ព័ត៌មានអន្ដរជាតិ
អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ អូស្ត្រាលី ប្រាប់រូបមន្តអាយុវែង ដែលមនុស្សចាស់តែងទម្លាប់ធ្វើប្រចាំថ្ងៃ
ការសរសេរនៅក្នុង The Conversation ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រមកពីសាកលវិទ្យាល័យ Sydney និងសាកលវិទ្យាល័យ New South Wales (អូស្ត្រាលី) បាននិយាយថា ពួកគេបានបញ្ចប់អាថ៌កំបាំង ចំនួន ៤ សម្រាប់ភាពជាប់បានយូរ ដោយសារសំណុំទិន្នន័យចំនួន ៣៤ ពីការស្ទង់មតិរបស់មនុស្សដែលមានអាយុលើសពី ១០០ ឆ្នាំ ឬជិត ១០០ឆ្នាំ (អាយុ ៩៥ ដល់ ៩៩ ឆ្នាំ) ។
យោងតាមការស្រាវជ្រាវរបស់អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ បានបញ្ចាក់ថា មនុស្សចាស់អាចមានអាយុវែង អាស្រ័យលើចំណុច៤ខាងក្រោមនេះ៖
១ របបអាហារចម្រុះជាមួយនឹងការទទួលទានអំបិលតិចតួច
ផ្ទុយទៅនឹងស៊េរីនៃរូបមន្តរបបអាហារទាន់សម័យ ការស្ទង់មតិបង្ហាញថា អ្នករាប់សិបនាក់ទាំងអស់អនុវត្តរបបអាហារដែលមានតុល្យភាពដោយផ្អែកលើអាហារូបត្ថម្ភរបស់អាយុចាស់។ ពួកគេប្រើប្រាស់ថាមពល ៥៧-៦៥% ពីកាបូអ៊ីដ្រាត (ជាចម្បងពីម្សៅ) ប្រូតេអ៊ីន ១២-៣២% និង ២៧-៣១% ពីខ្លាញ់។
ចំពោះរបបអាហាររបស់ពួកគេមានភាពចម្រុះ ដែលក្នុងនោះអាហារគេចាត់ទុកថាមានគ្រោះថ្នាក់ដូចជាសាច់ក្រហមត្រូវបានគេប្រើក្នុងកម្រិតមធ្យម គ្រាប់ធញ្ញជាតិត្រូវបានគេប្រើជាញឹកញាប់ និងបន្លែនិងផ្លែឈើជាច្រើន។ ជាទូទៅពួកគេមានរបបអាហារបែបសុខភាពច្រើន។ ជាពិសេស អ្នកដែលរស់នៅបានយូរបំផុត តែងតែញ៉ាំអំបិលតិច សូដ្យូមត្រឹមតែ ១.៦ ក្រាមក្នុងមួយថ្ងៃ ទាបជាងការណែនាំអតិបរមារបស់អង្គការសុខភាពពិភពលោក (WHO) ដែលមានជាតិសូដ្យូមតិចជាង ២ ក្រាមក្នុងមួយថ្ងៃ ស្មើនឹងអំបិល៥ ក្រាម។
២ ប្រើថ្នាំតិចបំផុត
មនុស្សរាប់រយនាក់ដែលចូលរួមក្នុងការសិក្សានេះគ្រាន់តែប្រើថ្នាំជាមធ្យមចំនួន ៤.៦ ដើម្បីព្យាបាលជំងឺរ៉ាំរ៉ៃដូចជាជំងឺលើសឈាម។ នេះគឺទាបជាងចំនួនមធ្យមនៃថ្នាំ ៦.៧ ចំពោះមនុស្សដែលបានស្លាប់នៅក្មេង។ ការប្រើប្រាស់ថ្នាំនេះទាបបង្ហាញថា មនុស្សទាំងនេះវិវត្តទៅជាជំងឺរ៉ាំរ៉ៃនៅពេលក្រោយក្នុងជីវិតជាងអ្នកដ៏ទៃ ហើយក៏អាចគ្រប់គ្រងពួកគេបានល្អតាមរយៈកត្តារបៀបរស់នៅផងដែរ។
៣ គេងលក់ស្រួល
គុណភាព និងបរិមាណនៃការគេងប៉ះពាល់ដល់ប្រព័ន្ធការពាររាងកាយ អរម៉ូនស្ត្រេស និងមុខងារនៃប្រព័ន្ធមេតាប៉ូលីសដូចជា ធាត់ លើសឈាម និងជំងឺទឹកនោមផ្អែម។
