលើវិស័យសេដ្ឋកិច្ច ហិរញ្ញវត្ថុ និងការអភិវឌ្ឍ។ រីឯ «កិត្តិសង្គហបណ្ឌិត» ជាគោរមងារកិត្តិយសមួយ សម្រាប់ផ្ដល់ជូនវរជនខ្មែរ ដែលបានបម្រើជាតិចាប់ពី ៣០ឆ្នាំឡើង ហើយមានគុណបំណាច់ និងស្នាដៃចំពោះជាតិលើវិស័យសង្គមកិច្ច វប្បធម៌ និងមនុស្សធម៌។

មិនខុសគ្នានេះដែរ «កិត្តិនីតិកោសលបណ្ឌិត» ជាគោរមងារកិត្តិយសមួយទៀតនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា។ បុគ្គលអាចទទួលបានគោរមងារនេះ គឺជាវរជនខ្មែរ ដែលបានធ្វើការបម្រើជាតិចាប់ពី ៣០ឆ្នាំឡើង ហើយមានគុណបំណាច់ និងស្នាដៃចំពោះជាតិលើវិស័យច្បាប់ យុត្តិធម៌ និងតុលាការ។

គោរមងារ «កិត្តិឧទ្ទេសបណ្ឌិត» ផ្ដល់ជូនវរជនខ្មែរមានស្នាដៃ និងចំណេះដឹងខ្ពង់ខ្ពស់ក្នុងការចូលរួមចំណែកលើកកម្ពស់វិស័យអប់រំ សិក្សាធិការ និងសង្គម-វប្បធម៌។ គោរមងារកិត្តិយសចុងក្រោយគេនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា «កិត្តិបណ្ឌិត» គ្រាន់តែជាសញ្ញាបត្រកិត្តិយសមួយសម្រាប់ប្រគល់ឱ្យឥស្សរជន ឬបញ្ញាវន្ត ទាំងជនជាតិ ទាំងបរទេស ដែលមានគុណបំណាច់ និងស្នាដៃជាប្រយោជន៍ចំពោះជាតិមាតុភូមិក្នុងការអភិវឌ្ឍសង្គម វប្បធម៌ សាសនា និងសេដ្ឋកិច្ចជាតិ។

លើសពីនេះ ក្រុមប្រឹក្សាបណ្ឌិតសភាចារ្យ ក៏អាចស្នើសុំបង្កើតឱ្យមានគោរមងារផ្សេងទៀតបានផងដែរ ដោយព្រះរាជក្រឹត្យរបស់ព្រះមហាក្សត្រ។ ជាក់ស្ដែង តាមព្រះរាជក្រឹត្យ ចុះថ្ងៃទី៨ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៣ ព្រះមហាក្សត្រនៃកម្ពុជា បានត្រាស់បង្គាប់ផ្តល់គោរមងារកិត្តិយសពិសេសបំផុតនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ជូនឯកឧត្តមបណ្ឌិត ហ៊ុន ម៉ាណែត ជា «កិត្តិទេសាភិបាលបណ្ឌិត» តែមួយរូបគត់៕

ដោយ៖ ធឿន វ៉ាន់សុង