៥ចំណុចពិសេស មិនគួររំលងពាក់ព័ន្ធវិបត្តិ រុស្ស៊ី-អ៊ុយក្រែន ដែលកំពុងឡើងកម្តៅ

សម្ព័ន្ធមិត្តអង្គការណាតូ បានបង្កើនការគាំទ្រដល់ទីក្រុង គៀវ ដោយបញ្ជូនកងទ័ពបន្ថែម និងសម្ភារៈយោធាទៅកាន់ប្រទេស អ៊ុយក្រែន។

សម្ព័ន្ធភាពនេះនិយាយថា សកម្មភាពរបស់ខ្លួនគឺឆ្លើយតបទៅនឹងការបង្កើនកងទ័ពរបស់រុស្ស៊ីជាបន្តនៅតាមព្រំដែនអ៊ុយក្រែន។

ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ទីក្រុងមូស្គូអះអាងថា សកម្មភាពរបស់ខ្លួនគឺចាំបាច់ដើម្បីធានាបាននូវផលប្រយោជន៍សន្តិសុខដ៏សំខាន់ ហើយបានស្តីបន្ទោសអង្គការណាតូចំពោះការបំផ្លាញសន្តិសុខក្នុងតំបន់។

ខាងក្រោមនេះគឺជារឿងប្រាំយ៉ាង ដែលអ្នកគួរដឹងអំពីអ្វីដែលកំពុងកើតឡើង និងអ្វីដែលអាចកើតឡើងបន្ទាប់ទៀត៖

១. ហេតុអ្វីបានជាមានជម្លោះ

អ៊ុយក្រែន គឺជាផ្នែកមួយនៃចក្រភពរុស្ស៊ីអស់រយៈពេលជាច្រើនសតវត្សរ៍ មុននឹងក្លាយជាសាធារណៈរដ្ឋសូវៀត ដោយទទួលបានឯករាជ្យនៅពេលសហភាពសូវៀតបែកបាក់ក្នុងឆ្នាំ១៩៩១។ បន្ទាប់មក អ៊ុយក្រែន បានងាកចេញពីចក្រពត្តិរុស្ស៊ី ហើយបង្កើតទំនាក់ទំនងជិតស្និទ្ធកាន់តែខ្លាំងឡើងជាមួយលោកខាងលិច។

ការសម្រេចចិត្តរបស់ប្រធានាធិបតីអ៊ុយក្រែនដែលគាំទ្រដោយវិមានក្រឹមឡាំងលោក Viktor Yanukovych ក្នុងការបដិសេធកិច្ចព្រមព្រៀងសមាគមជាមួយសហភាពអឺរ៉ុប ដើម្បីធ្វើឲ្យមានទំនាក់ទំនងកាន់តែជិតស្និទ្ធជាមួយទីក្រុងមូស្គូ បានបង្កឲ្យមានការតវ៉ាទ្រង់ទ្រាយធំ ឈានដល់លោកត្រូវបានទម្លាក់ចេញពីតំណែងនៅក្នុងឆ្នាំ២០១៤។

រុស្ស៊ីបានឆ្លើយតប ដោយការកាត់បញ្ចូលឧបទ្វីប គ្រីមៀ របស់អ៊ុយក្រែន ជាឧបសម្ព័ន្ធ និងបានគាំទ្រការបះបោរផ្តាច់ខ្លួនដែលផ្ទុះឡើងនៅភាគខាងកើតប្រទេសអ៊ុយក្រែន។

យោងតាមទីក្រុង គៀវ បានឲ្យដឹងថា មនុស្សជាង១៤,០០០នាក់ បានស្លាប់នៅក្នុងការប្រយុទ្ធដោយបានបំផ្លិចបំផ្លាញតំបន់ Donbas ដែលជាបេះដូងឧស្សាហកម្មភាគខាងកើតរបស់ប្រទេសអ៊ុយក្រែន។

ដោយឡែក ទីក្រុងមូស្គូបានរិះគន់យ៉ាងខ្លាំងដល់សហរដ្ឋអាមេរិក និងសម្ព័ន្ធមិត្តណាតូ ដែលផ្តល់អាវុធដល់អ៊ុយក្រែន និងការធ្វើសមយុទ្ធរួមគ្នា ដោយនិយាយថា ទង្វើបែបនេះគឺលើកទឹកចិត្តដល់ក្រុមល្មោភសង្គ្រាមអ៊ុយក្រែន ឲ្យព្យាយាមដណ្តើមយកតំបន់ដែលកាន់កាប់ដោយក្រុមឧទ្ទាមមកវិញ។

