ព័ត៌មានអន្ដរជាតិ
តើមានប្រមុខរដ្ឋណាដែលធ្លាប់ប្រឈមដីកាចាប់ខ្លួនពី ICC ដូចលោកពូទីន ហើយអនុវត្តយ៉ាងណា?
ដីកាចាប់ខ្លួនប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ី លោក វ៉្លាឌីមៀ ពូទីន ដែលចេញកាលពីថ្ងៃទី១៧ខែមីនាឆ្នាំ២០២៣ ដោយតុលាការឧក្រិដ្ឋកម្មអន្តរជាតិ (ICC) កំពុងទាក់ទាញការចាប់អារម្មណ៍យ៉ាងខ្លាំងនាពេលនេះ ស្របពេលលោកពូទីនចេញបំពេញទស្សនកិច្ចលើកដំបូងក្នុងរដ្ឋហត្ថលេខីនិងសមាជិករបស់ ICC។
ជុំវិញដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោកពូទីនដែលបានបញ្ជាកងទ័ពរបស់ខ្លួនចូលលុកលុយប្រទេសអ៊ុយក្រែនដែលបានបង្កើតសង្គ្រាមជិត១០០០កន្លងមកនេះ និងការប្រឈមមុខនឹងដីកាចាប់ខ្លួនដែលបានចេញកាលពីថ្ងៃទី១៧ខែមីនា២០២៣ តើលោកពូទីនពិតជាត្រូវចាប់ខ្លួនក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចនៅរដ្ឋជាសមាជិក ICC ដូចជាម៉ុងហ្គោលីនោះមែនឬយ៉ាងណា?
តទៅនេះ កម្ពុជាថ្មី សូមទាញអារម្មណ៍មិត្តអ្នកអានមកតាមដានករណីស្រដៀងគ្នានេះ ដែលមានប្រមុខរដ្ឋក្នុងអំណាចធ្លាប់ប្រឈមដីកាចាប់ខ្លួនដែរ ដើម្បីបានជ្រាបពីដំណើររឿងថាតើមានការចាប់ខ្លួនឬទេ?
ប្រធានាធិបតីស៊ូដង់ លោក Omar al-Bashir ឡើងកាន់អំណាចដោយរដ្ឋប្រហារយោធា ជាប្រមុខរដ្ឋដំបូងដែលប្រឈមដីកាចាប់ខ្លួន។
តាមការចុះផ្សាយមួយចំនួន បានលើកឡើងករណីរបស់ប្រមុខរដ្ឋស៊ូដង់ដែលបានទទួលដីកាចាប់ខ្លួនរបស់តុលាការឧក្រិដ្ឋកម្ម ដោយចោទប្រកាន់ឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងមនុស្សជាតិនិងឧក្រិដ្ឋកម្មសង្គ្រាម។
ក្រុមប្រឹក្សាជម្រះមុនសវនាការនៃ ICC បានចេញដីកាចាប់ខ្លួនលោក Omar al-Bashir នៅថ្ងៃទី៤ខែមីនា ឆ្នាំ២០០៩ ដោយចោទប្រកាន់លោកពីបទឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងមនុស្សជាតិចំនួន៥ករណី និងឧក្រិដ្ឋកម្មសង្គ្រាមចំនួន២ករណី ដែលសំដៅទៅលើការសម្លាប់ជនស៊ីវិលនៃទីក្រុង Darfur។
តាមរយៈការធ្វើរដ្ឋប្រហារយោធាមួយ លោក Omar al-Bashir បានឡើងកាន់អំណាចកាលថ្ងៃទី៣០ខែមិថុនាឆ្នាំ១៩៨៩ និងបន្តកាន់អំណាននេះរហូតដល់ថ្ងៃទី១១ខែមេសាឆ្នាំ២០១៩ ដោយការធ្វើរដ្ឋប្រហារទម្លាក់វិញ។
ព័ត៌មានមានមូលដ្ឋានប្រចាំតំបន់មជ្ឈិមបូព៌ា Al Jazeera បានលើកឡើងថា បន្ទាប់ពីកាន់អំណាចរយៈពេល៣០ឆ្នាំ អំណាចរបស់លោក Omar al-Bashir បានបញ្ចប់ទៅវិញស្ទើរតែដូចរបៀបដែលលោកដណ្តើមកាន់អំណាចដែរ។
