សុខភាព

សូមប្រយ័ត្នឃាតកលាក់មុខ គឺជំងឺលើសឈាម និងជំងឺលើសសម្ពាធឈាម

បានផុស

៣ years មុន

នៅ

ថ្ងៃអង្គារ ៣១ សីហា ២០២១

ដោយ

ជំងឺលើសឈាម ឬជំងឺលើសសម្ពាធឈាម គឺជា ការកើនឡើងនៃសំពាធឈាមលើសពី កម្រិតធម្មតា (ដឹងបានតាមរយ´ម៉ាស៊ីនវាស់សំពាធឈាម) ដែលវាអាចផ្តល់ផលប៉ះពាល់ទៅលើជញ្ជាំងសរសៃឈាមនៃសរីរាង្គផ្សេងៗ ជាពិសេសសរសៃឈាមបេះដូង និងសរសៃឈាមខួរក្បាល។ជំងឺលើសឈាម ត្រូវបានទទួល ស្គាល់ថាជាឃាតកសំងាត់ ដែលអាចសម្លាប់យើងបានគ្រប់ពេលវេលា។

សូមចុច Subscribe Channel Telegram កម្ពុជាថ្មី ដើម្បីទទួលបានព័ត៌មានថ្មីៗទាន់ចិត្ត

ក) រោគសញ្ញា៖

ជាទូទៅ មនុស្សភាគច្រើនដែលកើត ជំងឺលើសឈាមមិនមានស្តែងចេញជារោគសញ្ញាផ្សេងៗទេបើទោះបីជាសម្ពាធឈាមឡើងខ្ពស់ដល់ កម្រិតធ្ងន់ធ្ងរដែលអាចប៉ះពាល់ដល់អាយុជីវិតក៏ដោយ។ ការដែលមិនមែនរោគសញ្ញានេះ ទើបធ្វើឲ្យគេ ហៅជំងឺលើសឈាមថា ឃាតកសំងាត់។ ក៏ប៉ុន្តែ មានអ្នកជំងឺលើសឈាមមួយចំនួនតូចអាចមានរោគសញ្ញាដូចជា:

– ឈឺក្បាល

– រោយកញ្ចឹងក

– វិលមុខ

– ស្រវាំងភ្នែក

– ឈាមច្រមុះ ជាដើម។

ចំណាត់ថ្នាក់កម្រិតសំពាធឈាម៖

– សំពាធឈាមធម្មតា សំពាធអតិបរមាតិចជាង 120 mmHg និងសំពាធអប្បបរមាតិចជាង 80 mmHg

– សំពាធឈាមមុនលើសឈាម សំពាធអតិបរមា120-139 mmHg និងសំពាធអប្បបរមា 80-89mmHg

– លើសសំពាធឈាមដំណាក់កាលទី1 សំពាធអតិបរមា140-159 mmHg និងសំពាធអប្បបរមា90-99mmHg

– លើសសំពាធឈាមដំណាក់កាលទី2 សំពាធអតិបរមាធំជាងឬលើស160 mmHg និងសំពាធអប្បបរមាធំជាងឬលើស100 mmHg

ខ) មូលហេតុអ្វីខ្លះដែលបណ្ដាលឲ្យកើតជំងឺលើសឈាម៖

តាមការសិក្សាបានបញ្ជក់ ៩០-៩៥% នៃជំងឺលើសឈាម គឺមិនមាន មូលហេតុពិតប្រាកដឡើយ។ចំណែក ១០-១៥% នៃជំងឺលើសឈាមអាចមាន មូលហេតុច្បាស់លាស់ដែលមានដូចខាងក្រោម៖

– ជំងឺតម្រងនោម (Kidney problems)

– ជំងឺក្រពេញក (Thyroid problems)

– ជំងឺក្រពេញលើក្រពេញតម្រងនោម (Adrenal gland problems)

– ជំងឺពិបាកចិត្ត (stress)

– ពិសាគ្រឿងស្រវឹង(Alcohol abuse or chronic alcohol use)

– ប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀន (cocaine និង amphetamines)

គ) កត្តាប្រឈមមុខ ដែលជំរុញឲ្យកើតជំងឺលើសឈាម៖

– អាយុច្រើន(បុរសលើសពី៥៥ឆ្នាំ ស្ត្រីលើសពី៦៥ឆ្នាំ)

