តើ​ការ​ចុះ​បញ្ជី​អាជីវកម្ម​ស្រប​ច្បាប់ ឆ្លង​កាត់​នីតិវិធីអ្វី​ខ្លះ?

ដើម្បី​អាចបើកដំណើរការ​អាជីវកម្មស្រប​ច្បាប់​ ម្ចាស់​អាជីវកម្ម​​ត្រូវ​ចុះ​បញ្ជី​អាជីវកម្ម​ជាមុន​សិន​។ ការ​ចុះ​បញ្ជី​អាជីវកម្ម​មាន​ច្រើន​ទម្រង់​ផ្សេង​ៗ​គ្នា​តាម​លក្ខណៈ​អាជីវកម្ម​នីមួយៗ​ដូចជា ក្រុមហ៊ុន​ឯកកម្មសិទ្ធិ ក្រុមហ៊ុន​សហកម្មសិទ្ធិ ការិយាល័យ​សាខា ការិយាល័យ​តំណាង ក្រមហ៊ុន​ទទួល​ខុសត្រូវ​មាន​កម្រិត​ជា​ដើម។

ចុច​អាន​៖ ស្វែងយល់​ពី​ទម្រង់​អាជីវកម្ម​នៅ​កម្ពុជា…….

ហេតុអ្វី​ត្រូវចុះបញ្ជីអាជីវកម្ម?

-បង្កើតអត្តសញ្ញាណផ្ទាល់ខ្លួន
-ជៀសវាងការ​ផាកពិន័យផ្សេងៗ និងការ​តម្រូវឱ្យបិទទ្វារអាជីវកម្ម
-ទទួលបានការគាំពារតាមផ្លូវច្បាប់
-ទាក់ទាញ​អតិថិជន (ក្រុមហ៊ុនធំ) ដែលបញ្ជាទិញក្នុងទំហំធំ ព្រោះគ្មានក្រុមហ៊ុនធំណាចង់រកស៊ីជាមួយអាជីវកម្ម​ដែលមិន​ចុះបញ្ជីនោះទ
-ជួយសម្រួលដល់ការទទួលកម្ចីប្រាក់ពីធនាគារ និងការវិនិយោគពីវិនិយោគិន
-ទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍ផ្សេងៗសម្រាប់និយោជិតរបស់អ្នកពីបេឡាជាតិ សន្តិសុខសង្គម
-បំពេញកាតព្វកិច្ចជាពលរដ្ឋក្រោមច្បាប់ និងបទប្បញ្ញត្តិនៃប្រទេសកម្ពុជា

ម្ចាស់​អាជីវកម្ម​ក៏​អាចជ្រើសរើសចុះបញ្ជីពាណិជ្ជសញ្ញា ដើម្បី​​អាចការពារម៉ាកអាជីវកម្ម​ដូចជានាមករណ៍ (ឈ្មោះ​អាជីវកម្ម) ឬរូបសញ្ញា (logo) ជាដើម។

>ការចុះបញ្ជីអាជីវកម្មតាមទម្រង់​ចាស់

ការចុះបញ្ជីអាជីវកម្មមួយអាចពាក់ព័ន្ធក្រសួង-ស្ថាប័នច្រើន ប៉ុន្តែជាទូទៅក្រសួង-ស្ថាប័នគោលដែលពាក់ព័ន្ធរួមមាន ក្រសួង​ពាណិជ្ជកម្ម, អគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារ, និងក្រសួងការងារ និងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ។

តាមនីតិវិធីដំណើរការ​ចុះបញ្ជីអាជីវកម្ម​ ម្ចាស់អាជីវកម្ម​ត្រូវចុះនៅ​ក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម រួចបន្តចុះនៅ​អគ្គនាយកដ្ឋាន​ពន្ធដារ និងធ្វើសេចក្តី​ប្រកាស​ជូន​ដំណឹង​បើក​សហគ្រាស​នៅក្រសួង​ការងារនិង​បណ្តុះបណ្តាល​វិជ្ជាជីវៈ។

