កុំរំលង! ៥ ចំណុចយ៉ាងលម្អិតនេះ ធ្វើឲ្យអ្នកយល់ច្បាស់អំពីវីរុសបំប្លែងខ្លួន Delta

១. វីរុសបំប្លែងខ្លួន Delta ឆ្លងលឿនជាងវីរុសបំប្លែងខ្លួនផ្សេងៗ

វីរុសកូវីដបំប្លែងខ្លួន Delta ដែលរកឃើញដំបូងនៅខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២០ ក្នុងប្រទេសឥណ្ឌា  ត្រូវបានវេជ្ជបណ្ឌិត F. Perry Wilson អ្នកជំនាញខាងរោគរាតត្បាតនៃវិទ្យាស្ថានសុខភាពពិភពលោក Yale អះអាងថា វាមានសមត្ថភាពចម្លងខ្លាំងជាងកូវីដដើម ១០០% និងងាយឆ្លងជាងវីរុសបំប្លែងខ្លួនដទៃរហូត ៦០% ឯណោះ។  

បន្ថែមពីលើនេះ មជ្ឈមណ្ឌលបង្ការនិងគ្រប់គ្រងជំងឺឆ្លងអាមេរិក (CDC) ក៏ដូចជា អង្គការសុខភាពពិភពលោក (WHO) បានដាក់និងចុះបញ្ជីរវីរុសនេះ​ជាវីរុសដែលគួរឱ្យ “ព្រួយបារម្ភបំផុត” នៅលើលោក។ អ្វីដែលគួរកត់សម្គាល់បន្ថែមទៅលើវីរុសកូវីដបំប្លែងខ្លួន Delta គឺវាអាចចម្លងបានលឿនត្រឹមតែ ១៥ នាទី និងអាចឆ្លងទៅកាន់មនុស្សរហូត ១០-១៥ នាក់ក្នុងពេលតែមួយ។

២. មនុស្សមិនទាន់ចាក់វ៉ាក់សាំងប្រឈមហានិភ័យខ្ពស់

មនុស្សដែលមិនបានចាក់វ៉ាក់សាំងការពារប្រឆាំងនឹងជំងឺកូវីដ -១៩ មានហានិភ័យខ្ពស់បំផុតជាមួយវីរុសបំប្លែងខ្លួន Delta ។

នៅរដ្ឋខ្លះ ក្នុងសហរដ្ឋអាមេរិក ដែលមានមនុស្សចាក់វ៉ាក់សាំងបានតិច កំពុងរកឃើញករណីអ្នកជំងឺឆ្លងវីរុសកូវីដបំប្លែងខ្លួន Delta កើនឡើង ទោះបីជារដ្ឋទាំងនោះកំពុងជាប់បំរាមគោចរក៏ដោយ។

ក្នុងនោះកុមារនិងយុវជនក៏ជាកង្វល់ធំផងដែរ។ លោកស្រីវេជ្ជបណ្ឌិត Inci Yildirim អ្នកជំនាញជំងឺឆ្លងកុមារ ដែលកំពុងធ្វើការខាងវ៉ាក់សាំង មកពីវិទ្យាស្ថានសុខភាពពិភពលោក Yale អាមេរិក និយាយថា យោងតាមការសិក្សាថ្មីមួយពីចក្រភពអង់គ្លេស កុមារនិងមនុស្សពេញវ័យដែលមានអាយុក្រោម ៥០ ឆ្នាំមានហានិភ័យខ្ពស់ជាងបុគ្គលផ្សេង ២,៥ ដងក្នុងការឆ្លងវីរុសកូវីដបំប្លែងខ្លួន Delta។ ហើយរហូតមកដល់ពេលនេះ គ្មានវ៉ាក់សាំងណាមួយត្រូវបានអនុម័តសម្រាប់កុមារអាយុពី ៥ ទៅ ១២ ឆ្នាំនៅសហរដ្ឋអាមេរិក និងបណ្ដាប្រទេសផ្សេងទៀតនោះទេ។

លោកស្រីវេជ្ជបណ្ឌិតបញ្ជាក់ថា ក្រោយពីក្រុមមនុស្សវ័យចំណាស់ទទួលថ្នាំបង្ការរួចរាល់ ពួកគេមានប្រព័ន្ធការពារល្អជាងមុន។ ផ្ទុយទៅវិញ  មនុស្សវ័យក្មេងនិងកុមារតូចៗ កំពុងរងឥទ្ធិពលអាក្រក់ដល់សុខភាពទៅនឹងវីរុសកូវីដបំប្លែងខ្លួន Delta។

៣. វីរុសបំប្លែងខ្លួន Delta អាចផ្ទុះឡើងខ្ពស់ឬទាប អាស្រ័យលើការអនុវត្តវិធានការសុខាភិបាល

ប្រសិនបើវីរុសកូវីដបំប្លែងខ្លួន Delta នៅតែបន្តល្បឿនលឿនដូចបច្ចុប្បន្ន ការរាតត្បាតជាសកលនឹងកាន់តែធំ ពិបាកទប់ទល់ជាទីបំផុត។ លោកវេជ្ជបណ្ឌិត F. Perry Wilson និយាយថា ការកើនឡើងនៃការចម្លងក្នុងសហគន៍នឹងរីករាលដាលលឿនឬយឺត អាស្រ័យលើរបៀបរស់នៅរបស់ពលរដ្ឋគ្រប់គ្នា ចេះការពារខ្លួនប៉ុនណា និងអាស្រ័យតាមចំនួនមនុស្សដែលបានចាក់វ៉ាក់សាំងពេញលេញ។

