ព័ត៌មានអន្ដរជាតិ

តើច្បាប់អាជ្ញាសឹក ធ្លាប់បានប្រកាសនៅកូរ៉េខាងត្បូងប៉ុន្មានដងមកហើយ?

បានផុស

២ ខែ មុន

នៅ

ថ្ងៃសុក្រ ៦ ធ្នូ ២០២៤

ដោយ

Chheang

សម្រាប់មនុស្សជាច្រើន ការសម្រេចចិត្តរបស់លោកប្រធានាធិបតីកូរ៉េខាងត្បូង Yoon Suk Yeol ក្នុងការប្រកាសច្បាប់អាជ្ញាសឹកកាលពីដើមសប្តាហ៍នេះ គឺជារឿងដ៏គួរឲ្យភ្ញាក់ផ្អើល ហើយទាន់ហន់ភ្លាមៗនឹកស្មានមិនដល់។ ប៉ុន្តែបើក្រឡេកមើលប្រវត្តិសាស្ត្រវិញ ស្ថានភាពចលាចលបែបនេះមិនមែនជាលើកទីមួយសម្រាប់រដ្ឋាភិបាលក្រុងសេអ៊ូលឡើយ ពោលគឺកើតឡើងជាច្រើនដងច្រើនសារួចមកហើយកាលពីអតីតកាល ក្រោយការកកើតប្រទេសនៅក្នុងឆ្នាំ១៩៤៨។

ទាហានបិទផ្លូវ ក្រោយប្រកាសច្បាប់អាជ្ញាសឹក ឆ្នាំ១៩៨០ (រូបភាព៖ AP)

សូមចុច Subscribe Channel Telegram កម្ពុជាថ្មី ដើម្បីទទួលបានព័ត៌មានថ្មីៗទាន់ចិត្ត

ច្បាប់អាជ្ញាសឹក ត្រូវបានប្រកាសនៅក្នុងប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូងយ៉ាងហោចណាស់ចំនួន ១៦ដង។ នេះបើយោងតាមមជ្ឈមណ្ឌលសម្រាប់ការសិក្សាយុទ្ធសាស្ត្រ និងអន្តរជាតិ (CSIS)។

ច្បាប់អាជ្ញាសឹកដំបូងគេបង្អស់ ត្រូវបានប្រកាសនៅក្នុងឆ្នាំ១៩៤៨ ដោយប្រធានាធិបតីនៅពេលនោះគឺលោក Syngman Rhee បន្ទាប់ពីកងកម្លាំងរដ្ឋាភិបាលប្រឈមមុខនឹងការបះបោរយោធាដឹកនាំដោយកុម្មុយនិស្ត។ លោក Rhee ដែលកាន់តំណែងជាប្រធានាធិបតីបានរយៈពេល១២ឆ្នាំ បានប្រកាសដាក់ច្បាប់អាជ្ញាសឹកម្តងទៀតនៅឆ្នាំ១៩៥២។

មុនច្បាប់អាជ្ញាសឹកប្រកាសដោយលោក Yoon ការប្រកាសច្បាប់អាជ្ញាសឹកចុងក្រោយបង្អស់នៅកូរ៉េខាងត្បូង ធ្វើឡើងដោយលោក Chun Doo-hwan ដែលជាឧត្តមសេនីយម្នាក់ដែលបានឡើងកាន់អំណាចក្នុងរដ្ឋប្រហារ បន្ទាប់ពីការធ្វើឃាតលោកប្រធានាធិបតី Park Chung-hee ក្នុងឆ្នាំ១៩៧៩។ ការប្រកាសច្បាប់អាជ្ញាសឹកពេលនោះ គឺដើម្បីបង្រ្កាបក្រុមប្រឆាំង។

មួយថ្ងៃបន្ទាប់ពីលោក Chun បានប្រកាសច្បាប់អាជ្ញាសឹកក្នុងខែឧសភាឆ្នាំ១៩៨០ ក្រុមនិស្សិតដែលជំទាស់នឹងច្បាប់អាជ្ញាសឹក បានដើរតាមផ្លូវ ធ្វើបាតុកម្មប្រឆាំងនឹងរបបផ្តាច់ការយោធានៅទីក្រុង Gwangju។ លោក Chun បានឆ្លើយតបដោយហិង្សា ដោយបញ្ជូនយោធាទៅបង្ក្រាបក្រុមតវ៉ា។

ការបង្ក្រាបក្រុមប្រឆាំងនៅកូរ៉េខាងត្បូង ឆ្នាំ១៩៨០ (រូបភាព៖ AP)