ទន្ទឹមគ្នានេះដែរ ម្ចាស់​អាជីវកម្មក៏​ត្រូវមានអាជ្ញាប័ណ្ណ​និងលិខិត​អនុញ្ញាតបន្ថែមមួយចំនួនទៀត ផ្អែកលើប្រភេទអាជីវកម្ម​ និងឧស្សាហកម្មដែល​អាច​ជា​ក្រសួងទេសចរណ៍ ​(សម្រាប់ភោជនីយដ្ឋាន) ក្រសួង​រៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ (សម្រាប់​ក្រុមហ៊ុន​សំណង់) និងក្រសួងសុខាភិបាល (សម្រាប់ឱសថស្ថាន ឬមន្ទីរពេទ្យ) ជាដើម។

ការ​ស្នើ​សុំ​ចុះបញ្ជីអាជីវកម្មតាមទម្រង់​ចាស់នេះ​ ត្រូវ​ឆ្លងកាត់​ក្រសួង-ស្ថាប័នផ្សេងៗគ្នានិង​តាម​នីតិវិធី​ខុសៗគ្នា និង​អាចចំណាយពេលវេលារង់ចាំច្រើនដង ទម្រាំ​ក្រសួង-ស្ថាប័ន​នីមួយៗផ្ដល់ការអនុញ្ញាត ខណៈ​ដែល​​ប្រព័ន្ធ​ចុះបញ្ជីរបស់ក្រសួង-ស្ថាប័ននីមួយៗ​មាន​លក្ខណៈដាច់ដោយឡែកពីគ្នា និង​មិន​អាច​ផ្សារ​ភ្ជាប់​ផ្លាស់ប្តូរទិន្នន័យគ្នា​បាន​ ដែលតម្រូវឱ្យអ្នក​ស្នើសុំ​ត្រូវ​បំពេញ​ព័ត៌មាន​ដដែលៗ​លើ​ពាក្យ​ស្នើសុំ​ផ្សេងគ្នា​នៅ​ក្រសួង-ស្ថាប័ន​ផ្សេងគ្នា។

>បែបបទថ្មីនៃ​ការ​ចុះបញ្ជី​អាជីវកម្ម​តាមថ្នាល​បច្ចេកវិទ្យា (Single Portal)

ការ​ស្នើ​ចុះបញ្ជីអាជីវកម្ម​តាមប្រព័ន្ធបច្ចេកវិទ្យាថ្មី អាច​ឲ្យ​ម្ចាស់​អាជីវកម្ម​ធ្វើការ​ចុះបញ្ជី​ពាណិជ្ជកម្ម ចុះ​បញ្ជី​ពន្ធដារ ធ្វើសេចក្តីប្រកាសជូនដំណឹងបើកសហគ្រាស និង​ចុះបញ្ញិកា​សហគ្រាស-គ្រឹះស្ថាន ពី​​​ក្រសួង​ការងារ​និង​បណ្តុះបណ្តាល​វិជ្ជាជីវៈ​ក្នុង​ពេល​តែមួយ​​នៅ​លើ​ប្រព័ន្ធ​បច្ចេកវិទ្យា​ព័ត៌មាន​តែមួយ ដែល​អាចចំណាយពេលយ៉ាងយូរ ៨ ថ្ងៃនៃថ្ងៃ​ធ្វើការ និង​ត្រូវបង់ថ្លៃសេវា​តិច​ជាងមុន ហើយ​ក៏​អាចទូទាត់​បង់​សេវា​ទាំងអស់​តាមអនឡាញផង​ដែរ។

ក្រោយចុះបញ្ជី​អាជីវកម្ម​ជោគជ័យ ម្ចាស់​អាជីវកម្ម​នឹង​ទទួល​បាន​អាជ្ញាបណ្ណ និង​វិញ្ញាបនបត្រ​ក្នុង​ទម្រង់ឌីជីថលតាមរយៈប្រព័ន្ធបច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មាន។

