សុខភាព
មកយល់ដឹងថា! ហេតុអ្វីបានជាត្រីកំពតពុល
អ្នកវិទ្យាសាស្ត្របានចំណាត់ថ្នាក់ត្រីកំពត ជាប្រភេទត្រី ដែលមានជាតិពុលឈ្មោះតេត្រូដូតុកស៊ីន (Tétrodotoxine: TTX) គឺជាជាតិពុលទៅលើប្រព័ន្ធប្រសាទ ដែលបានរកឃើញនៅឆ្នាំ១៩០៩ ដែលមាននៅក្នុងត្រីកំពត ហើយជាតិពុលតេត្រូដូតុកស៊ីននេះ មាននៅក្នុងថ្លើម នៅក្នុងសរីរាង្គ នៅក្នុងពោះ នៅក្នុងស្បែក នៅក្នុងពង របស់ត្រីកំពត (ត្រីកំពតញីពុលជាងត្រីកំពតឈ្មោល)។
ក្រៅពីត្រីកំពត ជាតិពុលតេត្រូដូតុកស៊ីននេះ មាននៅលើសត្វជាង២០ប្រភេទដូចជា ក្នុងត្រីសេក (le poisson-perroquet) ប្រភេទសត្វកង្កែបខ្លះ (certains grenouilles) ប្រភេទក្តាមមួយចំនួន (certains crabes) ខ្យងសមុទ្រមួយចំនួន (Sea slugs)។
ក) ប្រភេទជាតិពុល៖
ជាតិពុលតេត្រូដូតុកស៊ីន( TTX) គឺជាតិពុលទៅប្រព័ន្ធប្រសាទ ដែលមានអនុភាពខ្លាំងក្លា ដោយសារជាតិពុលនេះ ទៅបិទរន្ធសូដ្យូមរបស់ប្រព័ន្ធប្រសាទ (TTX is a Sodium channel blocker)។ ជាតិពុលតេត្រូដូតុកស៊ីន (TTX) បង្កើតឡើងដោយពួកបាក់តេរីបួនប្រភេទផ្សេងគ្នា (Aliivibrio fischeri, Pseudomonas sp, Vibrio altermonas et Vibrio alginolyticus)។
ជាតិពុលតេត្រូដូតុកស៊ីននេះធន់នឹងកម្ដៅផង និងភាពត្រជាក់ផង (ក្លាស់សេ) ទោះបីជាយើងចម្អិនដោយវិធីស្ងោរ អាំង ឬក្លាស់សេឲ្យកកក៏ដោយ ក៏មិនអាចបន្សាបជាតិពុលនេះបានដែរ។ តេត្រូដូតុកស៊ីន គឺជាតិពុលដែលមានអនុភាពខ្លាំងក្លា ធ្វើឲ្យត្រជាក់ខ្លួន។
ខ) រោគសញ្ញា៖
រោគសញ្ញាគ្លីនិកស្តែងចេញយ៉ាងឆាប់រហ័សក្នុងរយៈពេលពី ១០នាទី ទៅ ៤ម៉ោង ក្រោយពីការបរិភោគត្រីកំពត។ ការស្លាប់អាចកើតឡើងក្នុងរយៈពេល ១៧នាទី បន្ទាប់ពីការបរិភោគ។
រោគសញ្ញានៃការពុលត្រីកំពតមានដូចជាៈ
– លើប្រព័ន្ធប្រសាទៈ មានស្ពឹកមាត់ ស្ពឹកបបូរមាត់ ស្ពឹកអណ្តាត ស្ពឹកចុងដៃចុងជើង ឈឺក្បាល បែកញើស ខ្សោយអវយវៈ និយាយខុស និយាយអត់លឺ សន្លឹម រហូតដល់សន្លប់ ប្រស្រីភ្នែករីក។
– លើប្រព័ន្ធរំលាយអាហារៈ មានចង្អោរ ក្អួត រាគ និងឈឺពោះ ចេញទឹមាត់ ពិបាកលេប។
– លើប្រព័ន្ធដកដង្ហើមៈ មានហត់ មានស្លេសច្រើន ពិបាកដកដង្ហើម ឬក៏ស្ទះដង្ហើម។
– លើប្រព័ន្ធបេះដូងនឹងសរសៃឈាមៈ មានសម្ពាធឈាមចុះ មានសុក ចង្វាក់បេះដូងដើរញាប់ ដើរមិនស្មើ។
– មានស្វាយបបូរមាត់ ស្វាយចុងដៃចុងជើង។
តាមភាពធ្ងន់ធ្ងរយើងចែកការពុលត្រីកំពតជាបួនដំណាក់កាល៖
