សង្គ្រាម និងជម្លោះសំខាន់ៗក្នុងអំឡុងអាណត្តិរបស់លោក ចូ បៃដិន ជាប្រធានាធិបតីអាមេរិក

ក្នុងអំឡុងពេលអាណត្តិដំបូងរបស់លោក ចូ បៃដិន (Joe Biden) ជាប្រធានាធិបតីអាមេរិក (២០២១-២០២៥) មានជម្លោះ និងសកម្មភាពយោធាគួរឲ្យកត់សម្គាល់ជាច្រើន បើទោះបីជាសហរដ្ឋអាមេរិកមិនបានចូលទៅក្នុងសង្រ្គាមទ្រង់ទ្រាយធំថ្មីណាមួយក៏ដោយ។

នេះ​ជា​ជម្លោះ​សំខាន់ៗ និង​ការ​ចូល​រួម​ផ្នែក​យោធា​អំឡុង​ពេល​លោក​ បៃដិន កាន់​តំណែង​ជា​ប្រធានាធិបតី៖

សង្រ្គាមអាហ្វហ្គានីស្ថាន និងការដក​កង​កម្លាំង​​អាមេរិក (ឆ្នាំ​២០២១)

ប្រវត្តិ៖ សហរដ្ឋអាមេរិកបាន​លូក​ដៃ​ចូល​​ក្នុង​កិច្ច​ការ​ប្រទេសអាហ្វហ្គានីស្ថានអស់រយៈពេលជិត ២០​ឆ្នាំមកហើយ ដោយចាប់ផ្តើមបន្ទាប់ពីការវាយប្រហារថ្ងៃទី​១១​ខែកញ្ញា​ឆ្នាំ​២០០១ នៅពេលដែលអាមេរិកបានបើក​ប្រតិបត្តិការ «Operation Enduring Freedom» ដើម្បីរុះរើក្រុមអាល់កៃដា និងដកពួកតាលីបង់ចេញពីអំណាច។

ការដកខ្លួនរបស់​អាមេរិក៖ សកម្មភាពដ៏សំខាន់បំផុតមួយរបស់លោក បៃដិន ក្នុងអំឡុងពេលកាន់តំណែងជាប្រធានាធិបតីរបស់គាត់ គឺការត្រួតពិនិត្យការដកទ័ពអាមេរិកចេញពីអាហ្វហ្គានីស្ថាន។ នៅខែមេសាឆ្នាំ​២០២១ លោកបានប្រកាសផែនការដកកងកម្លាំងអាមេរិកទាំងស្រុងនៅខែកញ្ញាឆ្នាំ២០២១ ដែលជាការកត់សម្គាល់ការបញ្ចប់នៃការចូលរួមរបស់យោធាអាមេរិកនៅក្នុងសង្គ្រាម។

ការដួលរលំនៃទីក្រុងកាប៊ុល និងការកាន់កាប់របស់តាលីបង់៖ នៅពេលដែលកងកម្លាំងអាមេរិកបានដកខ្លួន ពួកតាលីបង់បានកាន់កាប់ប្រទេសយ៉ាងឆាប់រហ័ស ដោយឈានដល់ការដួលរលំនៃរដ្ឋធានី​កាប៊ុលក្នុងខែសីហា​ឆ្នាំ​២០២១។ នេះបាននាំឲ្យមានការជម្លៀសពលរដ្ឋអាមេរិក សម្ព័ន្ធមិត្តអាហ្វហ្គានីស្ថាន និងអ្នកផ្សេងទៀតចេញពីរដ្ឋធានី។ ការដកខ្លួននេះ ត្រូវបានគេរិះគន់យ៉ាងខ្លាំងចំពោះ​ប្រតិបត្តិការ​ដែលមិនមាន​​ការ​រៀបចំ​បាន​ល្អ ប៉ុន្តែលោក បៃដិន បានអះអាងថា ការបញ្ចប់សង្រ្គាមគឺជាការសម្រេចចិត្តដ៏ត្រឹមត្រូវ ដោយសង្កត់ធ្ងន់ថា វាដល់ពេលហើយសម្រាប់អាមេរិកដែលត្រូវចាកចេញ បន្ទាប់ពីមានការពាក់ព័ន្ធជិតពីរទសវត្សរ៍។