ជាងនេះទៅទៀត ប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ី លោក វ្ល៉ាឌីមៀរ ពូទីន បាននិយាយម្តងហើយម្តងទៀតថា បំណងប្រាថ្នារបស់អ៊ុយក្រែនក្នុងការចូលរួមជាមួយអង្គការ ណាតូ គឺជាបន្ទាត់ក្រហម ហើយបានសម្តែងក្តីព្រួយបារម្ភអំពីផែនការរបស់សមាជិកណាតូមួយចំនួន ក្នុងការបង្កើតមជ្ឈមណ្ឌលហ្វឹកហ្វឺនយោធានៅអ៊ុយក្រែន។ លោក​បាន​និយាយ​ថា នេះ​នឹង​នាំឲ្យមាន​យោធាឈរជើង​ក្នុង​តំបន់ ថ្វីបើ​អ៊ុយក្រែនមិន​ចូល​ជា​សមាជិក​ណាតូ​ក៏ដោយ។

២. តើរុស្ស៊ីចង់បានអ្វី?

មានរឿងជាច្រើន។ រុស្ស៊ី​មិន​ចង់​ឲ្យ​អ៊ុយក្រែន ចូល​ក្នុង​អង្គការណាតូ​ទេ ហើយ​បាន​និយាយ​ច្រើន​ក្នុង​បញ្ជី​ទាមទារ​សន្តិសុខ​របស់​ខ្លួន ​ដែល​ត្រូវ​បាន​បញ្ជូន​ទៅ​អាមេរិក​កាលពី​ខែ​ធ្នូ​ឆ្នាំមុន។ ការ​ទាមទារ​នោះ​រួម​បញ្ចូល​ទាំង​ការ​បញ្ឈប់​សមយុទ្ធ​ណាតូ​នៅ​ជិត​ព្រំដែន​រុស្ស៊ីផងដែរ។

ទីក្រុងមូស្គូនៅតែរង់ចាំការឆ្លើយតប ប៉ុន្តែឱសានវាទជាច្រើនត្រូវបានលោកខាងលិចរិះគន់ថា មិនសមរម្យ។ រុស្ស៊ីថែមទាំងចង់ឲ្យអង្គការណាតូ ដកខ្លួនចេញពីអឺរ៉ុបខាងកើតទៀតផង។

នៅពេលនោះ លោក ពូទីន និយាយថា រុស្ស៊ីនឹងស្វែងរកការធានា កុំឲ្យណាតូបន្តដំណើរ ឆ្ពោះទៅទិសខាងកើត និងការដាក់ពង្រាយប្រព័ន្ធសព្វាវុធ ដែលគំរាមកំហែងនៅជិតទឹកដីរុស្ស៊ី។

លោកពូទីនបានផ្តល់ឱកាសឲ្យលោកខាងលិចចូលរួមក្នុងកិច្ចពិភាក្សាសំខាន់ៗលើបញ្ហានេះ ដោយបន្ថែមថា ទីក្រុងមូស្គូនឹងមិនត្រូវការការធានាដោយត្រឹមតែពាក្យសម្តីប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែក៏ត្រូវមានការធានាផ្នែកច្បាប់ផងដែរ។

ការ​ចូល​រួម​របស់​អ៊ុយក្រែន​ក្នុង​សម្ព័ន្ធភាពនេះ ​នឹង​តម្រូវឲ្យ​មាន​ការ​យល់​ព្រម​ជា​ឯកច្ឆ័ន្ទ​ពី​រដ្ឋ​ទាំង៣០។

៣. តើអ៊ុយក្រែន នឹងចូលអង្គការ ណាតូ ទេ?