យោងតាមការប៉ាន់ប្រមាណផ្លូវការ មនុស្សប្រហែល ២០០នាក់ ត្រូវបានសម្លាប់ ប៉ុន្តែក្រុមគ្រួសារនៃអ្នកនៅរស់រានមានជីវិត បាននិយាយថា ចំនួនអ្នកស្លាប់ពិតប្រាកដគឺខ្ពស់ជាងនេះឆ្ងាយណាស់។

ភាពចលាចលពេលនោះបានក្លាយជារបត់សំខាន់មួយ សម្រាប់បង្កើតជាកត្តាជំរុញមាគ៌ារបស់កូរ៉េខាងត្បូងឲ្យចាកឆ្ងាយពីការគ្រប់គ្រងបែបផ្តាច់ការទៅកាន់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅឆ្នាំ១៩៨៧ បន្ទាប់ពីហេតុការណ៍ដ៏តក់ស្លុតនៃអំពើហិង្សានៅទីក្រុង Gwangju។ លោក Chun ត្រូវបានចាត់ទុកជាជនផ្តាច់ការចុងក្រោយបង្អស់របស់ប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង។

សព្វថ្ងៃនេះ រដ្ឋធម្មនុញ្ញកូរ៉េខាងត្បូងនៅតែអនុញ្ញាតឲ្យប្រធានាធិបតីប្រកាសច្បាប់អាជ្ញាសឹក ដើម្បីជា «ការឆ្លើយតបទៅនឹងសង្គ្រាម ឧបទ្ទវហេតុ ឬអាសន្នជាតិ»។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ រដ្ឋធម្មនុញ្ញក៏ផ្តល់ឲ្យរដ្ឋសភានូវសមត្ថភាពក្នុងការលុបចោលការប្រកាសច្បាប់អាជ្ញាសឹកជាមួយនឹងសំឡេងគាំទ្រភាគច្រើន។

លោក Charles Kim សាស្ត្រចារ្យជំនាញខាងប្រវត្តិសាស្ត្រកូរ៉េមកពីសាកលវិទ្យាល័យ Wisconsin-Madison បាននិយាយថា ប្រធានាធិបតីកូរ៉េខាងត្បូងបច្ចុប្បន្ន គឺលោក Yoon បានធ្វើ «គុណគូរខុស» ជាមួយនឹងការសម្រេចចិត្តរបស់គាត់ក្នុងការប្រកាសច្បាប់អាជ្ញាសឹក ដោយកត់សម្គាល់ថា វាមានភាពខុសប្លែកពីពេលដែលច្បាប់អាជ្ញាសឹកត្រូវបានសម្រេចដោយមេដឹកនាំមុនៗ។

លោក Kim បានមានប្រសាសន៍ថា៖ «ក្រោមរបបផ្តាច់ការកាលពីអតីតកាល ពួកគេអាចពឹងផ្អែកលើការគាំទ្រពីសភា ព្រោះវាមានភាពស៊ីសង្វាក់គ្នាជាមួយប្រធានាធិបតីច្រើនជាង។ ប្រធានាធិបតីអាចពឹងផ្អែកលើរដ្ឋសភា ដែលមិនព្យាយាមកែប្រែក្រឹត្យច្បាប់អាជ្ញាសឹកនៅក្នុងសម័យផ្តាច់ការ»។

លោកបានបន្ថែមថា ការសម្រេចចិត្តរបស់រដ្ឋសភាក្នុងការលុបចោលក្រឹត្យច្បាប់អាជ្ញាសឹកនេះក្នុងរយៈពេលត្រឹមប៉ុន្មានម៉ោងនៃការប្រកាសរបស់លោក Yoon រួមជាមួយនឹងការតវ៉ាដ៏ធំដែលបានផ្ទុះឡើង វាបានក្លាយជាផ្ញើសារដ៏មានអានុភាពទៅកាន់លោក Yoon និងមេដឹកនាំផ្សេងៗទៀតនាពេលអនាគតថា «វានឹងមិនដំណើរការទៅរួចទេ ព្រោះវាជាពេលវេលាខុសគ្នាខ្លាំង និងជាការរំឭកដ៏ឈឺចាប់ដល់ប្រធានាធិបតីថា គាត់មិនមានអំណាចបង្ខំលើប្រជាជននោះទេ»៕

ដោយ៖ ឈាង

ចុចអាន៖ មេបក្សកាន់អំណាចកូរ៉េខាងត្បូង៖ ពលរដ្ឋនឹងជួបគ្រោះធំ បើលោក Yoon បន្តកាន់តំណែង