ការឈ្លានពានរបស់រុស្ស៊ីលើអ៊ុយក្រែន (ឆ្នាំ​២០២២)

ប្រវត្តិ៖ នៅថ្ងៃទី២៤​ខែកុម្ភៈ​ឆ្នាំ២០២២ រុស្ស៊ីបានចាប់ផ្តើមការលុកលុយទ្រង់ទ្រាយធំ​​ទៅ​លើ​អ៊ុយក្រែន ដែលបង្ហាញពីការកើនឡើងដ៏ធំនៃជម្លោះដែលបានចាប់ផ្តើមតាំង​តែ​ពី​​​ឆ្នាំ​២០១៤ ជាមួយនឹងការបញ្ចូល​ទឹក​ដី​ឧបទ្វីបគ្រីមៀរបស់រុស្ស៊ី និងការគាំទ្រដល់ក្រុមបំបែកខ្លួននៅភាគខាងកើតអ៊ុយក្រែន។

ការចូលរួមរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក៖ រដ្ឋបាលរបស់លោក បៃដិន បានឆ្លើយតបទៅនឹងការឈ្លានពានរបស់រុស្ស៊ីជាមួយនឹងការគាំទ្រដ៏រឹងមាំសម្រាប់អ៊ុយក្រែន ដោយផ្តល់ជំនួយយោធាសំខាន់ៗ រួមទាំងអាវុធទំនើប ជំនួយហិរញ្ញវត្ថុ និងជំនួយមនុស្សធម៌។ អាមេរិកក៏បានដឹកនាំកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងអន្តរជាតិដើម្បីដាក់ទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរលើប្រទេសរុស្ស៊ី ដោយផ្តោតលើវិស័យសំខាន់ៗដូចជា ធនាគារ ថាមពល និងវិស័យការពារជាតិ។

អង្គការ​ណាតូ និងការឆ្លើយតបជាសកល៖ លោក បៃដិន បានធ្វើការប្រមូលផ្តុំសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់ណាតូ និងប្រទេសដទៃទៀត ដើម្បីគាំទ្រអ៊ុយក្រែន ពង្រឹងសម្ព័ន្ធភាព និងធានាឲ្យមានការឆ្លើយតបរួមចំពោះការឈ្លានពានរបស់រុស្ស៊ី។ ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី យោធាអាមេរិកមិនបានចូលរួមដោយផ្ទាល់នៅក្នុងការប្រយុទ្ធនោះទេ ប៉ុន្តែបានផ្តល់ជំនួយផ្នែកភស្តុភារ ចារកម្ម និងហិរញ្ញវត្ថុយ៉ាងទូលំទូលាយដល់អ៊ុយក្រែន។

ជម្លោះដែលកំពុងបន្ត៖ គិតត្រឹមឆ្នាំ​២០២៥ ជម្លោះនៅតែបន្ត ជាមួយនឹងការប្រយុទ្ធគ្នាយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរនៅភាគខាងកើត និងភាគខាងត្បូង​ប្រទេស​អ៊ុយក្រែន។ អាមេរិកនៅតែជាអ្នកគាំទ្រអ៊ុយក្រែនយ៉ាងសំខាន់ ហើយរដ្ឋបាលរបស់លោក បៃដិន បានសន្យាម្តងហើយម្តងទៀតនូវការគាំទ្រជាបន្តបន្ទាប់។

ប្រតិបត្តិការយោធាអាមេរិកប្រឆាំងនឹង ISIS និងក្រុមភេរវករផ្សេងទៀត

ប្រតិបត្តិការប្រឆាំងភេរវកម្មដែលកំពុងបន្ត៖ ទោះបីជាអាមេរិកបានដកខ្លួនជាផ្លូវការពីអ៊ីរ៉ាក់ និងអាហ្វហ្គានីស្ថានក៏ដោយ ខ្លួនបានបន្តប្រតិបត្តិការយោធាប្រឆាំងនឹងក្រុមភេរវករនៅក្នុងតំបន់មជ្ឈិមបូព៌ា និងអាហ្វ្រិក ជាពិសេសក្រុម ISIS និងក្រុមអាល់កៃដា។ រដ្ឋបាល​របស់​លោក បៃដិន បាន​រក្សា​ការ​យក​ចិត្ត​ទុក​ដាក់​លើ​ការ​ប្រឆាំង​ភេរវកម្ម ជា​ពិសេស​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​ស៊ីរី អ៊ីរ៉ាក់ និង​សូម៉ាលី។

