សុខភាព
ពេលអ្នកមានជំងឺស្ទះពោះវៀន តើអ្នកនឹងជួបផលលំបាកអ្វីខ្លះ?
ជំងឺស្ទះពោះវៀន កើតមានពី ១០% ទៅ ២០% នៃអាការៈឈឺពោះចំពោះមនុស្សធំ និងជាមូលហេតុទីពីរ នៃការចូលព្យាបាលដោយវះកាត់ បន្ទាប់ពីជំងឺរលាកខ្នែងពោះវៀន។
ក) អ្វីទៅជាជំងឺស្ទះពោះវៀន?
ជំងឺស្ទះពោះវៀន ជាភាពរអាក់រអួលនៃចលនាពោះវៀនដែលបង្កការរារាំង ដល់ដំណើរការធម្មតានៃការបញ្ចេញលាមក និងផោម។ ការស្ទះនេះអាចកើតមាននៅពោះវៀនតូច ឬនៅពោះវៀនធំ។
១. ជំងឺស្ទះពោះវៀនដោយមុខងារមិនប្រក្រតី:
បញ្ហា Iléus paralytique បង្កជាជំងឺស្ទះពោះវៀន ដែលមានប្រភពមកពីភាពមិនប្រក្រតីលើមុខងារដែលរារាំងដល់ដំណើរបញ្ចេញធម្មតារបស់ពោះវៀន។ សភាពជំងឺនេះអាចកើតមានឡើងក្រោយការប្រើប្រាស់ថ្នាំទប់រាគ ក្រោយការវះកាត់ពោះវៀន ជំងឺរលាកខ្នែងពោះវៀន រលាកស្រោមពោះវៀន រលាកលំពែង ឬជំងឺពីកំណើត (Hirschsprung)។
២. ជំងឺស្ទះពោះវៀនក្រោយវះកាត់:
វាជាប្រភេទជំងឺស្ទះដោយមូលហេតុមេកានិក។ សភាពជំងឺនេះកើតមានក្រោយការវះកាត់ក្នុងពោះ អាចចន្លោះរាប់ថ្ងៃ ខែ ឬរាប់ឆ្នាំ ដែលបណ្តាលមកពីការស្អិតនៃពោះវៀន។
ខ) មូលហេតុ៖
ជំងឺនេះអាចបណ្តាលមកពីការបាត់ចលនាកន្ត្រាក់នៃសាច់ដុំពោះវៀន ដែលជារឿយៗមានប្រភពមកពីៈ
– បញ្ហាប្រព័ន្ធប្រសាទ
– ការរលាក ឬការក្លាយរោគ
– ការឈឺចាប់ ឬក្រោយការវះកាត់
– ការរមួលនៃផ្នែកណាមួយនៃពោះវៀន ឬក៏មកពីការរាំងស្ទះក្នុងប្រហោងពោះវៀនដោយសារដុំសាច់
– ដុំលាមក ឬមកពីកៀបសង្កត់ពីក្រៅប្រហោងពោះវៀន។
មូលហេតុដែលជួបប្រទះញឹកញាប់គឺបណ្តាលមកពីៈ
– ជំងឺក្លនលូន (Hernie)
– ដុំសាច់ (Tumeur)
– ស្អិតពោះវៀនក្រោយវះកាត់ (Adhérence intestinale)
គ) រោគសញ្ញា៖
បណ្តុំរោគសញ្ញាសំខាន់ៗ នៃជំងឺស្ទះពោះវៀនស្រួចស្រាវមានៈ
– ឈឺពោះ
– ប៉ោងពោះ
– ទល់ផោម និងលាមក
– ក្អួត
ឃ) ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ៖
រោគវិនិច្ឆ័យគឺត្រូវបានធ្វើឡើងតាមរយៈ
– ការពិនិត្យគ្លីនិកៈ ការស្ទាបពោះ និងលូករន្ធគូថ
– ការថតកាំរស្មីអ៊ិច (ASP) និងការថតស្កែន (Scanner) ដើម្បីបញ្ជាក់ពីទីតាំង និងប្រភេទនៃមូលហេតុស្ទះ
– ការពិនិត្យឈាម
ង) ការព្យាបាល៖
ការកំណត់ការព្យាបាលជំងឺស្ទះពោះវៀន ត្រូវពឹងផ្អែកទៅលើៈ
– មូលហេតុស្ទះ (Origine)
– ទីតាំងស្ទះ (Localisation)
– សភាពធ្ងន់ធ្ងរនៃជំងឺ (Gravité)
