សុខភាព
ការញ៉ាំអាហារដែលយើងច្រើនធ្វេសប្រហែស អាចនាំផ្លូវទៅរកជំងឺមហារីកបំពង់អាហារ
យោងតាមអ្នកជំនាញ ការញ៉ាំ ឬផឹកភេសជ្ជៈក្តៅពេក អាចបណ្តាលឲ្យខូចបំពង់អាហារ និងសូម្បីតែមហារីកបំពង់អាហារ។ មហារីកបំពង់អាហារ គឺជាដុំសាច់សាហាវដែលមានប្រភពចេញពីកោសិកា epithelial នៃបំពង់អាហារ។ មហារីកបំពង់អាហារត្រូវបានបង្ហាញថា ទាក់ទងនឹងរបបអាហារ និងទម្លាប់ផឹកស្រា។
វេជ្ជបណ្ឌិតនៅ CKI លោក Dinh Tran Ngoc Mai នាយកដ្ឋានអាហារូបត្ថម្ភ និងរបបអាហារ នៃសាកលវិទ្យាល័យវេជ្ជសាស្ត្រ និងឱសថស្ថានទីក្រុងហូជីមិញ បាននិយាយថា ការប្រើប្រាស់ភេសជ្ជៈដែលក្តៅពេក អាចប៉ះពាល់ដល់បំពង់អាហារ ថែមទាំងបង្កមហារីកបំពង់អាហារទៀតផង។ មូលហេតុគឺដោយសារកោសិកាភ្នាសបំពង់អាហារត្រូវខូចខាតនៅពេលប៉ះពាល់នឹងអាហារដែលមានសីតុណ្ហភាពខ្ពស់ចាប់ពី ៦៥ អង្សាសេ ឬខ្ពស់ជាងនេះ។
ទម្លាប់នៃការញ៉ាំអាហារក្តៅពេក ក្លាយជាដំណើរការដដែលៗជាញឹកញាប់ ដែលនាំឲ្យមានស្នាមសង្វារ និងការរីកសាយមិនធម្មតានៃកោសិកាភ្នាសនៃបំពង់អាហារ។ នេះជាកត្តាចាប់ផ្តើមដែលបង្កជាជំងឺមហារីក។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិតរូបនេះបានវិភាគថា មហារីកបំពង់អាហារមានកត្តាហានិភ័យជាច្រើនដូចជា៖
– ទម្លាប់ប្រើគ្រឿងស្រវឹង និងជក់បារី
– របបអាហារដែលប្រើអាហារជាច្រើនដែលមានសារធាតុ nitrosamines ដូចជាត្រសក់ជ្រក់ និងត្របអាំងក្ដៅៗជាដើម។
– បរិភោគអាហារដែលមានផ្សិតដែលមានផ្ទុកសារធាតុ aflatoxins។
– ភេសជ្ជៈ និងអាហារកែច្នៃនៅសីតុណ្ហភាពខ្ពស់។
– ទម្លាប់ទំពារស្លាម្លូ។
– របបអាហារដែលមានជាតិសរសៃទាប។
លើសពីនេះទៀត មានកត្តាផ្សេងទៀតដែលត្រូវបានគេជឿថាបង្កើនហានិភ័យនៃជំងឺមហារីកបំពង់អាហារ ដូចជាការធាត់ ការឆ្លងមេរោគ Human Papilloma Virus (HPV) ជំងឺច្រាលក្រពះពោះវៀន ឬប្រវត្តិនៃការរលាកក្រពះពោះវៀន ជំងឺក្រពះពោះវៀន មហារីកមាត់ និងសូម្បីតែកត្តាហ្សែន។
យោងតាមអ្នកជំនាញខាងជំងឺមហារីក ជំងឺមហារីកបំពង់អាហារក៏ទាក់ទងទៅនឹងអាយុផងដែរ ដែលជារឿយៗកើតឡើងចំពោះអ្នកជំងឺវ័យចំណាស់ ដោយអ្នកជំងឺភាគច្រើនកើតជំងឺនេះក្នុងវ័យ ៥០ ឆ្នាំ និង ៦០ ឆ្នាំ ហើយអ្នកដែលមានជំងឺដំបៅបំពង់អាហាររយៈពេលវែង ក៏បង្កើនហានិភ័យនៃជំងឺមហារីកបំពង់អាហារផងដែរ។
ចំណែកឯរបបអាហារដែលសម្បូរទៅដោយបន្លែ និងផ្លែឈើជួយផ្តល់វីតាមីន និងជាតិសរសៃច្រើន កាត់បន្ថយអាហារកែច្នៃ អាហារចៀន អាហារដុតនៅសីតុណ្ហភាពខ្ពស់ គ្រឿងស្រវឹង និងឈប់ជក់បារី ជួយកាត់បន្ថយហានិភ័យនៃជំងឺមហារីកបំពង់អាហារ។