ការវាយប្រហារតាមអាកាស និងប្រតិបត្តិការពិសេស៖ អាមេរិកបានអនុវត្តការវាយប្រហារតាមអាកាស ការវាយប្រហារដោយយន្តហោះគ្មានមនុស្សបើក និងប្រតិបត្តិការពិសេសប្រឆាំងនឹងមេដឹកនាំ ISIS និងបក្ខពួកនៅក្នុងប្រទេសស៊ីរី និងតំបន់ផ្សេងទៀត ក្នុងគោលបំណងធ្វើឲ្យគ្នីគ្នា​ដែលនៅសេសសល់នៃក្រុមទាំងនេះចុះខ្សោយបន្ទាប់ពីការបរាជ័យនៃ​របប​កាលីហ្វត (caliphate) ក្នុងឆ្នាំ​២០១៩។

ជម្លោះនៅអេត្យូពី (ឆ្នាំ​២០២០-បច្ចុប្បន្ន)

ជម្លោះ​ Tigray៖ ខណៈពេលដែលជម្លោះនៅក្នុងប្រទេសអេត្យូពីបានចាប់ផ្តើមនៅចុងឆ្នាំ​២០២០ ក្រោមការដឹកនាំរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រី Abiy Ahmed រដ្ឋបាលលោក បៃដិន បានចូលរួមកាន់តែច្រើននៅឆ្នាំ​២០២១ និង​ឆ្នាំ​២០២២ នៅពេលដែលសង្រ្គាមរវាងរដ្ឋាភិបាលអេត្យូពី និងរណសិរ្សរំដោះប្រជាជន Tigray (TPLF) កាន់តែកើនឡើង។ ជម្លោះ​បាន​ឈាន​ដល់​វិបត្តិ​មនុស្សធម៌ និង​អំពើ​ឃោរឃៅ​យ៉ាង​ខ្លាំង ដោយ​ភាគី​ទាំង​ពីរ​ត្រូវ​បាន​ចោទ​ប្រកាន់​ពី​បទ​ឧក្រិដ្ឋកម្ម​សង្គ្រាម។

ការឆ្លើយតបរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក៖ រដ្ឋបាលលោក បៃដិន បានអំពាវនាវឲ្យមានបទឈប់បាញ់ ការទទួលបាន​ជំនួយ​មនុស្សធម៌ និងការទទួលខុសត្រូវចំពោះឧក្រិដ្ឋកម្មសង្គ្រាម។ អាមេរិក​បានដាក់ទណ្ឌកម្មលើមន្ត្រីអេត្យូពី និងអេរីត្រេ ដែលជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងអំពើហិង្សា និងបានធ្វើការទូតដើម្បីជំរុញឲ្យមានការចរចាសន្តិភាព។

ភាពតានតឹងជាមួយប្រទេសចិន និងច្រកសមុទ្រតៃវ៉ាន់

ប្រវត្តិ៖ ទោះ​មិនមែនជាសង្រ្គាម តែ​ភាពតានតឹងរវាងអាមេរិក និងចិនបានកើនឡើងយ៉ាងខ្លាំងក្នុងអំឡុងពេលកាន់តំណែងជាប្រធានាធិបតីរបស់លោក បៃដិន ជាពិសេសទាក់ទងនឹងបញ្ហាទាក់ទងនឹងកោះតៃវ៉ាន់ សមុទ្រចិនខាងត្បូង និងការដាក់ពង្រាយយោធានៅក្នុងតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក។

ឥរិយាបថយោធា៖ អាមេរិកបានបន្តពង្រឹងវត្តមានយោធារបស់ខ្លួននៅក្នុងតំបន់ឥណ្ឌូ-ប៉ាស៊ីហ្វិក ដោយធ្វើប្រតិបត្តិការនាវាចរណ៍ក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូង និងផ្តល់ការគាំទ្រផ្នែកយោធាដល់តៃវ៉ាន់ បើទោះបីជាមិនមានការទទួលស្គាល់ជាផ្លូវការនូវឯករាជ្យភាពរបស់តៃវ៉ាន់ក៏ដោយ។

