ជីវិតកម្សាន្ដ
ប្រវត្តិសង្ខេបរបស់ព្រឹទ្ធាចារ្យចាប៉ីដងវែងលោកតា គង់ ណៃ និងស្នាដៃធំៗ បន្សល់ទុកកេរ្តិ៍ឈ្មោះដ៏ល្បីរន្ទឺ
ប្រាកដណាស់ដំណឹងមរណភាពរបស់លោកព្រឹទ្ធាចារ្យកោសល្យវោហារ គង់ ណៃ ដែលជាសិល្បករចាប៉ីដងវែងដ៏ឆ្នើមម្នាក់ និងជាមរតកមនុស្សរស់ដ៏មានតម្លៃរបស់កម្ពុជា បានធ្វើឲ្យមហាជន សិល្បករ-សិល្បការិនី និងប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ សម្តែងការសោកស្ដាយជាពន់ពេក។
លោកតា គង់ ណៃ បានទទួលមរណភាពនៅថ្ងៃសុក្រ ៧ រោច ខែជេស្ឋ ឆ្នាំរោង ឆស័ក ព.ស ២៥៦៨ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី ២៨ ខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០២៤ វេលាម៉ោង ១២ និង ៤៥ នាទីរសៀល ក្នុងជន្មាយុ ៨០ ឆ្នាំ ដោយរោគាពាធ នៅឯស្រុកកំណើតខេត្តកំពត។
ព្រឹទ្ធាចារ្យ គង់ ណៃ គឺជាសិល្បករចាប៉ីដងវែងដ៏ល្បីល្បាញមួយរូបរបស់កម្ពុជា ដែលមានគោរមងារថាជាព្រឹទ្ធាចារ្យកោសល្យវោហារ គង់ ណៃ។ ក្រៅពីមានគោរមងារថ្នាក់ជាតិជាមត៌កមនុស្សរស់ហើយនោះ ព្រឹទ្ធាចារ្យ គង់ ណៃ ក៏ធ្លាប់ទទួលបានពានរង្វាន់ទាំងថ្នាក់ជាតិ និងអន្តរជាតិជាច្រើនពានរង្វាន់ផងដែរ។
ប្រវត្តិសង្ខេប
ព្រឹទ្ធាចារ្យចាប៉ីដងវែង គង់ ណៃ កើតនៅថ្ងៃទី ១៥ ខែមីនា ឆ្នាំ ១៩៤៤ នៅភូមិដូង ឃុំស្វាយទងខាងជើង ស្រុកកំពង់ត្រាច ខេត្តកំពត។ ស្ថិតក្នុងវ័យ ៤ ឆ្នាំ ព្រឹទ្ធាចារ្យកោសល្យវោហារ គង់ ណៃ បានធ្លាក់ខ្លួនពិការដោយសារជំងឺអុតធំ។ មានគ្រួសារជាតន្ត្រី លោកតា គង់ ណៃ បានរៀនឧបករណ៍ប្រភេទនេះពីលោកឪពុកមារបស់លោកឈ្មោះ គង់ ទិត ដោយបានចាប់ផ្ដើមការសិក្សាអំពីចាប៉ីដងវែងនៅអាយុ ១៣ ឆ្នាំ។
ក្នុងយុវវ័យរបស់លោក គង់ ណៃ ជារឿយៗ តែងតែប្រឈមនឹងការសើចចំអកពីមិត្តភ័ក្ដិ ព្រោះតែពិការភាពរបស់គាត់។ ទោះបីជាត្រូវបានគេមើលងាយដោយការរើសអើងយ៉ាងណា លោកតា គង់ ណៃ បានស្វែងរកចំណេះជំនាញប្រាកដមួយជាប់នឹងខ្លួន ដើម្បីទទួលបានជីវិតឯករាជ្យមួយ និងការឲ្យតម្លៃពីមនុស្សនៅជុំវិញខ្លួន។
រយៈពេល ២ ឆ្នាំ នៃការចាប់ផ្ដើមសិក្សាចាប៉ី គឺមកដល់អាយុ ១៥ ឆ្នាំ លោក គង់ ណៃ បានចាប់ផ្ដើមអនុវត្តវិជ្ជាជីវៈនេះ ហើយកេរ្តិ៍ឈ្មោះរបស់លោកបានរីកចម្រើនយ៉ាងឆាប់រហ័ស។ មិនយូរប៉ុន្មាន គាត់បានទទួលឈ្មោះហៅក្រៅថា “សង្ហា” ណៃ។ ចំពោះការសម្ដែងផ្សេងៗ ជានិច្ចកាល គង់ ណៃ សម្តែងកំណាព្យបុរាណដូចជាកំណាព្យរបស់ ភីរម្យង៉ុយ ជាដើម។
