សុខភាព
សូមប្រយ័ត្នជំងឺមហារីកនៃខួរឆ្អឹង ដែលបង្កកំណើតខុសប្រក្រតី
ជំងឺមហារីកឈាមក្នុងឆ្អឹង (Multiple Myeloma) គឺជាជំងឺមហារីកនៃខួរឆ្អឹង ដែលបង្កឡើងដោយកំណើនខុសប្រក្រតីនៃពពួកកោសិកាផ្លាស្មាសែល (plasma cells)។ កោសិកាទាំងនេះ គឺជាប្រភេទមួយនៃកោសិកាឈាមស។ ជាធម្មតាពួកវាគឺជាអ្នកផលិតអង់ទីករ (Immunoglobulin) ដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងការឆ្លងមេរោគ។
ក្នុងករណីជំងឺមហារីកឈាមក្នុងឆ្អឹង (Multiple Myeloma) នេះ ពពួកកោសិកា cancerous plasma cells ទាំងនេះកើតកូនចៅយ៉ាងឆាប់រហ័សនៅក្នុងខួរឆ្អឹង និងលុកលុយស្រទាប់ឆ្អឹង ដែលបណ្តាលឲ្យមានរោគសញ្ញាដូចជា៖
– ឈឺឆ្អឹងរ៉ាំរ៉ៃ ឬ ឆ្អឹងស្ពោត ឬ ឆ្អឹងផុយងាយបាក់
– កើនឡើងខុសប្រក្រតីនៃបរិមាណ immunoglobulins នៅក្នុងឈាម អាចបណ្តាលអោយឈាមអ្នកជំងឺ ក្លាយទៅជាខាប់ស្អិត និងងាយមានកំណកក្នុងសសៃឈាម។
– កម្រិតនៃអង់ទីករល្អៗផ្សេងទៀតបានធ្លាក់ចុះធ្វើឱ្យអ្នកជំងឺងាយកើតរោគឆ្លងផ្សេងៗ ដូចជារលាកសួត រលាកប្លោកនោមជាដើម ។ល។
– កម្រិតកាល់ស្យូមក្នុងឈាមកើនខ្ពស់ដែលអាចនាំឱ្យខ្សោះជាតិទឹក ទល់លាមក ចង្អោរ និងក្អួត បាត់បង់ចំណង់អាហារ និងវង្វេងស្មារតី
– ស្លេកស្លាំង អស់កម្លាំងគួរឱ្យកត់សម្គាល់ ដោយសារខ្វះគ្រាប់ឈាមក្រហម
– ងាយមានស្នាមជាំក្រហមលើស្បែក ដោយសារកោសិកាឈាមផ្លាកែតធ្លាក់ចុះខ្លាំង
– ខ្សោយមុខងារតម្រងនោម ។ល។
ជំងឺមហារីកឈាមក្នុងឆ្អឹងប្រភេទនេះ អាចកើតលើមនុស្សប្រុសស្រីគ្រប់វ័យ ភាគច្រើនកើតលើមនុស្សអាយុចាប់ពី ៦០ឆ្នាំឡើង។
ក) កត្តាហានិភ័យដែលអាចឲ្យកើតជំងឺនេះ រួមមានការប៉ះពាល់ទៅនឹង៖
– ឧស្ម័នបង់ហ្សែន
– ថ្នាំសម្លាប់សត្វល្អិត ។ល។
ខ) ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ៖
គ្រូពេទ្យឯកទេសជំងឺឈាមរបស់លោកអ្នកនឹងបញ្ជាឱ្យ៖
១) ធ្វើតេស្តឈាមដើម្បីរកមើល៖
– ខ្វះឈាមក្រហម
– កម្រិតខ្ពស់នៃប្រូតេអ៊ីន
– បរិមាណ immunoglobulin ក្នុងឈាម
– វាស់មុខងារតម្រងនោម ។ល។