ជា​ការបោះ​​ជំហានមួយ​​ទៀតស្របតាមកាលរីកចម្រើន​នៃ​បច្ចេកវិទ្យា បច្ចុប្បន្ននេះ​ការ​ចុះ​បញ្ជីអាជីវកម្ម ត្រូវបានដាក់ឱ្យអនុវត្តលើថ្នាលផ្លាស់ប្តូរទិន្នន័យកម្ពុជា (ឬហៅកាត់ថាថ្នាល CamDX)។

នៅក្នុង​ពិធី​ដាក់​​ឲ្យ​ប្រើប្រាស់​ប្រព័ន្ធចុះបញ្ជីអាជីវកម្មតាមថ្នាលបច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មានដំណាក់កាលទី ៣ កាលពី​ថ្ងៃទី២២ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៣ លោក អូន ព័ន្ធមុនីរ័ត្ន រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួង​សេដ្ឋកិច្ច និង​ហិរញ្ញវត្ថុ​បានគូស​បញ្ជាក់ថា ប្រព័ន្ធចុះបញ្ជីអាជីវកម្មតាមថ្នាលបច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មាន​ ជួយ​សម្រួលនិងសម្រាលបន្ទុករបស់ធុរជនក្នុងការធ្វើធុរកិច្ចនៅកម្ពុជា​ និងដើម្បីលើកកម្ពស់បរិយាកាសធុរកិច្ចនៅកម្ពុជា​។

ប្រព័ន្ធចុះបញ្ជីអាជីវកម្មតាមថ្នាលបច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មាន គឺជាការកែទម្រង់មួយដ៏សំខាន់ក្នុងដំណើរឆ្ពោះទៅរកការកសាងរដ្ឋាភិបាល​ សេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមឌីជីថល។​ ​ប្រព័ន្ធថ្មីនេះ​បានបន្ថែមមុខងារដែលអនុញ្ញាតឱ្យធុរជន និងវិនិយោគិន អាចលើកឡើងអំពីបញ្ហាប្រឈម និងផ្តល់មតិ​យោបល់កែលម្អក្នុងន័យស្ថាបនា។

រដ្ឋាភិបាលដាក់​ឲ្យ​ដំណើរការ​ប្រព័ន្ធចុះបញ្ជីអាជីវកម្មតាមថ្នាលបច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មាន​ឆ្លងកាត់​ ៣ ដំណាក់កាល​រួច​មក​ហើយ​ ដែល​បានជួយ​កាត់បន្ថយនូវនីតិវិធី, ថិរវេលា និងថវិកា ក្នុងគោលដៅផ្តល់ភាពងាយស្រួល​ឱ្យបាន​ជា​អតិបរមា ដល់ការបង្កើតអាជីវកម្មស្របច្បាប់របស់វិស័យឯកជន។

​ដំណាក់កាលទី១ អនុញ្ញាតឱ្យ​គ្រប់​ក្រុមហ៊ុន​ សហគ្រាស អាច​ចុះបញ្ជីជា​កញ្ចប់​ជាមួយនឹងក្រសួង-ស្ថាប័ន ចំនួន ៣ រួមមាន៖ ក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម, អគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារនៃក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និង ហិរញ្ញវត្ថុ និង ក្រសួងការងារ និង បណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ ព្រមទាំងអាចចុះបញ្ជី​ជាគម្រោង​មានលក្ខណៈ​សម្បត្តិ​គ្រប់គ្រាន់ (Qualified Investment Project-QIP) ជាមួយ​ក្រុមប្រឹក្សា​អភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា។