លោកបន្តថា តំបន់ដែលចាក់វ៉ាក់សាំងបានច្រើន ហានិភ័យចម្លងចុះទាប ការស្លាប់ក៏ធ្លាក់ចុះ ហើយមេរោគរាតត្បាតនឹងឆាប់បញ្ចប់ទៅ តែវានឹងផ្ទុះឡើងនៅតាមតំបន់មួយចំនួនដែលខ្វះការប្រុងប្រយ័ត្ន ហើយមើលស្រាលវីរុស ដោយមិនបានអនុវត្តវិធានការសុខាភិបាលបានត្រឹមត្រូវ។

៤. នៅមានអ្វីជាច្រើនទៀតដែលត្រូវស្វែងយល់អំពីវីរុសបំប្លែងខ្លួន Delta

សំណួរសំខាន់មួយនាពេលនេះគឺថា តើវីរុសបំប្លែងខ្លួន Delta នឹងធ្វើឱ្យអ្នកជំងឺធ្លាក់ខ្លួនធ្ងន់ធ្ងរជាងកូវីដដើមឬយ៉ាងណា? ពាក់ព័ន្ធនឹងចម្ងល់នេះអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រជាច្រើនមិនទាន់ដឹងនៅឡើយទេ។ ព័ត៌មានដំបូងបានឱ្យដឹងថា វីរុសបំប្លែងខ្លួន Delta បង្កើនអ្នកជំងឺចូលសម្រាកនៅមន្ទីរពេទ្យ ប៉ុន្តែវាកើតមានចំពោះតែបុគ្គលដែលមិនទាន់ចាក់វ៉ាក់សាំងប៉ុណ្ណោះ។

សំណួររសើបមួយទៀតថាតើវីរុសបំប្លែងខ្លួន Delta ប៉ះពាល់ដល់រាងកាយយ៉ាងដូចម្តេច? លោកស្រីវេជ្ជបណ្ឌិត Yildirim ឆ្លើយថា រោគសញ្ញាមិនខុសគ្នាពីរោគសញ្ញាកូវីដដើមឡើយ​ ខណៈពេលខ្លះអ្នកជំងឺមិនសូវចេញរោគសញ្ញានោះទេ។ យ៉ាងណាមិញអាការទូទៅរួមមាន ក្អក បាត់បង់ក្លិន មិនសូវដឹងរសជាតិ ឈឺក្បាល ឈឺបំពង់ក ហៀរសំបោរនិងគ្រុនក្តៅ។

ដើមឡើយអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រគ្មានភស្តុតាងណាមួយ អាចបញ្ជាក់ថា វីរុសបំប្លែងខ្លួន Delta អាចណ្តាលឱ្យមានវីរុសបំប្លែងខ្លួនថ្មីៗផ្សេងទេ។ ប៉ុន្តែមកទល់បច្ចុប្បន្ន វីរុសបំប្លែងខ្លួន Delta បានកម្លាយវីរុសថ្មីមួយទៀតគឺ វីរុសបំប្លែងខ្លួន Delta Plus។

៥. ការចាក់វ៉ាក់សាំងគឺជាការការពារដ៏ល្អបំផុតប្រឆាំងនឹងវីរុសបំប្លែងខ្លួន Delta

វេជ្ជបណ្ឌិតផ្ដល់ដំបូន្មានគ្រប់គ្នាទទួលវ៉ាក់សាំងបង្ការកូវីដ-១៩ឱ្យបានពេញលេញ ដើម្បីការពារខ្លួនអ្នកពីវីរុសកូវីដបំប្លែង Delta ។ ត្រង់ចំណុចនេះមានន័យថា ប្រសិនបើត្រូវ​ចាក់វ៉ាក់សាំងពីរដូស អ្នកត្រូវតែចាក់ឱ្យបានពីរដូសតាមការកំណត់ និងទៀងពេល ដោយ ២-៣ សប្ដាហ៍ត្រូវចាក់លើកទី២ កុំខាន ទើបមានប្រសិទ្ធភាព។ ក្រៅពីនេះ មិនថាបានចាក់វ៉ាក់សាំងឬអត់ទេ វាក៏សំខាន់ផងដែរក្នុងការធ្វើតាមការណែនាំរបស់ក្រសួងសុខាភិបាល ដោយប្រកាន់ខ្ជាប់នូវគោលការណ៍ ​៣ការពារ ៣កុំ ។

បន្ថែមពីលើនេះ អង្គការសុខភាពពិភពលោកបានលើកទឹកចិត្តឱ្យគ្រប់គ្នាពាក់ម៉ាសរាល់ពេលចេញលក្រៅផ្ទះ និងបន្តរក្សាគម្លាតសុវត្ថិភាព សូម្បីតែស្ថិតក្នុងចំណោមមនុស្សដែលទទួលវ៉ាក់សាំងរួចក៏ដោយ៕

ប្រែសម្រួល៖ សន្យា

ប្រភព៖ Yale Medicine

ចុចអាន៖ សង្កេតមើលខ្លួនឯងឲ្យមែនទែន! ច្បាស់ៗពីអាការឈឺក្បាលបែបណា ដែលចាត់ទុកថាឆ្លង​ Delta

ចុចអាន៖ ២សំណួរ​ ដែលពិភពលោកមិនទាន់មានចម្លើយ ទាក់ទងនឹងវីរុសបំប្លែងខ្លួន ឥណ្ឌា