សុខភាព
នេះហើយជាមូលហេតុលើសឈាមទាំងក្មេង កុំចេះតែមិនអី!
សម័យនេះ ក្មេងៗមួយចំនួននៅតែគិតថា ជំងឺលើសឈាមកើតឡើងតែលើម៉ាក់ប៉ា អ៊ំៗប៉ុណ្ណោះ។ ប៉ុន្តែ ការសិក្សាជាច្រើន រកឃើញជាបន្តបន្ទាប់ថា ក្មេងៗវ័យជំទង់ក៏កើតជំងឺលើសឈាមដូចគ្នា ខណៈកត្តាចម្បងភាគច្រើនដោយសារទម្លាប់រស់នៅគ្មានផាសុកភាព។
យោងតាមកម្មវិធីសិក្សាពាក់ព័ន្ធកត្តាប្រឈមនាំឲ្យកើតមានជំងឺសរសៃឈាមបេះដូងលើយុវវ័យ (Coronary Artery Risk Development in Young Adults (CARDIA)) នៅអាមេរិក បង្ហាញថា ប្រមាណ ២០% ពលរដ្ឋអាមេរិក អាយុចន្លោះពី ១៨-៣០ ឆ្នាំ កើតជំងឺលើសឈាម ខណៈកត្តាប្រឈមចម្បងមានដូចជា៖
១- កត្តាបង្កជំងឺលើសឈាមដោយជំងឺផ្សេងៗ
កត្តាបង្កឲ្យមានជំងឺលើសឈាម ត្រូវចែកចេញជា ២ ដោយទី ១ ហៅថា Primary Hypertension មានន័យថា លើសឈាមមិនមែនបង្កដោយសារជំងឺអ្វីមួយ ហើយវិវត្តបន្តិចម្តងៗក្នុងខ្លួនយើង ខណៈប្រមាណ ៩០-៩៥ ភាគរយក្នុងចំណោមអ្នកជំងឺលើសឈាម បង្កឡើងដោយកត្តានេះ។
ដោយឡែក កត្តាបង្កទី ២ មានប្រមាណ ៥-១០ ភាគរយ ក្នុងចំណោមអ្នកជំងឺលើសឈាម ហៅថា Secondary hypertension ដោយមូលហេតុបង្កជាជំងឺមកពីបញ្ហាសុខភាពផ្សេងទៀត បង្កឲ្យមានការប៉ះពាល់ដល់តម្រងនោម លើសឈាម ឬប្រព័ន្ធអង់ដូគ្រីន (ប្រព័ន្ធក្រពេញផ្សេងៗក្នុងរាងកាយ) ជាដើម។
ក្នុងករណីកើតជំងឺលើសឈាមទាំងក្មេង ត្រូវតែដឹងថា យើងស្ថិតក្នុងកត្តាបង្កប្រភេទទី ២ ដែរឬទេ? ព្រោះបើយើងស្ថិតក្នុងកត្តាបង្កនេះ គឺអាចព្យាបាលបាន បើយើងរកឃើញមូលហេតុបង្កពិតប្រាកដ។
មូលហេតុភាគច្រើនធ្វើឲ្យកើតជំងឺលើសឈាមទាំងក្មេង មានដូចជា បញ្ហាតម្រងនោម បញ្ហាទាក់ទងជាមួយរូបរាងសរសៃឈាមអាអក ជំងឺថប់ដង្ហើមពេលគេង ជំងឺរលាកទងសួតរ៉ាំរ៉ៃ (COPD) និងបញ្ហាខ្វះ ឬលើសអ័រម៉ូនក្រពេញទីរ៉ូអ៊ីត ខណៈស្រីៗអាចកើតលើសឈាម ដែលបណ្ដាលមកពីថ្នាំគ្រាប់ពន្យារកំណើត។
២- កត្តាហ្សែន