Omar al-Bashir ក៏បានប្រឈដីកាចាប់ខ្លួនលើកទី២ពីតុលាការឧក្រិដ្ឋកម្មអន្តរជាតិ ដែលបានចេញក្រោយមកនៅថ្ងៃទី១២ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១០ ដោយបន្ថែមបទចោទចំនួន៣ករណីទៀត គឺបទចោទអំពើប្រល័យពូជសាសន៍។ លោកជាប្រមុខរដ្ឋដំបូងគេដែលត្រូវបានតុលាការ ICC ចោទប្រកាន់។
តាមការអត្ថាធិប្បាយរបស់អ្នកច្បាប់ដែលបានចុះផ្សាយនៅសារព័ត៌មាន The Dailystar រដ្ឋាភិបាលស៊ូដង់បានបដិសេធការអនុវត្តដីកានោះ ដោយសារប្រទេសស៊ូដង់មិនមែនជារដ្ឋភាគីនៃលក្ខន្តិកៈទីក្រុងរ៉ូមដែលបង្កើត ICC ដូច្នេះហើយបានអះអាងថាខ្លួនមិនចាំបាច់ប្រតិបត្តិដីកានោះទេ។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ដំណោះស្រាយក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិលេខ ១៥៩៣ បានបង្វែរប្រទេសស៊ូដង់ទៅ ICC ដែលផ្តល់យុត្តាធិការរបស់ ICC លើឧក្រិដ្ឋកម្មអន្តរជាតិដែលបានប្រព្រឹត្តនៅក្នុងប្រទេសស៊ូដង់ និងកាតព្វកិច្ចរដ្ឋាភិបាលរបស់ខ្លួនក្នុងការសហការជាមួយ ICC ។
បន្ទាប់ពីការចោទប្រកាន់ លោក al-Bashir បានធ្វើទស្សនកិច្ចទៅប្រទេសមួយចំនួននៅអាស៊ី អឺរ៉ុប និងអាហ្វ្រិក ដែលប្រទេសទាំងអស់នេះបដិសេធមិនចាប់ខ្លួនគាត់។ ក្នុងឆ្នាំ២០១៥ ក្នុងអំឡុងពេលដំណើរទស្សនកិច្ចទៅកាន់ប្រទេសអាហ្វ្រិកខាងត្បូងសម្រាប់កិច្ចប្រជុំសហភាពអាហ្រ្វិក (AU) តុលាការអាហ្រ្វិកខាងត្បូងបានហាមឃាត់លោក al-Bashir មិនឱ្យចាកចេញពីប្រទេស ខណៈពេលដែលវាពិចារណាថាតើត្រូវប្រគល់លោកទៅឱ្យ ICC ហើយក្រោយមកក៏ដោះលែងវិញ។
ក្រោយមកទៀត al-Bashir បានទៅចូលរួមប្រជុំកំពូលប្រទេសតំបន់អារ៉ាប់ហៅថា Arab League ក្នុងឆ្នាំ២០១៧ ក្នុងប្រទេសហ្ស៊កដានី ដែលមិនបានអនុវត្តតាមដីកាចាប់ខ្លួននោះដែរ។
អង្គការសហប្រជាជាតិបាននិយាយថា ស្ថិតក្រោមអំណាចរបស់ al-Bashir ប្រជាជន៣០ម៉ឺននាក់ត្រូវបានសម្លាប់ និង២,៥លាននាក់បានបាត់បង់ទីជម្រកក្នុងជម្លោះដ៏ធំមួយនៅភាគខាងលិចប្រទេសក្នុងឆ្នាំ២០០៣ក្នុងជម្លោះដ៏សែនរុំារ៉ៃ។
ទោះបីមានការទាមទារម្តងហើយម្តងទៀតពីស្ថាប័នអន្តរជាតិឱ្យបង្វែរការឃុំខ្លួន al-Bashir
ទៅឱ្យទទួលទោសនៅ ICC រដ្ឋាភិបាលស៊ូដង់ដែលស្ថិតក្រោមក្រុមប្រឹក្សាមានទាំងយោធា និងស៊ីវិល បានត្រឹមសន្យាប៉ុណ្ណោះ ហើយរហូតដល់ពេលនោះអតីតប្រមុខរដ្ឋស៊ូដង់ដែលរងការចោទពីបទឧក្រិដ្ឋនៅតែមិនត្រូវបានបញ្ជូនប្រឈមមុខច្បាប់អន្តរជាតិនៅឡើយ៕
រយៈពេល១០ខែដើមឆ្នាំ២០២៤ សមត្ថកិច្ចនគរបាលយុត្តិធម៌បង្ក្រាបអំពើជួញដូរមនុស្ស និងករណីបៀតបៀនផ្លូវភេទបានចំនួន៤៨នាក់