២) ធ្វើតេស្តទឹកនោមដើម្បីរកជាតិប្រូតេអ៊ីន (Bence Jones Proteines)
៣) ថតកាំរស្មី X នៃឆ្អឹងលលាដ៍ក្បាល ឆ្អឹងទ្រូង ឆ្អឹងដៃ ឆ្អឹងកំភ្លៅ និងឆ្អឹងត្រគៀក ដើម្បីបញ្ជាក់ពីការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ និងពិនិត្យរកមើលសញ្ញាស៊ីឆ្អឹង ឆ្អឹងស្ពោត ឬ ឆ្អឹងបាក់ ។ល។
៤) វិភាគខួរឆ្អឹងដោយប្រើមីក្រូទស្សន៍ និង Flowcytometry ដើម្បីបញ្ជាក់ពីការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ និងពីកម្រិតខ្ពស់ខុសប្រក្រតីនៃកោសិកា cancerous plasma cells។
គ) ចំណាត់ថ្នាក់នៃជំងឺ៖ ជំងឺមហារីកឈាមក្នុងឆ្អឹង ចែកជា ៣ដំណាក់កាល៖
– ដំណាក់កាលទី១ : កោសិកាមហារីកតិចតួចប៉ុណ្ណោះ ដែលបានរីករាលដាលក្នុងរាងកាយអ្នកជំងឺ ដូចនេះវាមិនទាន់មានរោគសញ្ញានៃជំងឺនោះទេ។
– ដំណាក់កាលទី ២ : ចំនួនមធ្យមនៃកោសិកាមហារីកបានរីករាលដាលក្នុងរាងកាយ។ នៅដំណាក់កាលនេះ អ្នកជំងឺអាចមានរោគសញ្ញាខ្លះៗរួមមាន ឈឺឆ្អឹងតិចតួច អស់កម្លាំងម្ដងម្កាល។
– ដំណាក់កាលទី៣ : មួយចំនួនធំនៃកោសិកាមហារីកបានរីករាលដាលពេញរាងកាយ។ នៅដំណាក់កាលនេះ អ្នកជំងឺមានរោគសញ្ញាច្រើនរួមគ្នាដូចជា ឈឺឆ្អឹងឆ្អែង ស្លេកស្លាំង អស់កម្លាំង កម្រិតខ្ពស់នៃប្រូតេអ៊ីន និងកាល់ស្យូមនៅក្នុងឈាម និងអាចមានខ្សោយតម្រងនោម ។ល។
ឃ) វិធីសាស្ត្រនៃការព្យាបាលជំងឺមហារីកនៅក្នុងឆ្អឹងរួមមានការបញ្ចូលគ្នារវាង៖
– ការព្យាបាលដោយឱសថទំនើបៗ រួមបញ្ចូលគ្នាដើម្បីសម្លាប់កោសិកាមហារីក (cancerous plasma cells) ដែលស្ថិតក្នុងដំណាក់កាលទី២ និងទី៣។
– ការព្យាបាលដោយប្តូរខួរឆ្អឹងផលិតឈាមថ្មី (Stem Cell Transplantation) សម្រាប់រាល់ករណីមហារីកឈាមក្នុងឆ្អឹង ដែលវិវត្តន៍លឿន និងស្ថិតក្នុងដំណាក់កាលធ្ងន់។ ការព្យាបាលទំនើបមួយនេះនាំមកនូវប្រសិទ្ធិភាពខ្ពស់ និងកំពុងពេញនិយមបំផុតនៅប្រទេសជឿនលឿន។
– ការចាក់ថ្នាំ Bisphosphonates តាមសរសៃឈាមវ៉ែនម្តងក្នុងមួយខែ ដើម្បីកាត់បន្ថយហានិភ័យនៃការបាក់ឆ្អឹង និងពន្យាការរស់រានមានជីវិត។