ដំណាក់កាលទី២ អនុញ្ញាតឱ្យ​ក្រុមហ៊ុន-សហគ្រាស អាចស្នើសុំ​អាជ្ញាបណ្ណ​ វិញ្ញាបនបត្រ និង លិខិតអនុញ្ញាត​ជំនាញផ្សេងៗ នៅក្រសួង-ស្ថាប័ន ចំនួន ៤ បន្ថែម រួមមាន៖ ក្រសួង​ឧស្សាហកម្ម វិទ្យាសាស្ត្រ បច្ចេកវិទ្យា និង នវានុវត្តន៍, ក្រសួងទេសចរណ៍, ក្រសួង​ប្រៃសណីយ៍ និង​ទូរគមនាគមន៍, និងនិយ័តករអាជីវកម្ម​អចលនវត្ថុ និងបញ្ចាំ​នៃអាជ្ញាធរ​សេវា​ហិរញ្ញវត្ថុ​មិនមែន​ធនាគារ។

រីឯ​ដំណាក់កាលទី ៣គឺជា​បង្គោលចរថ្មីមួយ​ទៀត ដោយមានការចូលរួមពីក្រសួង-ស្ថាប័ន រហូតដល់ ១២ រួមមាន៖ ក្រសួង​ពាណិជ្ជកម្ម,ក្រសួងឧស្សាហកម្ម វិទ្យាសាស្រ្ត បច្ចេកវិទ្យា និង នវានុវត្តន៍, ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខា​ប្រមាញ់ និងនេសាទ ,ក្រសួងយុត្តិធម៌,ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា,ធនាគារជាតិនៃ​កម្ពុជា,​បេឡាជាតិ​សន្តិសុខ​សង្គម, និយ័តករធានារ៉ាប់រងនៃ​អាជ្ញាធរសេវាហិរញ្ញវត្ថុមិនមែនធនាគារ, និយ័តករ​ទូរគមនាគមន៍កម្ពុជា និយ័តករគណនេយ្យ និង សវនកម្មនៃ​អាជ្ញាធរសេវាហិរញ្ញវត្ថុមិនមែន​ធនាគារ, អគ្គនាយកដ្ឋានលទ្ធកម្មសាធារណៈ​ និងមជ្ឈមណ្ឌលបណ្តុះធុរកិច្ចថ្មី «តេជោ»។

​របាយការណ៍ពី​ក្រសួង​ឧស្សាហកម្ម បច្ចេកវិទ្យា វិទ្យាសាស្ត្រ​ និង​នវានុវត្តន៍​ ​​គិត​​ត្រឹម​ដើមឆ្នាំ ២០២៤ មាន​សហគ្រាស​ធុន​តូច​និង​មធ្យម និង​សិប្បកម្ម​សរុប​ចំនួន ៤៤ ៥១៤ មូលដ្ឋាន​ ដែល​បាន​ចុះ​បញ្ជី​នៅ​ក្រសួង​ឧស្សាហកម្ម បច្ចេកវិទ្យា វិទ្យាសាស្ត្រ​ និង​នវានុវត្តន៍​​ ខណៈអង្គភាព​សេដ្ឋកិច្ចទូទាំងប្រទេស​មាន​ប្រមាណ​​ ៧០ ម៉ឺន​មូលដ្ឋាន។

លោក​ ហែម វណ្ណឌី រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួង​ឧស្សាហកម្ម បច្ចេកវិទ្យា វិទ្យាសាស្ត្រ​ និង​នវានុវត្តន៍​នៅក្នុងជំនួប​ជាមួយក្រុម​អ្នក​សារព័ត៌មាន​ដែ​​លសម្របសម្រួល​ដោយ​​ក្លឹប​អ្នក​កាសែត​កម្ពុជាកន្លងទៅ​​ថា ចំនួន​​សហគ្រាស​អាជីវកម្ម​ដែល​ចុះ​បញ្ជីអាជីវកម្ម​​ជាផ្លូវការ​នៅមាន​ចំនួន​តិច​តួច​នៅ​ឡើយ។ ប៉ុន្តែ​ក្រសួង​កំពុង​ជំរុញ​ឲ្យម្ចាស់អាជីវកម្ម​​ចុះ​បញ្ជី​ក្នុង​ប្រព័ន្ធ​ ដើម្បី​ទទួល​​បាន​អត្ថប្រយោជន៍ ការ​លើក​ទឹកចិត្ត​រួម​ទាំង​កិច្ច​ការពារ​ផ្នែក​ផ្លូវ​ច្បាប់។