ពេលមានសមាជិកគ្រួសារធ្លាប់កើតជំងឺលើសឈាម យើងក៏ប្រឈមមុខជាកើតជំងឺមួយនេះកាន់តែខ្ពស់ ទោះស្ថិតក្នុងវ័យក្មេងក្តី។ បើយើងលើសឈាមទាំងក្មេង ហើយរកមូលហេតុផ្សេងមិនឃើញ អាចមកពីបញ្ហាហ្សែនពីកំណើតនេះឯង។
៣- លើសទម្ងន់
លើសទម្ងន់ខ្លាំងនៅវ័យជំទង់ ធ្វើឲ្យប្រឈមជំងឺលើសឈាមទាំងក្មេងដូចគ្នា។ អង្គការសុខភាពពិភពលោក បញ្ជាក់ថា ចាប់តាំងពីឆ្នាំ ១៩៨០ មក បញ្ហាលើសទម្ងន់លើក្មេងជំទង់ គឺកើនឡើងទ្វេដង ហើយមកទល់ពេលនេះ ក្មេងជំទង់ម្នាក់ក្នុងចំណោម ១០នាក់ មានបញ្ហាលើសទម្ងន់។ ការសិក្សាចេញផ្សាយរបស់សមាគម Journal of American College Surgery រកឃើញថា អ្នកធាត់មានកត្តាប្រឈមកើតជំងឺលើសឈាម ខ្ពស់ជាង ១,៧% បើធៀបជាមួយអ្នកមានគីឡូធម្មតា ហើយធាត់កាន់តែខ្លាំង ប្រឈមកាន់តែខ្ពស់។
៤- អត់ហាត់ប្រាណ
ហាត់ប្រាណជួយយើងបញ្ចេញអ័រម៉ូនទៅបន្ធូរសរសៃឈាម និងធ្វើឲ្យសម្ពាធឈាមធ្លាក់ចុះ ផ្ទុយទៅវិញបើមិនសូវហាត់ប្រាណ នោះនឹងប្រឈមមុខខ្ពស់រឿងឡើងទម្ងន់ ធ្វើឲ្យលើសគីឡូ។ ហេតុនេះ គ្នាយើងមិនសូវហាត់ប្រាណ ថែមទាំងលើសទម្ងន់ទៀតនោះ ប្រឈមមុខខ្ពស់ជាមួយជំងឺលើសឈាម។
៥- របបអាហារ
អាហារមានជាតិប្រៃ មានផ្ទុកជាតិសូដ្យូមខ្ពស់ អាចធ្វើឲ្យយើងឡើងសម្ពាធឈាមបាន។ កាល់ស្យូម នឹងធ្វើឲ្យសរសៃឈាមរួមតូច នាំឲ្យជាតិទឹកចាល់នៅក្នុងខ្លួន។ បើញ៉ាំអាហារមានជាតិសូដ្យូមខ្ពស់ ក៏ប្រឈមមុខខ្លាំងជាមួយជំងឺលើសឈាម។
ក្មេងជំទង់ជាច្រើន មិនសូវខ្វាយខ្វល់តាមដានសម្ពាធឈាមទេ។ ទម្លាប់ព្រងើយកន្តើយជាមួយជំងឺ ជាហេតុមិនប្រើថ្នាំទៀងទាត់ បើដឹងថាខ្លួនកើតជំងឺនេះក្តី។ យើងគួរខ្វាយខ្វល់ឲ្យបានច្រើនជាមួយបញ្ហាលើសសម្ពាធឈាម អាចកើតឡើងលើយើងគ្រប់វ័យ គ្រប់ពេលវេលា៕
អត្ថបទផ្ដល់សិទ្ធិ៖ Hello គ្រូពេទ្យ
ចុចអាន៖ អ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែមគួរដឹងពីរបបអាហារដ៏ត្រឹមត្រូវ!