– ការចាក់ថ្នាំ Immunoglobulins ចូលទៅក្នុងសរសៃឈាមវ៉ែនដើម្បីការពារការឆ្លងមេរោគធ្ងន់ធ្ងរ។
– ការព្យាបាលដោយដាស់ប្រព័ន្ធភាពស៊ាំរបស់រាងកាយឲ្យសម្លាប់កោសិកាមហារីក។
– ការព្យាបាលបំបាត់ការឈឺចាប់ក្នុងឆ្អឹងដោយថ្នាំ Morphine ឬ កាំរស្មីវិទ្យុសកម្ម ។ល។
ង) ការព្យាករណ៍:
ករណីភាគច្រើន ជំងឺនេះវិវត្តន៍យឺតៗពី២ទៅ៥ឆ្នាំ បន្ទាប់មកវាមានរោគសញ្ញាកាន់តែអាក្រក់ឡើងៗយ៉ាងឆាប់រហ័ស ប្រសិនមិនមានការព្យាបាល។
ប្រហែលមួយភាគបីនៃអ្នកជំងឺមហារីកឈាមប្រភេទនេះ រស់នៅបានលើសពី៥ឆ្នាំ ប្រសិនទទួលការព្យាបាលបានត្រឹមត្រូវតាមក្បួន។
អ្នកជំងឺដែលត្រូវបានគេធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យឃើញនៅដំណាក់កាលដំបូងៗ ហើយទទួលការព្យាបាលបានត្រឹមត្រូវតាមក្បួនវេជ្ជសាស្ត្រទំនើប គឺអាចរស់នៅបានយូរជាងនេះ។បើមានករណីលាប់ឡើងវិញនៃជំងឺនេះ ក៏នៅមានថ្នាំ និងវិធីព្យាបាលបន្តទៀតដែរ។
បើលោកអ្នកមានឈឺឆ្អឹងរ៉ាំរ៉ៃ ឬឆ្អឹងស្ពោត ឬឆ្អឹងផុយងាយបាក់ គួរគិតដល់ជំងឺដ៏កាចសាហាវនេះ ហើយគួរប្រញាប់ជួបពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យឯកទេសជំងឺឈាមនៅមន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែត ដើម្បីវិភាគឲ្យប្រាកដថា ការឈឺឆ្អឹងរបស់លោកអ្នកមានទាក់ទងនឹងមហារីកឈាមប្រភេទនេះ រឺអត់ និងដើម្បីទទួលការព្យាបាលឲ្យបានត្រឹមត្រូវ៕
អត្ថបទ៖ រស្មី
សូមចុចអាន៖ តើជំងឺរលាកខ្នែងពោះវៀន បណ្តាលមកពីអ្វី? និងត្រូវធ្វើការព្យាបាលយ៉ាងដូចម្តេច?
ខេត្តកោះកុង កំពុងមានចំណាប់អារម្មណ៍ពីអ្នកវិនិយោគ និងត្រូវការកម្លាំងពលកម្មច្រើន
អ្នកនាំពាក្យ ៖ មន្ត្រីរាជការ អាចស្នើធ្វើប័ណ្ណ ប.ស.ស ជូន ប្ដី ឬ ប្រពន្ធ និង កូន ក្នុងបន្ទុក ដោយមិនបង់វិភាគទានទេ
រដ្ឋបាលសង្កាត់ភ្លើងឆេះរទេះសហការជាមួយក្រុមហ៊ុនប្រមូលសំរាមផ្លាស់ប្តូរធុងសំរាមថ្មី១៨ធុង
ភាពអត់ឃ្លាន និង ការគំរាមកំហែងបង្ខំឱ្យគ្រិស្តបរិស័នៅមីយ៉ាន់ម៉ាប្ដូរមកកាន់ព្រះពុទ្ធសាសនា