ថ្លែងនៅ​ក្នុងឱកាសប្រកាស​ដាក់ឲ្យដំណើរការជាផ្លូវការ​នៃយុទ្ធសាស្ត្រជាតិ ស្តីពី​ការអភិវឌ្ឍ​សេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធឆ្នាំ​២០២៣-​​២០២៨ កាលពី​ថ្ងៃទី១០ ខែ​តុលា ឆ្នាំ២០២៣ នាយករដ្ឋមន្រ្តី​សម្តេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត បាន​លើកទឹកចិត្ត​ដល់​​សហគ្រាស​ចុះ​បញ្ជីអាជីវកម្ម​ ដើម្បីទទួល​បានអត្ថប្រយោជន៍ផ្សេងៗ​ពី​រដ្ឋាភិបាល។

នាយករដ្ឋមន្រ្តីកម្ពុជា​បានគូស​បញ្ជាក់​ថា សហគ្រាសធុនតូច និងមធ្យម ដែល​ស្ម័គ្រចិត្តចុះ​ឈ្មោះ​អាជីវកម្ម ក្រៅ​ពីទទួល​​បាន​ការ​លើកលែងការផាកពិន័យបំណុល ការលើកទឹកចិត្តខាងពន្ធដារ ក៏នឹង​ទទួល​បានលទ្ធភាព​ក្នុងការបណ្តុះបណ្តាល​​​​​ពាក់ព័ន្ធនឹងការអភិវឌ្ឍ ការគ្រប់គ្រងសហគ្រាស ការបណ្តុះបណ្តាល​ដល់បុគ្គលិក និងកម្មករនៅក្នុងសហគ្រាស ដែល​នឹង​ចូលរួម​លើកកម្ពស់​សមត្ថភាព​ផលិតផល និងសហគ្រាសកាន់តែរឹងមាំ។

រដ្ឋាភិបាល​បានដាក់ចេញគោលការណ៍​អនុគ្រោះ ៩ ចំណុច ចំពោះសហគ្រាសធុនតូច និងមធ្យម ដែល​ស្ម័គ្រចិត្ត​ចុះឈ្មោះអាជីវកម្មដែល​​​រួមមាន៖