ដើម្បីការពារជំងឺមហារីកបំពង់អាហារ លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ម៉ៃ ណែនាំអ្នកគ្រប់គ្នាឲ្យមានផែនការពិនិត្យ និងពិនិត្យសុខភាពជាប្រចាំ ដើម្បីរកឲ្យឃើញជំងឺនេះឲ្យបានឆាប់។ វាចាំបាច់ក្នុងការព្យាបាលជំងឺដែលទាក់ទងដូចជាការច្រាលក្រពះពោះវៀន រលាកក្រពះ atrophic និងការពារការឆ្លងមេរោគ HPV ។ ការរក្សារបបអាហារសមហេតុផល និងការធ្វើលំហាត់ប្រាណដើម្បីចៀសវាងការធាត់គឺមានសារៈសំខាន់ដូចគ្នាក្នុងការជួយការពារជំងឺមហារីកបំពង់អាហារ។
សញ្ញានៃជំងឺមហារីកបំពង់អាហារ
– ការលេបទឹកមាត់ គឺជារោគសញ្ញាដែលងាយនឹងមានអារម្មណ៍ និងកើតមានចំពោះអ្នកជំងឺភាគច្រើនដែលមានជំងឺមហារីកបំពង់អាហារ។
– ការហៀរទឹកមាត់ញឹកញាប់ អមដោយក្លិនមិនល្អក្នុងដង្ហើម ក្រហាយ និងស្លាក់នៅពេលញ៉ាំ និងផឹក។
– ស្រកទម្ងន់គួរឲ្យកត់សម្គាល់ ខ្សោះជាតិទឹក និងអស់កម្លាំងបន្តិចម្តងៗ ដោយសារអសមត្ថភាពក្នុងការញ៉ាំ និងលេប។
– ឈឺខ្នងញឹកញាប់ នៅពីក្រោយ ឆ្អឹងជំនីរ ឬ blades ។
– អ្នកអាចនឹងមានអារម្មណ៍ថាមានអារម្មណ៍ក្រហាយក្នុងបំពង់ក ក្អកយូរ ឬរហូតដល់ក្អកមានឈាម។
– ជាញឹកញាប់មានអារម្មណ៍ចង់ក្អួត ឬចង្អោរ។
– រោគសញ្ញាផ្សេងទៀតអាចត្រូវបានគេមើលឃើញថា ដុំសាច់ដុះឡើងដូចជា សម្ពាធខ្លាំង អារម្មណ៍តឹងក្នុងបំពង់ក ពិបាកដកដង្ហើម ថប់ដង្ហើម ស្អក។
នៅពេលមានរោគសញ្ញាខាងលើ អ្នកជំងឺគួរតែទៅជួបគ្រូពេទ្យឲ្យបានឆាប់ ដើម្បីកំចាត់ហានិភ័យមហារីកបំពង់អាហារ។ មហារីកបំពង់អាហារ ប្រសិនបើរកឃើញនៅដំណាក់កាលដំបូង និងព្យាបាលបាន មានការព្យាករណ៍ល្អ៕
ប្រែសម្រួល៖ សាង ស្រីល័ក្ខ
ចុចអាន៖បុរសវៀតណាម មានជំងឺមហារីកបំពង់អាហារ ដែលកើតចេញពីទម្លាប់ប្រចាំថ្ងៃ
-
ព័ត៌មានជាតិ៤ ថ្ងៃ ago
មេសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា ឆ្លៀតសួរសុខទុក្ខកញ្ញា សេង ធារី កំពុងជាប់ឃុំ និងមើលឃើញថាមានសុខភាពល្អធម្មតា
-
ចរាចរណ៍១ សប្តាហ៍ ago
តារា Rap ម្នាក់ស្លាប់ភ្លាមៗនៅកន្លែងកើតហេតុ ក្រោយរថយន្ដពាក់ស្លាកលេខ ខ.ម បើកបញ្ច្រាសឆ្លងផ្លូវ បុកមួយទំហឹង
-
ចរាចរណ៍៣ ថ្ងៃ ago
ករណីគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍រវាងរថយន្ត និងម៉ូតូ បណ្ដាលឱ្យឪពុក និងកូន២នាក់ស្លាប់បាត់បង់ជីវិត
-
ព័ត៌មានជាតិ៥ ថ្ងៃ ago
ជនសង្ស័យដែលបាញ់សម្លាប់លោក លិម គិមយ៉ា ត្រូវបានសមត្ថកិច្ចឃាត់ខ្លួននៅខេត្តបាត់ដំបង
-
ជីវិតកម្សាន្ដ២ ថ្ងៃ ago
ក្រោយរួចខ្លួន តួសម្ដែងរឿង «Ip Man» ប្រាប់ដើមចមធ្លាយដល់កន្លែងចាប់ជំរិត កៀកព្រំដែនថៃ-មីយ៉ានម៉ា
-
ចរាចរណ៍១៨ ម៉ោង ago
ជិះម៉ូតូបញ្ច្រាសផ្លូវ បុកម៉ូតូមួយគ្រឿងទៀតស្លាប់ម្នាក់ និងរបួសធ្ងន់ស្រាល៣នាក់
-
ព័ត៌មានជាតិ៣ ថ្ងៃ ago
អ្នកនាំពាក្យថារថយន្តដែលបើកផ្លូវឱ្យអ្នកលក់ឡេមិនមែនជារបស់អាវុធហត្ថទេ
-
ព័ត៌មានជាតិ៥ ថ្ងៃ ago
សមត្ថកិច្ចកម្ពុជា នឹងបញ្ជូនជនដៃដល់បាញ់លោក លិម គិមយ៉ា ទៅឱ្យថៃវិញ តាមសំណើររបស់នគរបាលថៃ ស្របតាមច្បាប់ បន្ទាប់ពីបញ្ចប់នីតិវិធី