វប្បធម៌ ជំនឿ
ល្បែងប្រជាប្រិយខ្មែរមានតាំងពីមុនសម័យអង្គរ
ល្បែងប្រជាប្រិយ បានកកើតឡើងពីជីវិតប្រចាំថ្ងៃនៃប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាតាមសម័យកាលនីមួយៗ ពោលគឺមានប្រភពចេញពីកម្លាំងពលកម្ម ការរស់នៅប្រចាំថ្ងៃរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ និងជាការចេះតៗគ្នា។ ល្បែងប្រជាប្រិយខ្លះត្រូវបានរកឃើញនៅចម្លាក់ប្រាសាទ ដែលយើងអាចសន្និដ្ឋានបានថា ល្បែងប្រជាប្រិយខ្មែរ មានកំណើត និងពេញនិយមតាំងពីមុនសម័យអង្គរ ទើបបុព្វបុរសលើកយកទៅឆ្លាក់ជាប់លើជញ្ជាំងប្រាសាទបែបនេះ។
លោក ហ៊ួន សាវង ជាអនុប្រធាននាយកដ្ឋានអភិវឌ្ឍន៍វប្បធម៌ នៃក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ មានប្រសាសន៍ប្រាប់ “កម្ពុជាថ្មី” នៅថ្ងៃទី៧ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២២ នេះថា គេពុំអាចដឹងបានឡើយ ចំពោះពេលវេលា ឆ្នាំ ឬសតវត្សណាដែលល្បែងប្រជាប្រិយទាំងនោះចាប់កំណើត។ ប៉ុន្តែគេគួរយល់ថា “ល្បែងប្រជាប្រិយ” គឺកើតពេលមានមនុស្ស ដ្បិតវាកើតដោយសារមនុស្សលើកមកលេងកម្សាន្ត ឬលេងក្នុងកិច្ចណាមួយ។
លោក ហ៊ួន សាវង មានប្រសាសន៍បន្តថា៖ “ល្បែងខ្លះគេឃើញមានឆ្លាក់នៅលើចម្លាក់ប្រាសាទដែរ ដូចជាល្បែងវាយកូនគោល ល្បែងបោកចំបាប់ ល្បែងចត្រង្គ (អុក) ជាដើម។ ប៉ុន្តែល្បែងជាច្រើនទៀត គឺពុំអាចនរណាម្នាក់អះអាងច្បាស់លាស់ថា កើតក្នុងពេលណាបានឡើយ សូម្បីតែល្បែងបូមទឹកដាក់ដប ខាំមើមប៉ិគួៈ ជាដើម ដែលយើងដឹងថា ទើបនឹងកើតថ្មីៗក្តី ក៏កំណត់ឆ្នាំពុំបានដែរ”។
អនុប្រធាននាយកដ្ឋានអភិវឌ្ឍន៍វប្បធម៌ នៃក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ រូបនេះ លើកឡើងបន្ថែមថា គេមិនមានបែងចែកល្បែងប្រជាប្រិយជាប៉ុន្មានប្រភេទឱ្យដាច់ណាត់បានទេ ដ្បិតល្បែងទាំងនោះអាចខុសគ្នា និងមានច្រើនរាប់មិនអស់នៅតាមស្រុកភូមិនានា អាស្រ័យតាមទម្លាប់ និងចំណូលចិត្តលេង និងអាស្រ័យតាមបរិបទនៃពេលវេលាផង។
លោក ហ៊ួន សាវង មានប្រសាសន៍បញ្ជាក់បន្ថែមថា៖ “សព្វថ្ងៃ បើនិយាយថា “ល្បែងប្រជាប្រិយ” គេច្រើនតែគិតរួមតូចមកសំដៅតែល្បែងលេងក្នុងឱកាសចូលឆ្នាំខ្មែរ ហើយរាប់ចាំមាត់ដូចជា ចោលឈូង ទាញព្រ័ត្រ លាក់កន្សែង វាយក្អម លោតបាយ…។ ប៉ុន្តែធាតុពិតមានល្បែងច្រើនជាងនេះ ហើយក៏ពុំមែនលែងតែក្នុងឱកាសចូលឆ្នាំដែរ”។