ទី១៖ ផ្តល់ការលើកលែងការផាកពិន័យនឹងបំណុលទាំងអស់នៅក្នុងឆ្នាំ២០២៣-២០២៨ ចំពោះ​ការ​មិន​បាន​បំពេញ​អនុលោមភាព​កន្លងមក
ទី២៖ ផ្ដល់ការ​លើកទឹកចិត្ត​ផ្នែកពន្ធដារ សម្រាប់​សហគ្រាសមីក្រូ ចំពោះការចុះបញ្ជី​ដោយស្ម័គ្រចិត្ត​នៅ​ក្នុងឆ្នាំ​២០២៣-​២០២៨ ដោយលើកលែងកម្រៃសេវាចុះបញ្ជីពន្ធដារ និងកម្រៃ​សេវាធ្វើ​បច្ចុប្បន្នភាព
ទី៣៖ ផ្តល់ការ​លើកទឹកចិត្ត​ផ្នែកពន្ធដារ​សម្រាប់​សហគ្រាសធុនតូច ចំពោះ​ការ​ចុះបញ្ជី​ដោយ​ស្ម័គ្រ​ចិត្ត​នៅក្នុងឆ្នាំ ២០២៣-​២០២៨ តាមរយៈ(១) ការលើកលែងពិន័យទោសទណ្ឌ និង​បំណុល​ពន្ធ ចំពោះ​ការមិនបំពេញអនុលោមភាពកន្លងមកមុនការចុះបញ្ជី (២) លើកលែងកម្រៃ​សេវាចុះបញ្ជី​ពន្ធដារ​នឹង​កម្រៃសេវាធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពនៅពេលចុះបញ្ជី (៣) លើកលែងពន្ធលើប្រាក់​បំណុល និង​ប្រាក់​រំដោះពន្ធលើប្រាក់ចំណូល និងពន្ធអប្បបរមាសម្រាប់២ឆ្នាំក្រោយការចុះបញ្ជី
ទី៤៖ ផ្តល់ការ​លើកទឹកចិត្ត​ផ្នែកពន្ធដារ​សម្រាប់សហគ្រាសធុន និងមធ្យម ចំពោះការ​ចុះបញ្ជីដោយ​ស្ម័គ្រ​ចិត្តក្នុង​ឆ្នាំ​២០២៤- ២០២៥ តាមរយៈ (១) លើកលែងពិន័យទោសទណ្ឌ នឹងបំណុលពន្ធ ចំពោះ​ការ​មិនពេញ​អនុលោមភាពកន្លងមកមុនការចុះបញ្ជី (២) លើកលែងពន្ធលើប្រាក់ចំណូល ប្រាក់​រំដោះ​ពន្ធលើប្រាក់ចំណូលពន្ធអប្បបរមាសម្រាប់រយៈពេល២ឆ្នាំ ក្រោយការចុះបញ្ជី។
ទី៥៖ ផ្ដល់ការលើកទឹកចិត្ត​ផ្នែកពន្ធដារ​សម្រាប់​សហគ្រាសធុនតូច និងមធ្យម ចំពោះ​ការចុះបញ្ជី​ដោយ​ស្ម័គ្រចិត្ត ក្នុងឆ្នាំ២០២៤- ២០២៥ តាមរយៈការលើកលែងការបង់ពន្ធប៉ាតង់ សម្រាប់​រយៈពេល ២ ឆ្នាំ បន្ទាប់ពី​ទទួលបាន​ការសម្រេចចុះបញ្ជី
ទី៦៖ កាត់បន្ថយថ្លៃ​សេវាសម្រាប់​ការផ្ដល់សេចក្ដីប្រកាស​ជូនដំណឹងបើកសហគ្រាស និង​ការចុះ​បញ្ជិកា​សៀវភៅ​បញ្ជី​ប្រចាំគ្រឹះស្ថាន និង​សៀវភៅបើកប្រាក់ខែ​សម្រាប់​សហគ្រាស​ដែល​មាន​ចំនួន​កម្មករ​និយោជិតតិចជាង ៨ នាក់
ទី៧៖ ពង្រឹង​យន្តការ​ស្វ័យ​ត្រួតពិនិត្យ និងពង្រឹងការ​អនុវត្តយន្តការ​ក្រុមអធិការកិច្ច​អន្តរក្រសួង នៅ​ថ្នាក់​ជាតិ​ ដើម្បីធានាការចុះធ្វើអធិការ​រួមគ្នាក្នុងពេលតែមួយ និង​មួយលើក​ក្នុងមួយឆ្នាំ
ទី៨៖ រៀបចំការ​ត្រួតពិនិត្យ និងការធ្វើការរួមគ្នាក្នុងពេលតែមួយ នឹងតែមួយ​លើក​ក្នុងមួយឆ្នាំ​នៅ​ថ្នាក់ក្រោមជាតិ សម្រាប់គ្រប់សហគ្រាសដែលបានឬមិនទាន់បានចុះបញ្ជី ឬស្នើប័ណ្ណឬ​លិខិត​អនុញ្ញាត​ផ្សេងៗ
ទី៩៖ រៀបចំ​បង្កើតបទដ្ឋាន​គតិយុត្តក្របខណ្ឌយន្តការ ដែលមានសកម្មភាពស្របច្បាប់ ជា​សហគ្រាស​ធុនមីក្រូ និងតូច ដោយភ្ជាប់ជាមួយនឹងអត្ថប្រយោជន៍ផ្សេងៗដូចជា ការលើកលែង​ការបង់ថ្លៃ​សេវា​រដ្ឋបាលនានា សម្រាប់រយៈពេល៥ឆ្នាំជាដើម៕