ប្រវត្តិគ្រួសារ
ស្ថិតនៅក្នុងវ័យ ១៨ ឆ្នាំ លោកតា គង់ ណៃ បានរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ជាមួយភរិយា គឺលោកយាយ តាត ឆេន ដែលជាអ្នកស្រុកជាមួយគ្នា។ បន្ទាប់ពីអាពាហ៍ពិពាហ៍ លោកតា គង់ ណៃ និងភរិយាលោកយាយ តាត ឆេន ទទួលបានចំណងដៃកូន ១០ នាក់ (ស្រី ៤ នាក់ និងប្រុស ៦ នាក់)។
ជ័យលាភី និងស្នាដៃផ្សេងៗ
ក្នុងឆ្នាំ ១៩៩១ លោកតា គង់ ណៃ បានប្រឡងជាប់ជ័យលាភីលេខ ១ ផ្នែកចម្រៀងចាប៉ីដងវែងទូទាំងប្រទេសនៅរាជភ្នំពេញ ហើយក្លាយជាសិល្បករចាប៉ីដងវែងនៅនាយកដ្ឋានសិល្បៈទស្សនីយភាព នៃក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ រហូតដល់ចូលនិវត្តន៍នាឆ្នាំ ២០០៧។
ក្នុងឆ្នាំ ២០០៣ លោកជាព្រឹទ្ធាចារ្យសិល្បៈ នៃអង្គការខ្មែរអមត និងបានបង្ហាត់បង្រៀនសិស្សបន្តជាច្រើនជំនាន់រហូតដល់ជរាខ្លាំង និងចូលនិវត្តន៍ម្ដងទៀតនាឆ្នាំ ២០០៧។
នៅឆ្នាំ ១៩៨២ លោកទទួលបានជ័យលាភីលេខ ១ ផ្នែកចម្រៀងចាប៉ីប្រចាំខេត្ត។
ឆ្នាំ ២០០១ លោកទទួលបានវិញ្ញាបនបត្រព្រឹទ្ធាចារ្យវប្បធម៌សិល្បៈខ្មែរ ដោយរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងគ្រឿងឥស្សរិយយសថ្នាក់មុនីសារាភ័ណ្ឌពីរាជរដ្ឋាភិបាល។
ឆ្នាំ ២០០២ លោកទទួលបានវិញ្ញាបនបត្រកិត្តិយសវីរសិល្បៈពីក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ។
ឆ្នាំ ២០០៧ ទទួលគ្រឿងឥស្សរិយយសម្ដងទៀតពីរដ្ឋាភិបាល និងឆ្នាំ ២០១២ ត្រូវបានព្រះមហាក្សត្រចេញព្រះរាជក្រឹត្យផ្ដល់គោរមងារថ្នាក់ជាតិជាមត៌កមនុស្សរស់ដែលមាននាមថាកោសល្យវោហារ គង់ ណៃ។
នៅឆ្នាំ ២០១៧ លោកទទួលបានពានរង្វាន់សិល្បៈ និងវប្បធម៌ ហ្វូគុអុកា (Fukuoka Prize) ជាពានរង្វាន់ដែលបានបង្កើតឡើងចាប់តាំងពីឆ្នាំ ១៩៩០ នៅទីក្រុងហ្វូគុអុកា ប្រទេសជប៉ុន សម្រាប់ផ្តល់ជូនបុគ្គលដែលមានស្នាដៃឆ្នើមក្នុងតំបន់អាស៊ី ពាក់ព័ន្ធផ្នែកអប់រំ សិល្បៈ និងវប្បធម៌។ ព្រឹទ្ធាចារ្យចាប៉ីដងវែង គង់ ណៃ គឺជាបុគ្គលទី ៣ របស់កម្ពុជា ដែលបានទទួលពានរង្វាន់នេះ បន្ទាប់ពី លោក ឆេង ផុន និងលោក អាំង ជូលាន។
គួរបញ្ជាក់ថា មរណភាពរបស់ព្រឹទ្ធាចារ្យកោសល្យវោហារ គង់ ណៃ គឺជាការបាត់បង់ធនធានមនុស្សដ៏សំខាន់បំផុតផ្នែកចាប៉ីដងវែងដ៏កម្រប្រកបដោយសមត្ថភាព ទេពកោសល្យ ដែលធ្លាប់បានចូលរួមយ៉ាងសកម្មក្នុងការលើកកម្ពស់វិស័យសិល្បៈវប្បធម៌ជាតិទាំងនៅឆាកជាតិ និងតំបន់ ក៏ដូចជាការលើកកម្ពស់កិត្យានុភាពជាតិនៅលើឆាកអន្តជាតិផងដែរ៕
