ព័ត៌មានអន្ដរជាតិ
ការស្រាវជ្រាវ៖ ជំងឺវង្វេងអាចជាប់ទាក់ទងនឹងការបំពុលបរិយាកាសតាំងពីកុមារភាព
អ្នកស្រាវជ្រាវនៅប្រទេសស្កុតលែ នបានរកឃើញគំរូនៅក្នុងទិន្នន័យសុខភាពដែលបង្ហាញថា ខ្យល់ពុលដែលកុមារដកដង្ហើមចូលអាចប៉ះពាល់ដល់ពួកគេបណ្ដាលឲ្យកើតជំងឺវង្វេងនៅពេលអនាគត។ នេះបើយោងតាមការចេញផ្សាយរបស់កាសែត The Guardian។

តម្រុយដំបូងដែលថាការបំពុលបរិយាកាសអាចប៉ះពាល់ដល់សុខភាពខួរក្បាលត្រូវបានរកឃើញប្រហែល ២០ ឆ្នាំមុន នៅពេលដែលអ្នកស្រាវជ្រាវបានរកឃើញការផ្លាស់ប្តូរខួរក្បាលនៅក្នុងសត្វឆ្កែចិញ្ចឹមនៅទីក្រុងម៉ិកស៊ិក ដែលបានរងផលប៉ះពាល់ពីខ្យល់ពុលយ៉ាងរ៉ាំរ៉ៃ។
នៅឆ្នាំ ២០២២ គណៈកម្មាធិការរដ្ឋាភិបាលចក្រភពអង់គ្លេសបានពិនិត្យឡើងវិញនូវការសិក្សាចំនួន ៦៩។ ពួកគេបានសន្និដ្ឋានថា វាទំនងជាថាការបំពុលបរិយាកាសបន្ថយល្បឿននៃការយល់ដឹងក្នុងជីវិតពេលអនាគត និងបង្កើនហានិភ័យនៃជំងឺវង្វេង។ ពួកគេក៏បានរកឃើញភស្តុតាងមួយចំនួននៃការប្រែប្រួលក្នុងខួរក្បាលរបស់កុមារដែលប៉ះពាល់នឹងការបំពុលបរិយាកាសផងដែរ។
លោក Otto-Emil Jutila មកពីសាកលវិទ្យាល័យ Edinburgh និងជាអ្នកនិពន្ធដំបូងនៃការស្រាវជ្រាវថ្មីបាននិយាយថា៖ «ខណៈពេលដែលការបំពុលបរិយាកាសជាកត្តាហានិភ័យជំងឺវង្វេងនៅអាយុចុងក្រោយឬពេលចាស់ទៅ មនុស្សមិនសូវដឹងអំពីផលប៉ះពាល់នៃការបំពុលខ្យល់នៅទូទាំងតំបន់ជុំវិញខ្លួនទេ»។
ការស្រាវជ្រាវនេះបាន ចាប់ផ្តើមគម្រោងតាមដានយុវជន ក្នុងឆ្នាំ ២០០៤ មានមនុស្សជាង ១០០០នាក់ត្រូវបានជ្រើសរើសសម្រាប់ការសិក្សាអំពីខួរក្បាល និងអាយុ។ ពួកគេទាំងអស់កើតនៅឆ្នាំ ១៩៣៦ ហើយចាប់ពីអាយុ ៧០ ឆ្នាំពួកគេត្រូវបានគេវាយតម្លៃរៀងរាល់ ៣ ឆ្នាំម្តង។ មនុស្សទីមួយត្រូវបានគេធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យថាមានជំងឺវង្វេងក្នុងឆ្នាំ ២០១១ ហើយនៅឆ្នាំ២០១៩មនុស្ស ១៧% បានកើតជំងឺវង្វេង ដែលប្រហែលម្នាក់ក្នុងចំណោម៦នាក់។
លទ្ធផលនេះបង្ហាញថា ការបំពុលបរិយាកាសក្នុងឆ្នាំ១៩៣៦ ត្រូវបានផ្សារភ្ជាប់ជាវិជ្ជមានជាមួយនឹងហានិភ័យនៃជំងឺវង្វេង រួមទាំងជំងឺភ្លេចភ្លាំងផងដែរ ខណៈអំឡុងពេលនោះចក្រភពអង់គ្លេសមានការបំពុលបរិកាសច្រើនពីការប្រើប្រាស់ធ្យូងថ្ម។
លោក Jutila បានបន្ថែមថា៖ «ចំណែកការប៉ះពាល់នឹងខ្យល់ពុលនៅពាក់កណ្តាលជីវិតកាន់តែខ្ពស់អាចត្រូវបានផ្សារភ្ជាប់ជាមួយនឹងការស្លាប់មុនអាយុ កើតជំងឺដូចជាជំងឺសរសៃឈាមបេះដូង និងផ្លូវដង្ហើម មុនពេលអាចវិវត្តទៅជាជំងឺវង្វេង»។