ការគេងលក់ស្កប់ស្កល់មានទំនាក់ទំនងនឹងសុខភាពល្អជាច្រើនឆ្នាំ និងកាត់បន្ថយហានិភ័យនៃជំងឺរ៉ាំរ៉ៃ ដោយហេតុនេះបង្កើនអាយុវែង។ ៦៨% នៃអ្នករាប់សិបឆ្នាំពេញចិត្តនឹងគុណភាពនៃការគេងរបស់ពួកគេ ខ្ពស់ជាងការវាយតម្លៃ ២៩-៦៧% នៅក្នុងក្រុមប្រជាជនផ្សេងទៀត។
៤ បរិស្ថានរស់នៅ
វាអាចជាដំណឹងអាក្រក់សម្រាប់មនុស្សជាច្រើនដែលរស់នៅប្រកបដោយផាសុកភាព នៅក្នុងទីក្រុង ៧៥% នៃអ្នករាប់សិបនាក់ បានចំណាយពេលភាគច្រើននៃជីវិតរបស់ពួកគេនៅតំបន់ជនបទ។
យោងតាមការស្ទង់មតិពីមុនមួយចំនួនបានបង្ហាញថា កន្លែងដែលមានមនុស្សរស់នៅយូរជាងគេបំផុតក្នុងពិភពលោក ដូចជា អូគីណាវ៉ាក្នុងប្រទេសជប៉ុន, សាឌីនៀក្នុងប្រទេសអ៊ីតាលី, ឧបទ្វីបនីកូយ៉ានៅកូស្តារីកា និងអ៊ីការីក្នុងប្រទេសក្រិច សុទ្ធតែជាតំបន់ជនបទដែលមានសន្តិភាពបំផុត។
ការសិក្សាពីមុនជាច្រើនក៏បានបង្ហាញផងដែរថា ការប៉ះពាល់នឹងកន្លែងពណ៌បៃតងត្រូវបានផ្សារភ្ជាប់ទៅនឹងការកាត់បន្ថយភាពតានតឹង, ការធ្លាក់ទឹកចិត្ត, សម្ពាធឈាម, ជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទទី ២ និងជំងឺបេះដូងជាដើម។
បន្ថែមពីលើកត្តាដែលបានរៀបរាប់ខាងលើ អ្នកនិពន្ធកត់សម្គាល់ថា ការមិនជក់បារី ចៀសវាងគ្រឿងស្រវឹង ឬផឹកស្រាក្នុងកម្រិតមធ្យម ការរក្សាសកម្មភាពរាងកាយ និងទំនាក់ទំនងសង្គម គឺជាកត្តាបន្ថែមដែលជួយបង្កើនលទ្ធភាពនៃការរស់រានមានជីវិតរហូតដល់អាយុលើសពី ១០០ ឆ្នាំ៕
អត្ថបទ៖ សាង ស្រីល័ក្ខ
ចុចអាន៖ស្ត្រី ចិន មានអាយុដល់ទៅ១១០ឆ្នាំ ដោយសារតែទម្លាប់សាមញ្ញ ៤ យ៉ាង ធ្វើប្រចាំថ្ងៃ
-
ចរាចរណ៍៣ ថ្ងៃ ago
បុរសម្នាក់ សង្ស័យបើកម៉ូតូលឿន ជ្រុលបុករថយន្តបត់ឆ្លងផ្លូវ ស្លាប់ភ្លាមៗ នៅផ្លូវ ៦០ ម៉ែត្រ
-
ព័ត៌មានអន្ដរជាតិ៦ ថ្ងៃ ago
ទើបធូរពីភ្លើងឆេះព្រៃបានបន្តិច រដ្ឋកាលីហ្វ័រញ៉ា ស្រាប់តែជួបគ្រោះធម្មជាតិថ្មីទៀត
-
សន្តិសុខសង្គម៣ ថ្ងៃ ago
ពលរដ្ឋភ្ញាក់ផ្អើលពេលឃើញសត្វក្រពើងាប់ច្រើនក្បាលអណ្ដែតក្នុងស្ទឹងសង្កែ
-
កីឡា៧ ថ្ងៃ ago
ភរិយាលោក អេ ភូថង បដិសេធទាំងស្រុងរឿងចង់ប្រជែងប្រធានសហព័ន្ធគុនខ្មែរ
-
ព័ត៌មានជាតិ៦ ថ្ងៃ ago
លោក លី រតនរស្មី ត្រូវបានបញ្ឈប់ពីមន្ត្រីបក្សប្រជាជនតាំងពីខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤
-
ព័ត៌មានអន្ដរជាតិ៧ ថ្ងៃ ago
ឆេះភ្នំនៅថៃ បង្កការភ្ញាក់ផ្អើលនិងភ័យរន្ធត់
-
ព័ត៌មានជាតិ៦ ថ្ងៃ ago
អ្នកតាមដាន៖មិនបាច់ឆ្ងល់ច្រើនទេ មេប៉ូលីសថៃបង្ហាញហើយថាឃាតកម្មលោក លិម គិមយ៉ា ជាទំនាស់បុគ្គល មិនមានពាក់ព័ន្ធនយោបាយកម្ពុជាឡើយ
-
ចរាចរណ៍៤ ថ្ងៃ ago
សង្ស័យស្រវឹង បើករថយន្តបុកម៉ូតូពីក្រោយរបួសស្រាលម្នាក់ រួចគេចទៅបុកម៉ូតូ ១ គ្រឿងទៀត ស្លាប់មនុស្សម្នាក់