ព័ត៌មានអន្ដរជាតិ
យោងតាមប្រវត្តិសាស្ត្រ ចិន ជាប្រទេសដំបូងគេដែលផលិតត្រីវិស័យ
Zinanzhen ឬត្រីវិស័យគឺជាការច្នៃប្រឌិតដ៏សំខាន់មួយក្នុងចំណោមការច្នៃប្រឌិតសំខាន់ៗទាំងបួន របស់ប្រទេសចិនបុរាណ។ ត្រីវិស័យនេះមានប្រវត្តិជាង ២ពាន់ឆ្នាំ ដែលបង្ហាញខ្លួនជាលើកដំបូងនៅក្នុងសម័យ Zhanguo (រដ្ឋសង្គ្រាម)។
ត្បិតថានៅតែមានរឿងរ៉ាវចម្រូងចម្រាសរវាងពួកអឺរ៉ុបនិងចិនថា អ្នកណាបង្កើតត្រីវិស័យមុនគេបង្អស់ក៏ដោយ ប៉ុន្តែមានភស្តុតាងដ៏សំខាន់បញ្ចាក់ថា ចិនគឺជាប្រទេសដែលផលិតនិងប្រើប្រាស់មុនគេលើពិភពលោក។
ត្រីវិស័យដំបូងត្រូវបានផលិតចេញពីថ្មម៉ាញេទិកធម្មជាតិ។ វាមានរាងដូចស្លាបព្រាជាមួយនឹងបាតរលោងភ្លឺចាំង។ វាអាចបង្វិលដោយសេរីនៅលើ dipan (ចានទិសដៅ) ធ្វើពីទង់ដែងឬឈើ។ នៅពេលដែលត្រីវិស័យបង្វិលឈប់ ផ្នែកដូចស្លាបព្រានៃត្រីវិស័យតែងតែចង្អុលទៅទិសខាងត្បូង។ ដូច្នេះត្រីវិស័យត្រូវបានគេស្គាល់ថាជា ស៊ីណាន (ត្រីវិស័យខាងត្បូង) ។
ប្រវត្តិសាស្រ្តនៃត្រីវិស័យបានចាប់ផ្តើមជាង ២ពាន់ឆ្នាំមុនក្នុងកំឡុងរាជវង្សហាន (២០២ – ២២០ នៃគស។ ត្រីវិស័យទីមួយត្រូវបានធ្វើឡើងពីថ្មកែវ ដែលជាថ្មម៉ាញេទិកធម្មជាតិនៃជាតិដែក ។ វាត្រូវបានគេហៅថា ត្រីចង្អុលខាងត្បូង ហើយត្រូវបានប្រើសម្រាប់ការរុករកដីនៅពាក់កណ្តាលសតវត្សទី១១ កំឡុងរាជវង្សសុង (៩៦០-១២៧៩ គស។
តារាវិទូចិន Shen Kuo បានផ្តល់ការពិពណ៌នាច្បាស់លាស់ដំបូងនៃម្ជុលមេដែកនៅឆ្នាំ ១០៨៨ ហើយ Zhu Yu បានរៀបរាប់ពីការប្រើប្រាស់របស់វាក្នុងការរុករកតាមសមុទ្រនៅក្នុងអត្ថបទ Pingzhou Table Talks ចុះថ្ងៃទី ១១១១–១១១៧។ ក្រោយមកត្រូវបានគេធ្វើឡើងពីម្ជុលដែក ដែលត្រូវបានបង្កើតជាមេដែកដោយការវាយវាដោយដុំថ្ម។ ម្ជុលមេដែក និងត្រីវិស័យត្រូវបានពិពណ៌នាជាលើកដំបូងនៅអឺរ៉ុបមជ្ឈិមសម័យ ដោយអ្នកទ្រឹស្ដីអង់គ្លេស Alexander Neckam (១១៥៧–១២១៧ គ.ស.) វិញ។