ការប៉ះពាល់នឹងការបំពុលបរិយាកាសគឺជាបញ្ហានៃជីវិតដែលមានផលប៉ះពាល់រយៈពេលវែងដល់សុខភាព។ ការសិក្សានេះបានពង្រឹងសារៈសំខាន់នៃការកាត់បន្ថយការបំពុលបរិយាកាសពេញមួយជីវិត ជាពិសេសក្នុងអំឡុងពេលដែលងាយរងគ្រោះ គឺមុនពេលសម្រាលកូន និងកុមារភាព។
ទោះបីជាមិនមានការសន្និដ្ឋានក៏ដោយ ការសិក្សាថ្មីបង្ហាញថា ការស្រាវជ្រាវលើសុខភាពរបស់មនុស្សវ័យចំណាស់ និងការបំពុលបរិយាកាសដែលពួកគេដកដង្ហើមកាលពីអតីតកាល អាចជួយការពារមនុស្សជំនាន់ក្រោយបាន។ ខ្យល់ដែលមានគុណភាពកាន់តែប្រសើរក៏អាចជួយមនុស្សក្នុងជីវិតក្រោយដែរ។ ការសិក្សានៅប្រទេសបារាំង អាមេរិក និងចិន ក៏បានរកឃើញដែរថា ការកាត់បន្ថយការបំពុលបរិយាកាសអាចកាត់បន្ថយចំនួនមនុស្សដែលកើតជំងឺវង្វេងបានយ៉ាងឆាប់រហ័ស៕

អត្ថបទ៖ ប៊ុន សុភាព

-
ព័ត៌មានអន្ដរជាតិ១ ថ្ងៃ ago
កម្មករសំណង់ ៤៣នាក់ ជាប់ក្រោមគំនរបាក់បែកនៃអគារ ដែលរលំក្នុងគ្រោះរញ្ជួយដីនៅ បាងកក
-
សន្តិសុខសង្គម៣ ថ្ងៃ ago
ករណីបាត់មាសជាង៣តម្លឹងនៅឃុំចំបក់ ស្រុកបាទី ហាក់គ្មានតម្រុយ ខណៈបទល្មើសចោរកម្មនៅតែកើតមានជាបន្តបន្ទាប់
-
ព័ត៌មានអន្ដរជាតិ៥ ថ្ងៃ ago
រដ្ឋបាល ត្រាំ ច្រឡំដៃ Add អ្នកកាសែតចូល Group Chat ធ្វើឲ្យបែកធ្លាយផែនការសង្គ្រាម នៅយេម៉ែន
-
ព័ត៌មានជាតិ២ ថ្ងៃ ago
បងប្រុសរបស់សម្ដេចតេជោ គឺអ្នកឧកញ៉ាឧត្តមមេត្រីវិសិដ្ឋ ហ៊ុន សាន បានទទួលមរណភាព
-
ព័ត៌មានជាតិ៤ ថ្ងៃ ago
សត្វមាន់ចំនួន ១០៧ ក្បាល ដុតកម្ទេចចោល ក្រោយផ្ទុះផ្ដាសាយបក្សី បណ្តាលកុមារម្នាក់ស្លាប់
-
ព័ត៌មានអន្ដរជាតិ៥ ថ្ងៃ ago
ពូទីន ឲ្យពលរដ្ឋអ៊ុយក្រែនក្នុងទឹកដីខ្លួនកាន់កាប់ ចុះសញ្ជាតិរុស្ស៊ី ឬប្រឈមនឹងការនិរទេស
-
សន្តិសុខសង្គម១ ថ្ងៃ ago
ការដ្ឋានសំណង់អគារខ្ពស់ៗមួយចំនួនក្នុងក្រុងប៉ោយប៉ែតត្រូវបានផ្អាក និងជម្លៀសកម្មករចេញក្រៅ
-
សន្តិសុខសង្គម១១ ម៉ោង ago
ជនសង្ស័យប្លន់រថយន្តលើផ្លូវល្បឿនលឿន ត្រូវសមត្ថកិច្ចស្រុកអង្គស្នួលឃាត់ខ្លួនបានហើយ