ក្រោយភ្លៀង មេឃស្រឡះ! លោក ផាត់ ហ៊ន ត្រូវបានរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងព័ត៌មាន និងយុត្តិធម៌ ជួយឱ្យរួចផុតពីបណ្ដឹងព្រហ្មទណ្ឌ
លោក កើត ឆែ ៖ សន្តិភាពគឺជាទ្រព្យសម្បត្តិដែលមិនអាចកាត់ថ្លៃបានយើងមិនត្រូវឱ្យ៥០០ ឆ្នាំមុន វិលត្រឡប់មកវិញទេ
ក្រសួងការងារ និង ក្រុមហ៊ុន HONDA CARS HAKATA CO., LTD ចុះអនុស្សរណៈយោគយល់គ្នា ស្ដីពី “គម្រោងបណ្តុះបណ្តាលអ្នកជំនាញតោន និងបាញ់ថ្នាំរថយន្ត”
លោក សុខ សប្បាយណា ចុះផ្សព្វផ្សាយអំពីព្រឹត្តិការណ៍ «សាទរកម្ពុជា» ដល់និស្សិតជិត៦រយនាក់ នៅសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ
Update៖ ជនដៃដល់ដែលវាយសម្លាប់ស្ត្រីលក់ភេសជ្ជៈនៅស្តុប២០០៤ ទៅលោតទឹកសម្លាប់ខ្លួននៅស្ពានជ្រោយចង្វារ
ករណីកាប់ប្រហារជនរងគ្រោះនៅស្រុកបាទី នគរបាលព្រហ្មទណ្ឌស្រាវជ្រាវចាប់បាន៣នាក់ ខណៈបក្ខពួកផ្សេងទៀតកំពុងគេចខ្លួន
ក្រសួងយុត្តិធម៌ ផ្ទេរសំណុំរឿងព្រហ្មទណ្ឌលើលោក ផាត់ ហ៊ន ពីសាលាដំបូងខេត្តកំពង់ចាម ឱ្យមកសាលាដំបូងរាជធានីចាត់ការ
កាដូឆ្នាំថ្មី ម៉ាក់ស្រីនា ចាំចៅយូរពេក ស្វាគមន៍សមាជិកថ្មីខ្លួនឯង ផ្អើលទាំងយប់
ស្ត្រីអ្នកលក់ភេសជ្ជៈម្នាក់ត្រូវជនមិនស្គាល់មុខវាយសម្លាប់ទាំងព្រឹក
-
ព័ត៌មានជាតិ៥ ថ្ងៃ agoUN អនុម័តសម្រាប់ការចាកចេញរបស់កម្ពុជាពីក្រុមប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍តិចតួច
-
ជីវិតកម្សាន្ដ៥ ថ្ងៃ agoលោក សុះ ម៉ាច ស្នើឱ្យបញ្ឈប់ការយកស្នាដៃចម្រៀងមរតកដើម មកកែទំនុក បម្រើប្រយោជន៍បុគ្គល
-
ចរាចរណ៍៤ ថ្ងៃ agoស្ត្រីម្នាក់ ជិះម៉ូតូលឿន វ៉ារថយន្តមិនផុត ជ្រុលទាក់ដៃចង្កូតជាមួយកង់ ដួលបោកក្បាលស្លាប់
-
សន្តិសុខសង្គម១៣ ម៉ោង agoUpdate៖ ជនដៃដល់ដែលវាយសម្លាប់ស្ត្រីលក់ភេសជ្ជៈនៅស្តុប២០០៤ ទៅលោតទឹកសម្លាប់ខ្លួននៅស្ពានជ្រោយចង្វារ
-
នយោបាយ១ សប្តាហ៍ agoស៊ិន ចាន់ពៅរ៉ូហ្សិត ចេញមុខបរិហារគណបក្សភ្លើងទៀន និងសុំឱ្យពលរដ្ឋទាំងក្នុង និងក្រៅប្រទេសឈប់គាំទ្របក្សនេះតទៅទៀត
-
ព័ត៌មានជាតិ១ សប្តាហ៍ agoអាមេរិក ស្នើឱ្យសម្ដេចតេជោចែករំលែកបទពិសោធន៍ស្វែងរកសន្តិភាព ខណៈសង្រ្គាមកំពុងឆាបឆេះតំបន់នានាលើពិភពលោក
-
ព័ត៌មានអន្ដរជាតិ១ សប្តាហ៍ agoអ៊ុយក្រែន អះអាងថា ខ្លួនជាអ្នកសម្លាប់ប្រធាន កងកម្លាំងនុយក្លេអ៊ែររុស្ស៊ី
-
ព័ត៌មានអន្ដរជាតិ៦ ថ្ងៃ agoនារីថៃថតវីដេអូអាសអាភាសផ្ទុកក្នុងប្រព័ន្ធបច្ចេកវិទ្យារកចំណូលជិត១៥០០ដុល្លារក្នុង១ខែ