ជំងឺស្ទះពោះវៀនដោយការរមួល ទាមទាការព្យាបាលជាបន្ទាន់ដើម្បីដកយកមូលហេតុរមួលចេញ។ ក្នុងករណីជំងឺស្ទះដោយការសង្កត់ពីក្រៅ ឬការរាំងស្ទះខាងក្នុងប្រហោងពោះវៀន ការព្យាបាលអាចប្រព្រឹត្តទៅដោយ ការវះកាត់ ការប្រើថ្នាំ ឬដោយការធ្វើ Lavement តាមការពិភាក្សាពហុឯកទេសចម្រុះ និងសម្រេចរបស់ក្រុមគ្រូពេទ្យជំនាញអំពីវិធីសាស្ត្រព្យាបាល។
ច) ផលវិបាក៖
ជំងឺស្ទះពោះវៀនតម្រូវឲ្យសម្រាកក្នុងមន្ទីរពេទ្យជាបន្ទាន់ ហើយជំងឺនេះទាមទារការព្យាបាលទៅតាមមូលហេតុ ដោយការប្រើថ្នាំ, ដោយការឆ្លុះអង់ដូស្កូប ឬដោយការវះកាត់។ ប្រសិនបើព្យាបាលមិនបានត្រឹមត្រូវ និងយឺតយ៉ាវ ជំងឺនេះបណ្តាលអោយមានផលវិបាកធ្ងន់ធ្ងរដូចជា វិបត្តិមេតាបូលីកធ្ងន់ធ្ងរ (វិបត្តិកង្វះជាតិទឹក, វិបត្តិបេះដូង, ចុះខ្សោយតម្រងនោមជាដើម) ការធ្លាយពោះវៀនបង្កជាការក្លាយរោគក្នុងស្រោមពោះ ដោយមេរោគក្នុង
ពោះវៀនដែលរមួលរយៈពេលយូរ ឬសភាពជំងឺស្ហុក (état de choc)។
«បើបងប្អូនដែលមានជំងឺស្ទះពោះវៀននេះ ឬមានអាការៈសង្ស័យដូចបានជម្រាបជូនខាងលើ សូមមកជួបពិគ្រោះជាមួយក្រុមគ្រូពេទ្យជំនាញនៅមន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែតឲ្យឆាប់រហ័ស ដើម្បីទទួលបានការព្យាបាលទាន់ពេលវេលា ព្រោះជំងឺស្ទះពោះវៀនដែលមិនបានទទួលការព្យាបាលបន្ទាន់អាចបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់អាយុជីវិត»៕
អត្ថបទ៖ រស្មី
សូមចុចអាន៖ អ្វីទៅជំងឺច្រាលទឹកអាស៊ីតក្រពះ?
-
ជីវិតកម្សាន្ដ១ សប្តាហ៍ ago
លោក សុះ ម៉ាច ស្នើឱ្យបញ្ឈប់ការយកស្នាដៃចម្រៀងមរតកដើម មកកែទំនុក បម្រើប្រយោជន៍បុគ្គល
-
ព័ត៌មានជាតិ៧ ថ្ងៃ ago
UN អនុម័តសម្រាប់ការចាកចេញរបស់កម្ពុជាពីក្រុមប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍តិចតួច
-
សន្តិសុខសង្គម២ ថ្ងៃ ago
ដកហូតសំបក និងពោះវៀនកង់ម៉ូតូសរុបជាង១២០០០ ដែលរំលោភកម្មសិទ្ធិនាំចូល
-
សន្តិសុខសង្គម៣ ថ្ងៃ ago
Update៖ ជនដៃដល់ដែលវាយសម្លាប់ស្ត្រីលក់ភេសជ្ជៈនៅស្តុប២០០៤ ទៅលោតទឹកសម្លាប់ខ្លួននៅស្ពានជ្រោយចង្វារ
-
ចរាចរណ៍៦ ថ្ងៃ ago
ស្ត្រីម្នាក់ ជិះម៉ូតូលឿន វ៉ារថយន្តមិនផុត ជ្រុលទាក់ដៃចង្កូតជាមួយកង់ ដួលបោកក្បាលស្លាប់
-
ព័ត៌មានជាតិ៦ ថ្ងៃ ago
ផលដំឡូងមី កសិករត្រៀមប្រមូល ហាងឆេងទីផ្សារបានត្រឹម ១៧០ រៀលប៉ុណ្ណោះក្នុង ១ គីឡូក្រាម
-
សន្តិសុខសង្គម១៧ ម៉ោង ago
ស្នងការរាជធានី កោះហៅមន្ត្រីនគរបាលចរាចរណ៍៣នាក់មកសួរនាំ ជុំវិញការចោទប្រកាន់ពីបុរសម្នាក់
-
ព័ត៌មានជាតិ១ សប្តាហ៍ ago
ក្រសួងសុខាភិបាលណែនាំឲ្យពលរដ្ឋប្រុងប្រយ័ត្នចំពោះការបរិភោគអាហារសមុទ្រដើម្បីបង្ការការឆ្លងវីរុសណូរ៉ូ