ការប្រើប្រាស់ត្រីវិស័យជាលើកដំបូងនៅអឺរ៉ុបខាងលិច ត្រូវបានកត់ត្រាក្នុងរង្វង់ឆ្នាំ ១១៩០ និងនៅក្នុងពិភពអ៊ីស្លាម ១២៣២។ ត្រីវិស័យស្ងួតចាប់ផ្តើមលេចឡើងនៅប្រហែលឆ្នាំ ១២៦៩ នៅអឺរ៉ុបមជ្ឈិមសម័យ និង ១៣០០ នៅក្នុងពិភពឥស្លាមមជ្ឈិមសម័យ។ នេះត្រូវបានជំនួសនៅដើមសតវត្សទី ២០ ដោយត្រីវិស័យម៉ាញេទិកដែលពោរពេញទៅដោយរាវ។
ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយ ចិនមិនត្រឹមតែជាប្រទេសដំបូងគេក្នុងពិភពលោកដែលបង្កើតត្រីវិស័យនោះទេ។ ប៉ុន្តែវាក៏ជាប្រជាជាតិដំបូងគេដែលប្រើត្រីវិស័យសម្រាប់ការធ្វើនាវាចរណ៍។ ពីភស្តុតាងដែលបានកត់ត្រាជាលាយលក្ខណ៍អក្សរ ជនជាតិចិនបានរៀនប្រើត្រីវិស័យចុចមូលសម្រាប់ការរុករកនៅសតវត្សរ៍ទី ១២៕
ប្រែសម្រួល៖ សាង ស្រីល័ក្ខ
ចុចអាន៖មីយ៉ាន់ម៉ា ខឹង ចិន ដែលផលិតរឿង “No More Bets” បង្កើតឧក្រិដ្ឋកម្មបង្ខូចកេរ្តិ៍ឈ្មោះប្រទេសខ្លួន
-
ព័ត៌មានជាតិ៥ ថ្ងៃ ago
លទ្ធផលកំណាយ៖ តំបន់អង្គរមានមនុស្សមកតាំងភូមិករតាំងពីជាង ៣ ០០០ ឆ្នាំមកម្ល៉េះ
-
ចរាចរណ៍១ ថ្ងៃ ago
តារា Rap ម្នាក់ស្លាប់ភ្លាមៗនៅកន្លែងកើតហេតុ ក្រោយរថយន្ដពាក់ស្លាកលេខ ខ.ម បើកបញ្ច្រាសឆ្លងផ្លូវ បុកមួយទំហឹង
-
ព័ត៌មានជាតិ៥ ថ្ងៃ ago
សំណង់ព្រះពុទ្ធប្បដិមាកម្ពស់ជាង ៨០ ម៉ែត្រ នឹងលេចរូបរាងក្នុងតំបន់អភិវឌ្ឍឆ្នេររាមខេត្តព្រះសីហនុ
-
ព័ត៌មានជាតិ៥ ថ្ងៃ ago
អ្នកឧកញ៉ា សំ សុខនឿន ព្យាករថា កម្ពុជា ត្រូវការពេលប្រហែល៥ឆ្នាំទៀត ដើម្បីឱ្យវិស័យអចលនទ្រព្យវិលរកសភាពដើមវិញ
-
សេដ្ឋកិច្ច៥ ថ្ងៃ ago
ទិន្នផលគ្រាប់ស្វាយចន្ទីអាចធ្លាក់ចុះពី ១០-៣០% ដោយសារអាកាសធាតុ ប្រសិនបើគ្មានវិធានការឆ្លើយតបទាន់ពេល
-
សេដ្ឋកិច្ច៥ ថ្ងៃ ago
ធនាគារជាតិ ប្រកាសឱ្យសាធារណជនប្រុងប្រយ័ត្នប្រាក់ដុល្លារក្លែងក្លាយ កំពុងចរាចរណ៍នៅកម្ពុជា
-
ព័ត៌មានជាតិ៤ ថ្ងៃ ago
មហាជនផ្ទុះការរិះគន់លោកបណ្ឌិត សុខ ទូច ដែលនិយាយជំរុញ«ក្មេងៗឱ្យខំរៀនសូត្រ និងធ្វើការ ជាជាងទៅធ្វើសមាធិ»
-
កីឡា៤ ថ្ងៃ ago
គ្រួសារលោកគ្រូ អេ ភូថង ជួបទុក្ខធំផ្ទួនៗ