អ៊ុយក្រែន​មិន​មែន​ជា​សមាជិក​ណាតូ​ទេ ប៉ុន្តែ​ខ្លួន​ចង់​ក្លាយជាសមាជិក។ អ៊ុយក្រែន ត្រូវបានចាត់ទុកថាជាដៃគូនៃសម្ព័ន្ធភាពនេះ។ 

មុន​នឹង​អាច​ចូល​ជា​សមាជិកបាន អង្គការណាតូនិយាយ​ថា រដ្ឋាភិបាលទីក្រុង គៀវ ត្រូវ​លុប​បំបាត់​បញ្ហា​នានា​ដូច​ជា​អំពើ​ពុក​រលួយជាដើម។

អគ្គលេខាធិការអង្គការណាតូ លោក Jens Stoltenberg កាលពីខែធ្នូ បានច្រានចោលការទាមទាររបស់រុស្ស៊ី ដែលឲ្យលុបចោលការប្តេជ្ញាចិត្តឆ្នាំ២០០៨ ដែលសន្មត់ថាថ្ងៃណាមួយ ប្រទេសអ៊ុយក្រែន នឹងមានឱកាសក្លាយជាសមាជិក។

លោក Stoltenberg បន្ត​ថា នៅ​ពេល​ ដល់​ពេល​ពិចារណា​លើ​បញ្ហា​នេះ រុស្ស៊ី​នឹង​មិន​អាច​វេតូ​ការ​ចូល​ជា​សមាជិក​របស់​អ៊ុយក្រែនបាន​ឡើយ។

៤.តើនឹងមានសង្គ្រាមទេ?

បស្ចិមប្រទេស ​បានចោទ​រុស្ស៊ី​ថា ​កំពុងត្រៀម​ខ្លួន​ដើម្បី​វាយ​ប្រទេស​ជិតខាង​ដែល​គាំទ្រ​លោកខាងលិច។

ប្រធានាធិបតីអាមេរិកលោក ចូ បៃដិន បានអះអាងថា មានការឯកភាពគ្នាទាំងស្រុង អំពីរបៀបដោះស្រាយជាមួយរុស្ស៊ី។ មន្ទីរបញ្ចកោណបានត្រៀមទាហានអាមេរិកចំនួន៨,៥០០នាក់ រង់ចាំសម្រាប់ការដាក់ពង្រាយនៅអឺរ៉ុបខាងកើត ហើយអង្គការណាតូបានបញ្ជាក់ថា ខ្លួនកំពុងបញ្ជូននាវា និងយន្តហោះ ដើម្បីពង្រឹងការការពារក្នុងតំបន់។

ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ អ្នកនាំពាក្យប្រធានាធិបតីពូទីន លោក Dmitry Peskov បានលើកឡើងថា សកម្មភាពទាំងនេះគ្រាន់តែបន្ថែមទៅក្នុងបរិយាកាស ដែលតានតឹងរួចទៅហើយប៉ុណ្ណោះ។

លោកបានប្រាប់អ្នកយកព័ត៌មានថា “សហរដ្ឋអាមេរិកកំពុងបង្កើនភាពតានតឹង។ យើងកំពុងមើលសកម្មភាពរបស់អាមេរិកទាំងនេះដោយក្តីបារម្ភយ៉ាងខ្លាំង”។

យ៉ាងណាក្តី​ រុស្ស៊ី​បដិសេធ​ថា ខ្លួន​គ្មាន​ផែនការ​វាយចូល​អ៊ុយក្រែនទេ ហើយ​ចោទ​លោកខាងលិច​ថា​ធ្វើ​ឲ្យ​ស្ថានការណ៍​កាន់តែ​ធ្ងន់ធ្ងរទៅៗ។

គេមិនប្រាកដទេថាតើសង្រ្គាមនឹងផ្ទុះឡើងរវាងប្រទេសទាំងពីរឬក៏យ៉ាងណា ប៉ុន្តែអ្នកវិភាគខ្លះនិយាយថា រុស្ស៊ីអាចឈានជើងចូលអ៊ុយក្រែន ដើម្បីទាមទារជ័យជម្នះយ៉ាងរហ័ស ហើយបង្កើនអំណាចរបស់ខ្លួននៅក្នុងកិច្ចពិភាក្សានាពេលអនាគត អំពីការពង្រីក និងឥទ្ធិពលរបស់អង្គការណាតូ។

៥. តើមានអ្វីកើតឡើងប្រសិនបើរុស្ស៊ីវាយអ៊ុយក្រែន?

