វប្បធម៌ ជំនឿ
តើយើងគួរហៅ ជនជាតិដើមភាគតិចមួយ ថា “ព្នង” ដែរ ឬទេ?
តាមវចនានុក្រមរបស់ សម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត ពាក្យ “ព្នង” មានថ្នាក់ពាក្យជា “នាមសព្ទ” មានន័យថា មនុស្សពួកមួយកើតនៅតែក្នុងព្រៃ ស្លៀកប៉ឹងវ័ណ្ឌ មានសណ្ដាប់ធ្នាប់ផ្សេងពីពួកមនុស្សអ្នកស្រុក ក្នុងកម្ពុជរដ្ឋ មាននៅព្រៃជាប់នឹងខេត្តក្រចេះ ខេត្តស្ទឹងត្រែង។ វចនានុក្រម បានបញ្ជាក់បន្តថា តាំងពីប្រទេសកម្ពុជាមានឋានៈជាប្រទេសឯករាជ្យអព្យាក្រឹត រាជរដ្ឋាភិបាលសង្គមរាស្រ្ដនិយម បានបញ្ញត្តឱ្យលែងហៅ ព្នង ឱ្យហៅថា ខ្មែរលើ វិញ។ ក្រុមខ្មែរលើក៏មានសភាពលូតលាស់ចម្រើនតាមលំដាប់មក។
ឞូនង (Bunong) គឺជាភាសាសរសេរត្រឹមត្រូវតាមអក្សរព្នង-ខ្មែរ (ឬ Bunong-Latin) ដែលបង្កើតឡើយអំឡុងឆ្នាំ ២០០០ ដែលទទួលស្គាល់ដោយក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា។ តែការសរសេរកន្លងមក យើងឃើញមានពាក្យ “ព្នង” ឬ “ភ្នង” គឺអានតាមសម្លេងដែលហៅជនជាតិដើមមួយនេះ ដោយប្រជាជនកម្ពុជាទូទៅ ឬ ដោយសម្តេចសង្ឃរាជ ជូន ណាត។
ក្រោយមក ដោយមានការរិះគន់ពីជនជាតិឞូនង ឬ Bunong ដើម្បីសរសេរក្នុងភាសាឱ្យកាន់តែដូច ឃើញមានប្រើពាក្យ “ព្នង” ឬ “ពូនង”។ នេះក៏មិនទាន់ត្រឹមត្រូវទាំងស្រុងនោះទេ ដោយសារ ឞូនង គឺមានសូរស័ព្ទ “ឞ” or “B” ដែលភាសាខ្មែរគ្មាន។ ជនជាតិឞូនង យល់ថា ជាការរើសអើងយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ ពេលគេហៅគាត់ថា ព្នង ឬ ភ្នង។ ដូចនេះ បើគាត់មិនឆ្លើយតប សូមកុំទាន់ខឹង ព្រោះគាត់អាចខឹងលោកអ្នកមុនទៅហើយ។
រដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ធានាដល់ប្រជាពលរដ្ឋគ្រប់រូបនូវសិទ្ធិស្មើៗគ្នា ដោយមិនប្រកាន់ ជាតិសាសន៍ ពណ៌សម្បុរ ភេទ ភាសា និងជំនឿខាងសាសនា ឡើយ។ កម្ពុជាបានបោះឆ្នោតគាំទ្រសេចក្តីប្រកាសរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ស្តីពី សិទ្ធិនៃជនជាតិដើមភាគតិច នៅក្នុងមហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិ នៅក្នុងឆ្នាំ២០០៧។
គួរបញ្ជាក់ថា បច្ចុប្បន្ន កម្ពុជាមានជនជាតិដើមភាគតិចចំនួន ២៤ ក្រុមនៅទូទាំងខេត្តចំនួន ១៥ ក្នុងនោះ ខេត្តរតនគិរី មណ្ឌលគិរី និងខេត្តក្រចេះ មានប្រជាជនជាជនជាតិដើមភាគតិចខ្ពស់ជាងគេ។ ក្រុមជនជាតិដើមភាគតិចទាំងនេះត្រូវបានកំណត់អត្តសញ្ញាណតាមរយៈភាសារបស់ពួកគេ។ ក្រុមជនជាតិដើមនៅកម្ពុជា មានដូចជា ព្រៅ ជង ចារាយ កាចក់ កាវ៉ែត ខិ ខោញ កួយ គ្រឹង ក្រោល ភូនង ល្អិន លុន មិល ព័រ រដែ សំរែ សួយ ស្ពុង ស្ទៀង ថ្នូន និងទំពួន៕
អត្ថបទ៖ ច័ន្ទ វីរៈ
-
សន្តិសុខសង្គម៣ ថ្ងៃ ago
នគរបាលបញ្ជូនលោក ដួង តារា ទៅឃុំខ្លួននៅពន្ធនាគារប៉េហ្សុី
-
ព័ត៌មានអន្ដរជាតិ១ ថ្ងៃ ago
អ្នកជំនាញព្រមានឲ្យវៀតណាម ត្រៀមខ្លួនទទួលកំពូលព្យុះទីហ្វុង ខែក្រោយ
-
ជីវិតកម្សាន្ដ៣ ថ្ងៃ ago
ភឹម ស្រីណូ ត្រូវអ្នកលេងបណ្ដាញសង្គមថៃតាមវាយប្រហារ ក្នុងនោះក៏មានបវរកញ្ញាថៃឆ្នាំ ២០២០ ផងដែរ
-
ព័ត៌មានអន្ដរជាតិ៤ ថ្ងៃ ago
ផ្កាយដុះកន្ទុយ បង្ហាញខ្លួននៅប្រទេស ថៃ
-
ជីវិតកម្សាន្ដ១ សប្តាហ៍ ago
ភាពខ្មៅងងឹតរបស់ម្ចាស់ Miss Grand International លោក ណាវ៉ាត់ ដែលអ្នកប្រហែលមិនដឹង
-
ព័ត៌មានអន្ដរជាតិ៧ ថ្ងៃ ago
រកឃើញមនុស្សស្លាប់បន្ថែមទៀត នៅរដ្ឋ Florida ដោយសារព្យុះ Milton
-
ព័ត៌មានអន្ដរជាតិ៧ ថ្ងៃ ago
ព្យុះ Milton ធ្វើឲ្យផ្អើលសត្វក្រពើ ចេញមកតាមផ្លូវក្នុងរដ្ឋ Florida
-
ជីវិតកម្សាន្ដ១ សប្តាហ៍ ago
បញ្ចប់តួនាទីពិធីករថៃ Kan Kantathavorn ក្រោយជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងក្រុមហ៊ុនអនឡាញបោកប្រាស់ដ៏ធំ