១) មាន ស្ពឹកបបូរមាត់ មានចង្អោរ មានក្អួត មានរាគ។
២) ស្ពឹកអណ្តាត ស្ពឹកមុខ ស្ពឹកចុងដៃចុងជើង បាត់បង់លំនឹងក្នុងខ្លួន និយាយខុស។
៣) ទន់ដៃទន់ជើង និយាយអត់លឺ ពិបាកដកដង្ហើមខ្លាំង ប្រស្រីភ្នែករីក តែអ្នកជំងឺនៅដឹងខ្លួន។
៤) អ្នកជំងឺស្ទះដង្ហើម ឡើងស្វាយ សម្ពាធឈាមចុះ បេះដូងដើរខុសចង្វាក់ អ្នកជំងឺសន្លប់បាត់បង់ស្មារតី។
គ) រោគវិនិច្ឆ័យ៖
ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យដោយផ្អែកទៅលើ អ្នកជំងឺបានហូបត្រីកំពត និងរោគសញ្ញាគ្លីនិកដែលបានរៀបរាប់ខាងលើ។
ឃ) ការព្យាបាល៖
ការពុលត្រីកំពតមិនមានថ្នាំបន្សាបទេ ប៉ុន្តែយើងអាចធ្វើការព្យាបាលអ្នកពុលត្រីកំពតទៅតាមរោគសញ្ញា និងធ្វើការជំនួយផ្លូវដង្ហើមប្រសិនបើអ្នកជំងឺស្ទះដង្ហើម។
បើបងប្អូនមានការអាការៈឬរោគសញ្ញាដូចដែលបានរៀបរាប់ខាងលើ សូមប្រញាប់ទៅមន្ទីរពេទ្យ ជាពិសេសមន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែត ដែលមានក្រុមគ្រូពេទ្យជំនាញ ត្រៀមជួយសង្គ្រោះប្រកបដោយជំនាញ និងការយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់។ “វិធានការការពារដ៏មានប្រសិទ្ធិភាពបំផុត គឺកុំបរិភោគប្រភេទត្រីកំពត”៕
អត្ថបទ៖ រស្មី
សូមចុចអាន៖ ផឹកកាហ្វេធ្វើឲ្យស្រួលបត់ជើង ពិតអត់?
-
សន្តិសុខសង្គម៤ ថ្ងៃ ago
ផ្អើលទូងស្គរកណ្ដាលយប់នៅវត្តពោធិ៍ញ្ញាណ ខណៈមានសង្ឃ ២ អង្គ ឆាន់ស្រាក្នុងកុដិ
-
ព័ត៌មានជាតិ២ ថ្ងៃ ago
ស្ពានដីឥដ្ឋ-ថ្មគរ ឆ្លងទន្លេភ្ជាប់ទៅផ្លូវល្បឿនលឿនភ្នំពេញបាវិត ចាប់ផ្តើមចុះគ្រឿងចក្របើកការដ្ឋានសាងសង់
-
ជីវិតកម្សាន្ដ២ ថ្ងៃ ago
សុខោទ័យ អ្នកនិពន្ធបទ«សែកមន្ដ» ចេញបញ្ជាក់ពីការសហការប្រគល់សិទ្ធិ ក្នុងការផលិតបទ”សែកមន្ត”ជាមួយGalaxy Navatra
-
ជីវិតកម្សាន្ដ៧ ថ្ងៃ ago
L-D-A ចេញបទចម្រៀង « អូសវ៉ាលី » មិនបានប៉ុន្មានផងមានអ្នកល្បីៗយកទៅ Reaction ទូទាំងប្រទេស !
-
បច្ចេកវិទ្យា៦ ថ្ងៃ ago
ស្មាតហ្វូនដែលបំពាក់កាមេរ៉ាល្អដាច់គេ OPPO Find X8 Series ដាក់សម្ពោធហើយនៅប្រទេសកម្ពុជា
-
ចរាចរណ៍៥ ថ្ងៃ ago
រថយន្តស៊េរីទំនើប PORSCHE បើកវ៉ាជ្រុលបុក LEXUS RX330 រងការខូចខាតយ៉ាងដំណំ
-
ជីវិតកម្សាន្ដ២ ថ្ងៃ ago
ជាងច្នៃម៉ូដសម្លៀកបំពាក់ បទ «សែកមន្ត» ចេញមុខមកពន្យល់រឿងសម្លៀកបំពាក់ដែល ព្រាប សុវត្ថិ ស្លៀកថតក្នុង «MV»
-
សេដ្ឋកិច្ច៧ ថ្ងៃ ago
តម្លៃពោតក្រហម និងដំឡូងមីធ្លាក់ចុះ នៅចំពេលរដូវប្រមូលផល