ប្រទេសលោកខាងលិចបានបង្ហាញការគាំទ្ររបស់ពួកគេនៅពីក្រោយអ៊ុយក្រែន ប៉ុន្តែការឆ្លើយតបខ្លះមានភាពតឹងរ៉ឹងជាងប្រទេសដទៃទៀត។ សហរដ្ឋ​អាមេរិក និង​ចក្រភព​អង់គ្លេស​បាន​ផ្គត់ផ្គង់​សព្វាវុធ ខណៈ​អាល្លឺម៉ង់​គ្រោង​នឹង​បញ្ជូនឧបករណ៍សម្រាប់ការ​ព្យាបាល​នៅ​ខែ​ក្រោយ ប៉ុន្តែ​នឹង​មិនផ្គត់ផ្គង់​ឧបករណ៍​យោធា​ទេ។

ក៏មាន​កិច្ចពិភាក្សា​ជាច្រើនផងដែរ ​អំពី​ទណ្ឌកម្ម​ដែល​មាន​គោលបំណង​ដាក់លើ​ក្រុងមូស្គូ។ សម្ព័ន្ធមិត្តរបស់អាមេរិក និងអឺរ៉ុបបានសន្យាថា នឹងវាយប្រហារផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុរបស់រុស្ស៊ីមិនធ្លាប់មានពីមុនមក ប្រសិនបើលោក ពូទីន ដាក់យោធាចូលទៅក្នុងប្រទេសអ៊ុយក្រែន។

ការកាត់រុស្ស៊ីចេញពីប្រព័ន្ធហិរញ្ញវត្ថុ SWIFT ដែលជាផ្ទេរប្រាក់ពីធនាគារមួយទៅធនាគារមួយជុំវិញពិភពលោក នឹងក្លាយជាវិធានការហិរញ្ញវត្ថុដ៏តឹងរ៉ឹងបំផុតមួយដែលពួកគេអាចធ្វើបាន ដោយវានឹងបំផ្លាញសេដ្ឋកិច្ចរបស់រុស្ស៊ីភ្លាមៗ និងមានរយៈពេលយូរអង្វែង។

ទង្វើនេះ អាចកាត់ផ្តាច់រុស្ស៊ីពីប្រតិបត្តិការហិរញ្ញវត្ថុអន្តរជាតិភាគច្រើន រួមទាំងប្រាក់ចំណេញអន្តរជាតិពីផលិតកម្មប្រេង និងឧស្ម័ន ដែលរួមចំណែកច្រើនជាង៤០ភាគរយនៃប្រាក់ចំណូលរបស់ប្រទេសនេះផងដែរ។

អាមេរិក​ក៏មាន​អាវុធ​ហិរញ្ញវត្ថុ​ដ៏​មាន​ឥទ្ធិពល​បំផុត​មួយ​ប្រឆាំង​នឹង​លោក ពូទីន ផងដែរប្រសិនបើ​លោកវាយ​អ៊ុយក្រែន ពោលគឺរារាំង​រុស្ស៊ី​មិន​ឲ្យ​ចូល​ប្រើប្រាស់​ប្រាក់​ដុល្លារ​អាមេរិកខណៈប្រាក់ដុល្លារនៅតែគ្របដណ្ដប់លើប្រតិបត្តិការហិរញ្ញវត្ថុជុំវិញពិភពលោក។

ចុងក្រោយ អាមេរិកកំពុងពិចារណា ដាក់ការត្រួតពិនិត្យលើការនាំចេញ ដែលអាចកាត់ផ្តាច់រុស្ស៊ីពីបច្ចេកវិទ្យាខ្ពស់ ធ្វើឲ្យទីក្រុងមូស្គូពិបាកប្រើបច្ចេកវិទ្យាជាមួយយន្តហោះចម្បាំង និងយន្តហោះដឹកអ្នកដំណើរ និងដាក់ឥទ្ធិពលលើផលិតកម្មស្មាតហ្វូន៕

ប្រែសម្រួល៖ Vann Vann

ប្រភព៖ Al Jazeera

ចុចអាន៖ ផ្ទុះការវាយប្រហារនៅរោងចក្រមីស៊ីល អ៊ុយក្រែន