អត្ថបទ ៖ ចាន់រ៉ា
ប្រជាពលរដ្ឋនៅទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា អបអរសាទរចំពោះការប្រារព្ធទិវាសន្តិភាពនៅកម្ពុជា
អនុរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសវៀតណាម កោតសរសើរ ចំពោះការរីកចម្រើនលើគ្រប់វិស័យរបស់រាជធានីភ្នំពេញ
អភិបាលខេត្តមួយនៃប្រទេសជប៉ុន ស្នើកម្លាំងពលកម្មជាច្រើនពីក្រសួងការងារ និងសុំឱ្យមានការជួបផ្គូផ្គងគ្នា រវាងក្រុមហ៊ុនសហគ្រាស និងកម្ពុជា
សង្ខេបព្រឹត្តិការណ៍សំខាន់នៅកម្ពុជាឆ្នាំ២០២៤
តម្លៃសន្តិភាព ជាអ្វីដែលពលរដ្ឋកម្ពុជាគ្រប់រូបត្រូវចងចាំ និងការពារ ខណៈពិភពលោកកំពុងជួបសង្គ្រាម
ក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍អាមេរិក ប្រទះឃើញសាកសពក្នុងកន្លែងដាក់កង់យន្តហោះដ៏កម្របំផុត
រុស្ស៊ី បាញ់ទម្លាក់ F-16 ដែលលោកខាងលិច ជួយដល់អ៊ុយក្រែន
ខ្មាន់កាំភ្លើងបាញ់ប្រហារជាច្រើនគ្រាប់លើជនបរទេសម្នាក់ស្លាប់ពេលបញ្ជូនដល់មន្ទីរពេទ្យ
ពូទីន៖ ហួសពេលហើយ ដើម្បីធ្វើកិច្ចព្រមព្រៀងដឹកឧស្ម័នថ្មីជាមួយអ៊ុយក្រែន
អ្នកនាង កាឆយ ទម្លាយរឿងឈឺចាប់ពីក្រោយសំណូមពរ “សុំកៅអី ១០” ទៅរាល់ម្ចាស់ដើមការ
-
ជីវិតកម្សាន្ដ១ សប្តាហ៍ agoលោក សុះ ម៉ាច ស្នើឱ្យបញ្ឈប់ការយកស្នាដៃចម្រៀងមរតកដើម មកកែទំនុក បម្រើប្រយោជន៍បុគ្គល
-
ព័ត៌មានជាតិ១ សប្តាហ៍ agoUN អនុម័តសម្រាប់ការចាកចេញរបស់កម្ពុជាពីក្រុមប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍តិចតួច
-
សន្តិសុខសង្គម៣ ថ្ងៃ agoដកហូតសំបក និងពោះវៀនកង់ម៉ូតូសរុបជាង១២០០០ ដែលរំលោភកម្មសិទ្ធិនាំចូល
-
សន្តិសុខសង្គម៣ ថ្ងៃ agoUpdate៖ ជនដៃដល់ដែលវាយសម្លាប់ស្ត្រីលក់ភេសជ្ជៈនៅស្តុប២០០៤ ទៅលោតទឹកសម្លាប់ខ្លួននៅស្ពានជ្រោយចង្វារ
-
ចរាចរណ៍៧ ថ្ងៃ agoស្ត្រីម្នាក់ ជិះម៉ូតូលឿន វ៉ារថយន្តមិនផុត ជ្រុលទាក់ដៃចង្កូតជាមួយកង់ ដួលបោកក្បាលស្លាប់
-
ព័ត៌មានជាតិ៧ ថ្ងៃ agoផលដំឡូងមី កសិករត្រៀមប្រមូល ហាងឆេងទីផ្សារបានត្រឹម ១៧០ រៀលប៉ុណ្ណោះក្នុង ១ គីឡូក្រាម
-
ព័ត៌មានជាតិ១ សប្តាហ៍ agoក្រសួងសុខាភិបាលណែនាំឲ្យពលរដ្ឋប្រុងប្រយ័ត្នចំពោះការបរិភោគអាហារសមុទ្រដើម្បីបង្ការការឆ្លងវីរុសណូរ៉ូ
-
សន្តិសុខសង្គម១ ថ្ងៃ agoស្នងការរាជធានី កោះហៅមន្ត្រីនគរបាលចរាចរណ៍៣នាក់មកសួរនាំ ជុំវិញការចោទប្រកាន់ពីបុរសម្នាក់