វប្បធម៌ ជំនឿ
ប្រវត្តិចាក់ស្រេះ នៃពិធីលយប្រទីប របស់ដូនតាខ្មែរ
ពិធីលយប្រទីប ត្រូវបានប្រជាជនខ្មែរជឿថា កើតឡើងនៅស.វទី ១៣ តាមរយៈរូបចម្លាក់នៅប្រាសាទបាយ័ន ដែលពណ៌នាអំពីប្រជាជននាសម័យអង្គរ បានប្រារព្ធពិធីដឹងគុណដល់ព្រះម៉ែគង្គាទេវី អាទិទេពនៃអ្នកថែរក្សាទឹក ជំនឿនៃពិធីលយប្រទីបនេះ ត្រូវបានពលរដ្ឋខ្មែរគោរព តរៀងមកដល់បច្ចុប្បន្ននេះ ។

បើយោងតាមកំណត់ត្រាលោក ថាច់ប៉ែន ហៅពិក្ខុ (ប៉ាង ខាត់} ខេត្តឃ្លាំងកម្ពុជាក្រោម នៅក្នុងឆ្នាំ (១៥២៨ នៃ គ.ស) ព្រះបាទ ចន្ទរាជា ឬ អង្គចន្ទ ទី១ នៃអាណាចក្រលង្វែក បានបញ្ជាឲ្យស្ដេចត្រាញ់ នាមពញ្ញាតាត នៅស្រុកបាសាក់ ខេត្តបាសាក់ កម្ពុជាក្រោម ឲ្យត្រៀមទ័ពខ្មែរជើងទឹកដើម្បីច្បាំងជាមួយនឹងទ័ពយួនជើងទឹក ដែលបានចូលមកលុកលុយ ខេត្តព្រះត្រពាំង (បច្ចុប្បន្នវៀតណាមហៅត្រាវិញ) ដឹកនាំដោយ ស្ដេចត្រាញ់យួននាម ម៉ាក ដាងដុង នៃអាណាចក្រដាយវៀត ។ ទ័ពជើងទឹក ត្រូវប្រជុំធ្វើសមយុទ្ធ ដើម្បីសាកល្បងអុំប្រណាំងគ្នា ដើម្បីបង្កើនល្បឿននៃកងទ័ពជើងទឹក ពញ្ញាតាត លោកបានចាត់របៀបរៀបចំការពារស្រុក ឲ្យមានទាហានជើងទឹកចែកជា ៣ ក្រុម÷
ក្រុមទី១ ហៅទ័ពស្រួច ហាត់ច្បាំង និងទូកដែលមានទ្រង់ទ្រាយដូចទូកប្រណាំងសព្វថ្ងៃ ដែលហៅថាទូក ង។
ក្រុមទី២ ហៅទ័ពជំនួយ ហាត់ច្បាំង និងទូកចែវពីរជួរ ដែលមានទ្រង់ទ្រាយដូចទូកប្រណាំងសព្វថ្ងៃ។
ក្រុមទី៣ ហៅទ័ពបាសាក់ គឺទូកធំមានដំបូលមានចែវ មានក្ដោងមានទ្រង់ទ្រាយដូចជាទូកបាសាក់ ហៅទូកប៉ុកចាយ ហើយទូករាងស្ដួចវែង មានដំបូលតែមួយកាត់ខាងមុខ ឥតជញ្ជាំងប្រើប្រាស់ តែពេលយប់ជាមួយនិងភ្លើងចង្កៀង ដែលជាទូកដាក់ស្បៀងអាហារសម្រាប់កងទ័ព ដែលជាការបញ្ជូនស្បៀងស្រូវអង្ករពីកំពង់ឆ្នាំង មកកាន់កម្ពុជា ក្រោមនាខេត្តព្រះត្រពាំង រហូតដល់កងទ័ពជើងទឹកកម្ពុជា បានទទួលជ័យជំនះ ។