អ៊ីស្រាអែលលក់ប្រព័ន្ធការពារដែនអាកាសនិងមីស៊ីលតម្លៃជិត៦០០លានដុល្លារដល់ស្លូវ៉ាគី
Update៖ ជនដៃដល់ដែលវាយសម្លាប់ស្ត្រីលក់ភេសជ្ជៈនៅស្តុប២០០៤ ទៅលោតទឹកសម្លាប់ខ្លួននៅស្ពានជ្រោយចង្វារ
ករណីកាប់ប្រហារជនរងគ្រោះនៅស្រុកបាទី នគរបាលព្រហ្មទណ្ឌស្រាវជ្រាវចាប់បាន៣នាក់ ខណៈបក្ខពួកផ្សេងទៀតកំពុងគេចខ្លួន
ក្រសួងយុត្តិធម៌ ផ្ទេរសំណុំរឿងព្រហ្មទណ្ឌលើលោក ផាត់ ហ៊ន ពីសាលាដំបូងខេត្តកំពង់ចាម ឱ្យមកសាលាដំបូងរាជធានីចាត់ការ
តុលាការផ្ដន្ទាទោស ជនដៃដល់ ស្រី ស៊ីណា វ័យ៥១ឆ្នាំ ដាក់ពន្ធនាគារ ៣១ ឆ្នាំ និងសងសំណងជូនអ្នកស្លាប់២លានដុល្លារ និងអ្នករងរបួស៥០ម៉ឺនដុល្លារ
ស្ត្រីអ្នកលក់ភេសជ្ជៈម្នាក់ត្រូវជនមិនស្គាល់មុខវាយសម្លាប់ទាំងព្រឹក
-
ព័ត៌មានជាតិ៤ ថ្ងៃ agoUN អនុម័តសម្រាប់ការចាកចេញរបស់កម្ពុជាពីក្រុមប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍តិចតួច
-
ជីវិតកម្សាន្ដ៤ ថ្ងៃ agoលោក សុះ ម៉ាច ស្នើឱ្យបញ្ឈប់ការយកស្នាដៃចម្រៀងមរតកដើម មកកែទំនុក បម្រើប្រយោជន៍បុគ្គល
-
ចរាចរណ៍៣ ថ្ងៃ agoស្ត្រីម្នាក់ ជិះម៉ូតូលឿន វ៉ារថយន្តមិនផុត ជ្រុលទាក់ដៃចង្កូតជាមួយកង់ ដួលបោកក្បាលស្លាប់
-
នយោបាយ១ សប្តាហ៍ agoស៊ិន ចាន់ពៅរ៉ូហ្សិត ចេញមុខបរិហារគណបក្សភ្លើងទៀន និងសុំឱ្យពលរដ្ឋទាំងក្នុង និងក្រៅប្រទេសឈប់គាំទ្របក្សនេះតទៅទៀត
-
សន្តិសុខសង្គម៤ ម៉ោង agoUpdate៖ ជនដៃដល់ដែលវាយសម្លាប់ស្ត្រីលក់ភេសជ្ជៈនៅស្តុប២០០៤ ទៅលោតទឹកសម្លាប់ខ្លួននៅស្ពានជ្រោយចង្វារ
-
ព័ត៌មានជាតិ១ សប្តាហ៍ agoអាមេរិក ស្នើឱ្យសម្ដេចតេជោចែករំលែកបទពិសោធន៍ស្វែងរកសន្តិភាព ខណៈសង្រ្គាមកំពុងឆាបឆេះតំបន់នានាលើពិភពលោក
-
ព័ត៌មានអន្ដរជាតិ១ សប្តាហ៍ agoអ៊ុយក្រែន អះអាងថា ខ្លួនជាអ្នកសម្លាប់ប្រធាន កងកម្លាំងនុយក្លេអ៊ែររុស្ស៊ី
-
ព័ត៌មានអន្ដរជាតិ៦ ថ្ងៃ agoនារីថៃថតវីដេអូអាសអាភាសផ្ទុកក្នុងប្រព័ន្ធបច្ចេកវិទ្យារកចំណូលជិត១៥០០ដុល្លារក្នុង១ខែ