ចុចអាន៖ រោគសញ្ញាទាំង៤ បញ្ជាក់ថាកំពុងស្ទះសរសៃឈាម
ក្រសួងព័ត៌មាន ស្នើឱ្យប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយធំជាងគេនៅចិន ជួយផ្នែកបច្ចេកទេស និងសម្ភារៈឧបករណ៍
លោក ហេង សួរ និងបងប្អូនកម្មករនិយោជិតជាង៥ពាន់នាក់ ប្រារព្ធកម្មវិធីជប់លៀង អបអរសាទរទិវាសិទ្ធិនារីអន្តរជាតិ ០៨ មីនា
អាជ្ញាធរគ្រឿងញៀន អរគុណនគរបាលសហព័ន្ធអូស្ត្រាលី ដែលជួយបច្ចេកទេស និងបណ្តុះបណ្តាលមន្ត្រីកម្ពុជា
បុគ្គលិក,សិស្សនារី នៃវិទ្យាស្ថានបច្ចេកទេស អរគុណរាជរដ្ឋាភិបាល តែងផ្ដល់ឱកាសដល់ស្រ្តីគ្រប់រូបចាប់យកជំនាញបច្ចេកទេស
អគ្គលេខាធិការអាស៊ាន ជំរុញការចូលរួមប្រឆាំងឧក្រិដ្ឋកម្មអនឡាញ
ខឹងប្ដីមិនដោះស្រាយបំណុលជាង ១ ម៉ឺនដុល្លារ ចាក់សោកូនសិស្សប្រដាល់ ជាង ១០ នាក់ ក្នុងក្លិបមិនឲ្យចេញក្រៅ
កាន់អំណាច៦សប្តាហ៍ ដូណាល់ ត្រាំ ចេញក្រឹត្យជិត១០០ និងរងបណ្តឹងជិត១០០ដូចគ្នា
ត្រាំ៖ បើណាតូអត់ហ៊ានចំណាយ អាមេរិកនឹងមិនជួយការពារឡើយ
ម្ចាស់ទំនិញនាំចូលសំបកកង់រថយន្ដចាស់ប្រើរួចរងពិន័យពីអគ្គនាយកដ្ឋានគយ និងតម្រូវឲ្យបញ្ជូនចេញពីប្រទេសកម្ពុជាវិញ
កងទ័ពថៃប្រុងជើងការខ្ពស់តាមព្រំដែនជាមួយមីយ៉ាន់ម៉ា ខណៈកងទ័ពយោធាមីយ៉ាន់ផ្ទះអាវុធ
-
សន្តិសុខសង្គម៤ ថ្ងៃ agoភ្លៀងមួយមេធំ លាយឡំនឹងខ្យល់កន្ត្រាក់ បណ្ដាលឱ្យរលំដើមឈើសង្កត់លើរថយន្តមួយគ្រឿង
-
ជីវិតកម្សាន្ដ៥ ថ្ងៃ agoតារាប្រុសល្បីឈ្មោះក្នុងវិស័យថតស្ពតពាណិជ្ជកម្ម ប៉ែន ចាន់សិទ្ធ ទទួលមរណភាពដោយរាគាពាធ
-
ជីវិតកម្សាន្ដ៤ ថ្ងៃ agoModel ដែលរងសម្តីមិនសមរម្យពី MC កីឡាម្នាក់ ចេញមកតបថា ការសុំទោសនោះមិនពេញលេញ
-
សន្តិសុខសង្គម១ សប្តាហ៍ agoUpdate៖ អគ្គិភ័យឆេះនៅជិតស្ពានជ្រោយចង្វារ មានទារកពីរនាក់បាត់បង់ជីវិត
-
ព័ត៌មានអន្ដរជាតិ២ ថ្ងៃ agoយន្តហោះចម្បាំងកូរ៉េខាងត្បូង ច្រឡំដៃទម្លាក់គ្រាប់បែក៨គ្រាប់ លើទីតាំងពលរដ្ឋរស់នៅ
-
ព័ត៌មានអន្ដរជាតិ៣ ថ្ងៃ agoឈ្លោះគ្នាពេញសភាស៊ែប៊ី មានទាំងគប់គ្រាប់បែកផ្សែង ធ្វើឲ្យសមាជិកសភាម្នាក់ដាច់សរសៃឈាមខួរក្បាល
-
សន្តិសុខសង្គម១ សប្តាហ៍ agoUpdate ៖ ដឹងមូលហេតុ ដែលអគ្គិភ័យឆាបឆេះបណ្ដាលឱ្យក្មេងប្រុសស្រី២នាក់ស្លាប់
-
ព័ត៌មានអន្ដរជាតិ២ ថ្ងៃ agoអាល្លឺម៉ង់ ប្រកាសថា សព្វាវុធដែលខ្លួនបម្រុងទុកសម្រាប់ជួយអ៊ុយក្រែន គឺយកចេញអស់ពីឃ្លាំងហើយ