ក្រោយពេលទទួលជ័យជម្នះ ស្របពេលដែលព្រះបាទពញ្ញាចន្ទឡើងសោយរាជ ក្នុងឆ្នាំ (១៥២៩ នៃ គ.ស) ទើបទ្រង់បង្កើតឲ្យមានពិធីលយប្រទីបនេះឡើង ជារៀងរាល់ឆ្នាំ ជាមួយនឹងភ្លើងទាននៅពេលរាត្រី ដើម្បីជាការអបអរជ័យជម្នះខាងជើងទឹកផង ដើម្បីឧទ្ទិសដល់ព្រះចង្កូមកែវ ព្រះពុទ្ធ បរមគ្រូនៃយើងផង ដែលរក្សាទុកនៅពិភពនាគផង និង ដើម្បីដឹងគុណដល់ព្រះម៉ែគង្គារផង ពេលនោះមកប្រជារាស្ត្របានប្រតិបត្តិគ្រប់គ្នា ក្នុងការលយប្រទីបតូចៗ ជាមួយនិងការបួងសួងរហូតមកដល់សព្វថ្ងៃនេះ ហើយថៃបានចម្លងពីកម្ពុជា ហៅថា ឡូយក្រាថង ដែលបំឡែងចេញពីពាក្យ កន្ទោង របស់ខ្មែរនេះឯង ៕
គ្រូ ឯម
ចុចអាន៖ព្រះរាជពិធីបុណ្យអុំទូក បណ្ដែតប្រទីប សំពះព្រះខែ និងអកអំបុក មានអត្ថន័យយ៉ាងណាចំពោះ កម្ពុជា

-
ព័ត៌មានជាតិ៤ ថ្ងៃ ago
គ្រាន់តែសុំមើលប្រដាប់វាស់ជាតិអាល់កុល បណ្ឌិត សុខ ទូច ត្រូវប៉ូលីសស្រែកកំហកដាក់ថា«ហែងស្អីបានមកបញ្ជាកងកម្លាំង?»
-
ព័ត៌មានជាតិ៦ ថ្ងៃ ago
រថយន្តបុកគ្នា ខ្ទាតចេញប្រេងឆាគ្មានម៉ាកយីហោ២០០កាន៖ ពលរដ្ឋខ្លាចប៉ះពាល់សុខភាពអ្នកប្រើប្រាស់
-
ព័ត៌មានជាតិ៤ ថ្ងៃ ago
បណ្ឌិត គិន ភា៖សូម្បីបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប៉ូលិសចរាចរណ៍មួយក្រុមនោះមិនគោរពផង ចុះពលរដ្ឋធម្មតា?
-
សន្តិសុខសង្គម៥ ថ្ងៃ ago
ដើមផ្កាត្របែកព្រៃលើសួនទ្រូងផ្លូវជាតិលេខ៥ ងាប់ជាង១ពាន់ដើម ខណៈមន្ត្រីជំនាញអះអាងថា ភាគច្រើនមកពីសត្វឌួងស៊ី
-
ព័ត៌មានជាតិ៤ ថ្ងៃ ago
នគរបាលច្រានចោលការលើកឡើងរបស់បណ្ឌិត សុខ ទូច
-
ព័ត៌មានអន្ដរជាតិ១ សប្តាហ៍ ago
រុស្ស៊ី វាយប្រហាររោងចក្រនុយក្លេអ៊ែរនៅ Chernobyl បង្កហានិភ័យលេចធ្លាយជាតិវិទ្យុសកម្ម
-
ព័ត៌មានជាតិ១ សប្តាហ៍ ago
កម្ចីប្រាក់តាមអនឡាញខុសច្បាប់ រដ្ឋមន្ត្រីមហាផ្ទៃ ប្រាប់ពលរដ្ឋ «កុំសង» បើគេរករឿង ប្ដឹងមកសមត្ថកិច្ច
-
ចរាចរណ៍២ ថ្ងៃ ago
នគរបាលស្រុកបូទុមសាគរ កំពុងស្វែងរកជនបង្ក គ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍បណ្ដាលឲ្យស្លាប់មនុស្ស២ម្នាក់ និងរបួស២នាក់