ការសិក្សា៖​ ចំនួនសត្វព្រៃធ្លាក់ចុះ ៧៣ ភាគរយក្នុងរយៈពេល​៥០ឆ្នាំចុងក្រោយ

អង្គការមូលនិធិសត្វព្រៃ​​ពិភពលោក (WWF) បានហៅសកម្មភាពរបស់មនុស្សដែលកំពុងប្រព្រឹត្ត​នាំឲ្យមានមហន្តរាយបាត់បង់ប្រភេទសត្វព្រៃ​ដ៏​គួរឲ្យ​ព្រួយ​បារម្ភ​។ នេះបើយោងតាមការចេញផ្សាយរបស់សារព័ត៌មាន BBC នៅថ្ងៃទី១០ខែតុលានេះ។

ការបាត់បង់នេះរួមមានតាំងពីសត្វដំរីនៅក្នុងព្រៃត្រូពិច រហូតដល់អណ្តើក hawksbill កំពុងធ្លាក់ចុះយ៉ាងខ្លាំង។ នេះ​បើ​យោង​តាមការសិក្សាសត្វព្រៃរបស់ពិភពលោក។ របាយការណ៍ របស់ Living Planet ដែល​ជាទិដ្ឋភាពទូទៅនៃស្ថានភាព​នៃពិភពធម្មជាតិ បង្ហាញថា ចំនួនសត្វព្រៃទូទាំងពិភពលោក បានធ្លាក់ចុះជាមធ្យម ៧៣ភាគរយក្នុងរយៈពេល ៥០​ឆ្នាំកន្លងមកនេះ។

ប្រធានអង្គការ WWF ចក្រភពអង់គ្លេស លោក Tanya Steele បាននិយាយថា ការបាត់បង់ទីធ្លាព្រៃគឺធ្វើឱ្យប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីជាច្រើន​ដែលជាទីជម្រកសត្វចាប់ពី Amazon ដល់ថ្មប៉ប្រះទឹកគឺស្ថិតនៅចំណុចដ៏គ្រោះថ្នាក់បំផុត។​ ក្នុងចំណោម​រូបថតជាច្រើននៃការបាត់បង់សត្វព្រៃដែលបណ្ដាលមកពីមនុស្ស វាបង្ហាញឱ្យឃើញ៦០ភាគរយនៃសត្វផ្សោតទន្លេអាម៉ាហ្សូនពណ៌ផ្កាឈូករបស់ពិភពលោកត្រូវបានបាត់បង់ដោយការបំពុល និងការគំរាមកំហែងផ្សេងទៀត រួមទាំងការជីកយករ៉ែ និងចលាចលស៊ីវិល។

លោក Tom Oliver សាស្ត្រាចារ្យផ្នែកបរិស្ថានវិទ្យានៅសាកលវិទ្យាល័យ Reading ដែលមិនមានទំនាក់ទំនងជាមួយ​របាយការណ៍នោះ បាននិយាយថា នៅពេលដែលព័ត៌មាននេះត្រូវបានផ្សំជាមួយសំណុំទិន្នន័យផ្សេងទៀត សត្វល្អិតមានការថយចុះនិងគួរឱ្យព្រួយបារម្ភនៃការដួលរលំនៃជីវចម្រុះពិភពលោក។

សត្វអណ្តើក Hawksbill កំពុងធ្លាក់ចុះ ដោយសំបុកសត្វអណ្ដើកញីនៅភាគឦសាននៃរដ្ឋ Queensland ប្រទេស​អូស្ត្រាលី ធ្លាក់ចុះ៥៧ភាគរយក្នុងរយៈពេល ២៨ឆ្នាំ។ របាយ​ការណ៍​នេះ​ក៏បាន​វាស់​ស្ទង់​ការ​ធ្លាក់​ចុះ​នៃ​ប្រភេទ​សត្វ​ស្លាប​ដូច​ជា​ chinstrap penguins នៅ​អង់តាក់ទិកផងដែរ។

របាយការណ៍បានរកឃើញថា ការរិចរិល និងការបាត់បង់ទីជម្រកគឺជាការគំរាមកំហែងដ៏ធំបំផុតចំពោះសត្វព្រៃ បន្ទាប់មកដោយការកេងប្រវ័ញ្ចហួសប្រមាណ ពីប្រភេទសត្វដែលរាតត្បាត ជំងឺ ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ និងការបំពុល។ ជាមួយគ្នានេះអ្នកដឹកនាំអ្នកនិពន្ធ និងជាប្រធានទីប្រឹក្សាវិទ្យាសាស្ត្រ WWF លោក Mike Barrett បាននិយាយតាមរយៈសកម្មភាពរបស់មនុស្សថា «ជាពិសេសវិធីដែលយើងផលិត និងប្រើប្រាស់អាហាររបស់យើង កំពុងនាំឲ្យបាត់បង់ជម្រកធម្មជាតិកាន់តែខ្លាំងឡើង»។

របាយការណ៍នេះក៏ព្រមានផងដែរ ការបាត់បង់ធម្មជាតិ និងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុកំពុងជំរុញពិភពលោកយ៉ាងលឿនឆ្ពោះទៅរកស្ថានភាពអាក្រក់ដែលមិនអាចត្រឡប់វិញបាន រួមទាំងសក្តានុពលនៃការបាត់បង់ព្រៃអាម៉ាហ្សូន ដែលវាមិនអាចកាត់បន្ថយកាបូនដែលបង្កើនកំដៅភពផែនដី និងកាត់បន្ថយផលប៉ះពាល់នៃការប្រែប្រួលអាកាសធាតុបានទៀតទេ ។

បញ្ហានេះបាននាំឲ្យមានការ​អំពាវនាវ​ឱ្យ​មាន​ការ​ប្រកាសអាសន្ន​សម្រាប់​សត្វព្រៃ​របស់​ភពផែនដី​កើតឡើង​ ខណៈ​មេដឹកនាំ​ពិភពលោក​រៀបចំ​ប្រមូលផ្តុំ​សម្រាប់​សន្និសីទ​ស្តីពី​ជីវចម្រុះ​របស់​អង្គការសហប្រជាជាតិ​ក្នុង​ប្រទេស​កូឡុំប៊ី ដើម្បី​ពិភាក្សា​អំពី​វិធី​ស្តារ​ធម្មជាតិ។

ក្នុងនោះប្រទេសជិត២០០បានប្តេជ្ញាចិត្តចំពោះកិច្ចព្រមព្រៀងដ៏សំខាន់របស់អង្គការសហប្រជាជាតិឆ្នាំ២០២២ ដើម្បីដោះស្រាយការបាត់បង់ធម្មជាតិ រួមទាំងការទុកចោល៣០នៃភពផែនដីសម្រាប់ធម្មជាតិនៅឆ្នាំ២០៣០។ លើសពីនេះចក្រភពអង់គ្លេសបានចុះហត្ថលេខាលើការសន្យានេះ ដោយរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសបានប្រកាសអំពីបញ្ហាអាកាសធាតុ ហើយការធ្លាក់ចុះនៃធម្មជាតិនឹងក្លាយជា គោលដៅចម្បងចំពោះគោលនយោបាយរបស់រដ្ឋាភិបាល៕

អត្ថបទ៖ ប៊ុន សុភាព