ការប្តេជ្ញាចិត្តលើវិស័យការពារជាតិ៖ រដ្ឋបាលរបស់លោក បៃដិន បានរំលឹកឡើងវិញនូវការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់អាមេរិកក្នុងការការពារកោះតៃវ៉ាន់ ប្រសិនបើប្រទេសចិនចង់​វាយប្រហារ ដែលនាំឲ្យមានភាពតានតឹងផ្នែកយោធាកាន់តែខ្លាំងឡើងរវាងមហាអំណាចទាំងពីរ។

ជម្លោះដែលកំពុងបន្ត និងការចូលរួមផ្នែកយោធានៅមជ្ឈិមបូព៌ា

សង្គ្រាមស៊ីវិលយេម៉ែន៖ អាមេរិកបានបន្តផ្តល់ការគាំទ្រដល់សម្ព័ន្ធភាពរបស់ប្រទេសអារ៉ាប៊ីសាអូឌីតនៅក្នុងជម្លោះយេម៉ែន ដែលបានចាប់ផ្តើមនៅក្នុងឆ្នាំ២០១៥ ទោះបីជាលោក បៃដិន បានសន្យាកាត់បន្ថយការគាំទ្ររបស់អាមេរិកសម្រាប់ប្រតិបត្តិការវាយលុកក៏ដោយ។ សហរដ្ឋអាមេរិកបានផ្តោតលើជំនួយមនុស្សធម៌ និងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងប្រឆាំងភេរវកម្ម ជាពិសេសផ្តោតលើក្រុមអាល់កៃដានៅឧបទ្វីបអារ៉ាប់។

ស៊ីរី និងអ៊ីរ៉ាក់៖ យោធាអាមេរិកនៅតែចូលរួមក្នុងប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់ និងស៊ីរី ដោយផ្តោតជាចម្បងលើប្រតិបត្តិការប្រឆាំងភេរវកម្មប្រឆាំងនឹង ISIS និងក្រុមសកម្មប្រយុទ្ធផ្សេងទៀត។ លោក បៃដិន បានបន្តការវាយប្រហារតាមអាកាសប្រឆាំងនឹងក្រុម ISIS ដែលនៅសេសសល់នៅក្នុងប្រទេសទាំងនេះ និងបានគាំទ្រកងកម្លាំងក្នុងតំបន់ក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងអំពើភេរវកម្ម។

សូម​បញ្ជាក់​ថា ខណៈពេលដែលលោក ចូ បៃដិន មិនទាន់បានចាប់ផ្តើមសង្រ្គាមថ្មីធំណាមួយទេ អាណត្តិដំបូងរបស់គាត់ត្រូវបានសម្គាល់ដោយការចូលរួមផ្នែកយោធាសំខាន់ៗ ជាពិសេសនៅក្នុងបរិបទនៃការដកទ័ពអាមេរិកចេញពីអាហ្វហ្គានីស្ថាន សង្រ្គាមដែលកំពុងបន្តនៅអ៊ុយក្រែន និងប្រតិបត្តិការប្រឆាំងភេរវកម្មដែលកំពុងបន្តនៅទូទាំងពិភពលោក។ រដ្ឋបាលរបស់លោក បៃដិន ក៏បានផ្តោតលើការពង្រឹងសម្ព័ន្ធភាព (ឧទាហរណ៍ ណាតូ) និងដោះស្រាយភាពតានតឹងដែលកំពុងកើនឡើងជាមួយចិន ជាពិសេសជុំវិញកោះតៃវ៉ាន់។ លើសពីនេះទៀត អាមេរិកបានផ្តល់ជំនួយយោធា និងជំនួយមនុស្សធម៌ក្នុងជម្លោះ ដូចជា​នៅ​ប្រទេសអេត្យូពី ហើយបានចូលរួមក្នុងប្រតិបត្តិការយោធាដែលកំពុងបន្តប្រឆាំងនឹងអង្គការភេរវករ៕

ដោយ៖ ឈាង