ជីវិតកម្សាន្ដ

ល្អណាស់! ព្រះវិហារអាយុកាល១០០ឆ្នាំ បានស្រោចសង់ឡើងវិញ

បានផុស

៣ years មុន

នៅ

ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ៥ សីហា ២០២១

ដោយ

បច្ចុប្បន្ន មាននិន្នាការនៃការវាយកម្ទេចវិហារចាស់ ដើម្បីសាងសង់វិហារថ្មីស្ទើរនៅគ្រប់ខេត្តក្រុង ហើយបញ្ហានេះ បានបណ្តាលឲ្យមានការជជែកពិភាក្សាយ៉ាងក្តៅគគុក ក្នុងស្រទាប់មហាជន។

សូមចុច Subscribe Channel Telegram កម្ពុជាថ្មី ដើម្បីទទួលបានព័ត៌មានថ្មីៗទាន់ចិត្ត

ព្រះវិហារនៃវត្តទួលខ្សាច់ ហៅវត្តកោះផ្តៅ ជាវិហារបុរាណមួយក្នុងចំណោមវិហារដែលគ្រោងវាយកម្ទេចចោល។ ព្រះវិហារនេះ ស្ថិតនៅក្នុងវត្តទួលខ្សាច់ ភូមិកោះផ្តៅ ឃុំកំពង់ត្រាចខាងលិច ស្រុកកំពង់ត្រាច ខេត្តកំពត។ ព្រះវិហារវត្តកោះផ្ដៅ កសាងនៅរវាងឆ្នាំ១៩២០-១៩៣០។ ក្រៅពីវិហារចំណាស់ នៅមានសំណង់ចេតិយដែលសង់នៅព.ស.២៤៦៥ (គ.ស.១៩២១) ហើយចេតិយនេះរង់ចាំសប្បុរសជនជួយជាថវិកាសម្រាប់ការជួសជុលនិងពង្រឹង។ ក្នុងសម័យខ្មែរក្រហម ព្រះវិហារនេះ ក្លាយជាកន្លែងកាត់សម្លៀកបំពាក់ (សម្រាប់កម្មាភិបាល) និង ជាជង្រុកស្រូវ។

ដោយសារកត្តាមនុស្ស ធម្មជាតិ និងអាយុកាល ធ្វើឲ្យព្រះវិហារមួយនេះទទួលរងការខូចខាត។ ដោយយល់ឃើញពីសារសំខាន់នៃសំណង់បុរាណនេះ ក្រសួងវប្បធម៌និងវិចិត្រសិល្បៈ បានស្វែងរកថវិកាសម្រាប់ក្រុមជំនាញនៃអគ្គនាយកដ្ឋានបេតិកភណ្ឌ ដើម្បីជួសជុល។ ក្នុងការងារជួសជុល ក្រុមការងារជំនាញ បានរក្សានូវទម្រង់និងបច្ចេកទេសបង្គំនានាតាមលំអានចាស់ មានដូចជា៖ គ្រឿងបង្គុំដំបូល ក្បឿង និង គ្រឿងលម្អស្ថាបត្យកម្មនៅដំបូល រួមមាន ហោជាង នាគដងក្តារ នាគចែង ព្រំដំបូល ជហ្វារ កិន្នរ គ្រុឌ ក្បាច់ចម្លាក់តាមសសរត្រូវជួសជុលនិងចម្លងឡើងវិញតាមទីតាំងដែលបាត់និងខូចខាត។ ដោយឡែកគំនូរបុរាណក្នុងព្រះវិហារ ក្រុមការងារមិនបានជួសជុលនោះទេ ដ្បិតផ្ទៃគំនូរជិត៨០%នៅល្អ ហើយម្យ៉ាងទៀត ដោយសារមានព័ត៌មានផ្សេងៗ ទាក់ទងនឹងសម័យខ្មែរក្រហម ហេតុនេះក្រុមការងាររក្សាទុកនៅដដែល។

ក្រៅពីការជួសជុលពង្រឹងរចនាសម្ព័ន្ធព្រះវិហារ ក្រុមជំនាញបានទាក់ទងមន្ត្រីសារមន្ទីរទួលស្លែងឲ្យចុះសិក្សា ប្រមូលចងក្រង និងស្រង់ទិន្នន័យនានានៅលើជញ្ជាំងដែលទាក់ទងនឹងសម័យខ្មែរក្រហម។ ជាលទ្ធផល ក្រុមការងារប្រមូលទិន្នន័យពីគំនូសសញ្ញាលើជញ្ជាំង បានចំនួន៨៣ផ្ទាំង។ ខ្លឹមសាររួមនៃទិន្នន័យដែលស្រង់បាន គឺបង្ហាញពីកំណត់ហេតុការងារប្រចាំថ្ងៃ គំនូសសញ្ញាជាចំនួន សារនយោបាយបដិវត្តន៍របស់ខ្មែរក្រហម ព្រមទាំងរូបទាហានជាដើម។ ឧទាហរណ៍៖ «[ថ្ងៃទី] ២.ប៉ាស់៨ [កាត់ដេរ] សំពត់២ ខោ១ អង់រឹង១, …[ថ្ងៃទី] ១៨. ប៉ាស់១ អាវក្មេង១, …[ថ្ងៃទី]២៩ ឈឺ…» «…មិត្តយើងអើង ប្រទេសកម្ពុជា» «១.៣.១៩៧៨» និងឃ្លាមួយសំខាន់គឺ «កម្ពុជាប្រ.ធិបតេយ្យ ក្រោមការដឹកនាំដ៏ត្រឹមត្រូវនឹងភ្លឺស្វាងនឹងទ័ពបដិវត្តកម្ពុជានៃបក្សកុម្មុយនីស្តកម្ពុជា ប្រជាជន…» ។