លោក ហ៊ួន សាវង បានឱ្យលើកឡើងថា ក្នុងឆ្នាំ១៩៦៤ ក្រុមជំនុំទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរបានប្រមូលចងក្រងល្បែងដែលខ្មែរធ្លាប់លេងបានមួយចំនួនតូច មានដូចជា ស្តេចចង់ ចោលឈូង ចាប់កូនខ្លែង លោតអន្ទាក់ លាក់កន្សែង បោះអង្គញ់ គោះត្រឡោក ទាញព្រ័ត្រ ទាត់សី រាវបង្កង លាក់ធ្យូង បាយខុំ ចត្រង្គ (អុក) ឱបត្រឡាច គ្របមាន់ បិទពួន វាយកូនគោល។ល។
គួរបញ្ជាក់ថា ប្រជាជនកម្ពុជានិយមលេង ល្បែងប្រជាប្រិយខ្មែរ នៅពេលទំនេរ ពេលមានពិធីបុណ្យទានម្តងៗ ជាពិសេសនៅក្នុងពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរ នៅតាមវត្តអារាម តាមភូមិជាដើម។ យ៉ាងណាមិញ បច្ចុប្បន្ន ល្បែងប្រជាប្រិយខ្មែរមួយចំនួនស្ទើរតែមិនសូវបានគេស្គាល់ និងមិនសូវបានឃើញមានលេងផង៕
អត្ថបទ៖ ច័ន្ទ វីរៈ
-
ចរាចរណ៍៥ ថ្ងៃ ago
ជិះម៉ូតូបញ្ច្រាសផ្លូវ បុកម៉ូតូមួយគ្រឿងទៀតស្លាប់ម្នាក់ និងរបួសធ្ងន់ស្រាល៣នាក់
-
ចរាចរណ៍៧ ថ្ងៃ ago
ករណីគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍រវាងរថយន្ត និងម៉ូតូ បណ្ដាលឱ្យឪពុក និងកូន២នាក់ស្លាប់បាត់បង់ជីវិត
-
ជីវិតកម្សាន្ដ៦ ថ្ងៃ ago
ក្រោយរួចខ្លួន តួសម្ដែងរឿង «Ip Man» ប្រាប់ដើមចមធ្លាយដល់កន្លែងចាប់ជំរិត កៀកព្រំដែនថៃ-មីយ៉ានម៉ា
-
ចរាចរណ៍៥ ថ្ងៃ ago
យុវជនម្នាក់ ចេញពីធ្វើការត្រលប់ទៅកន្លែងស្នាក់នៅវិញ ជួបគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ ដួលបោកក្បាលស្លាប់លើស្ពានព្រែកព្នៅ
-
ព័ត៌មានអន្ដរជាតិ៦ ម៉ោង ago
ទើបធូរពីភ្លើងឆេះព្រៃបានបន្តិច រដ្ឋកាលីហ្វ័រញ៉ា ស្រាប់តែជួបគ្រោះធម្មជាតិថ្មីទៀត
-
ព័ត៌មានជាតិ៣ ថ្ងៃ ago
ជនជាតិភាគតិចម្នាក់នៅខេត្តមណ្ឌលគិរីចូលដាក់អន្ទាក់មាន់នៅក្នុងព្រៃ ត្រូវហ្វូងសត្វដំរីព្រៃជាន់ស្លាប់
-
ព័ត៌មានជាតិ១ សប្តាហ៍ ago
អ្នកនាំពាក្យថារថយន្តដែលបើកផ្លូវឱ្យអ្នកលក់ឡេមិនមែនជារបស់អាវុធហត្ថទេ
-
ព័ត៌មានជាតិ៦ ថ្ងៃ ago
ស្ទឹងសង្កែនៅប៉ែកខាងក្រោមរីងស្ងួត និងកំពុងប្រែក្លាយជាផ្លូវរទេះ