– មិនសូវ ឬមិនបានហាត់ប្រាណ

– ជក់បារី

– ជំងឺទឹកនោមផ្អែម

– លើសទម្ងន់ ធាត់

– លើសជាតិខ្លាញ់

– មានប្រវត្តិ ឬកំពុងប្រើប្រាស់ថ្នាំដែលនាំឲ្យលើសឈាម

– ប្រវត្តិក្រុមគ្រួសារមានជំងឺសរសៃឈាមបេះដូង ជំងឺទឹកនោមផ្អែម និង ជំងឺលើសឈាម។

ឃ) ជំងឺលើសឈាមផ្តល់ផលវិបាក ដល់សុខភាព៖

ការកើនឡើងនៃសំពាធឈាមលើសពីកម្រិតធម្មតា អាចធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ជញ្ជាំងសរសៃឈាម និងសរីរាង្គផ្សេងៗ។ កាលបើ សំពាធឈាមកាន់តែខ្ពស់ និងមិនបានព្យាបាលត្រឹមត្រូវកាន់តែយូរ ផលវិបាក និងហានិភ័យដល់សុខភាពកាន់ តែមានច្រើនឡើងៗ។

អ្នកជំងឺលើសឈាមដែលមិនបានទទួលការព្យាបាលត្រឹមត្រូវ អាចប្រឈមនឹងផលវិបាកដល់សុខភាព ដូចជា៖

– ជំងឺស្ទះសរសៃឈាមបេះដូង ឬជំងឺស្ទះដាច់សរសៃឈាមខួរក្បាល

– ជំងឺគាំងបេះដូង

– ជំងឺខ្សោយបេះដូង

– ជំងឺខ្សោយតម្រងនោម

– ជំងឺងងឹតភ្នែក

– ជំងឺក្រឡាភ្លើងចំពោះស្ត្រីមានផ្ទៃពោះ។

ង) វិធានការអ្វីខ្លះដើម្បីបង្ការជំងឺលើសឈាម៖

– បញ្ចុះទម្ងន់ និងរក្សាទម្ងន់ឲ្យត្រឹមត្រូវតាមស្តង់ដារ

– ហូបអាហារណាដែលផ្តល់ផលល្អដល់សុខភាពមានដូចជា បន្លែ ផ្លែឈើ បាយអង្ករសំរូបអាហារដែលសំបូរ ជាតិប៉ូតាស្យូម ជាពិសេសផ្លែចេកណាំវ៉ា ផ្កាខាត់ណា ផ្លែប៊័រ និងគ្រាប់ធុញជាតិជាដើម។

– តមការហូបប្រៃ

– បន្ថយការហូបជាតិខ្លាញ់ និងប្រេង

– ឈប់ពិសាបារី និងគ្រឿងស្រវឹង

– បន្ថយបញ្ហាពិបាកចិត្ត គិតច្រើន

– ធ្វើលំហាត់ប្រាណយ៉ាងហោចណាស់ឲ្យបាន៣០នាទីរៀងរាល់ថ្ងៃ។

ច) ការព្យាបាលជំងឺលើសឈាម៖

មកដល់សព្វថ្ងៃនេះ ជំងឺលើសឈាម មិនទាន់អាចព្យាបាលឲ្យជាសះស្បើយ បាននៅឡើយទេ។ប៉ុន្តែ ការព្យាបាលដោយថ្នាំ អាចធ្វើឲ្យសំពាធឈាម ធ្លាក់មកស្ថិតនៅក្នុងកម្រិតធម្មតាវិញជៀសផុតពី ផលវិបាក និងហានិភ័យផ្សេងៗដែល បណ្តាលមកពីជំងឺលើសឈាម។ អ្នកជំងឺ ត្រូវលេបថ្នាំឲ្យបានទៀងទាត់ និងត្រឹមត្រូវ តាមវេជ្ជបញ្ជា ហើយមិនត្រូវឈប់ពាក់កណ្តាលទីទេព្រោះការកើនឡើងនៃសម្ពាធឈាម អាចនឹងរើឡើងវិញ។ អ្នកជំងឺត្រូវ ក៏ត្រូវអនុវត្តតាម វិធានការដើម្បី បង្ការជំងឺលើសឈាមផងដែរ។ ក្នុងករណីដែលសំពាធឈាមឡើងខ្ពស់ខ្លាំង ឬមានរោគសញ្ញាមិនធម្មតា ត្រូវទៅមន្ទីរពេទ្យជាបន្ទាន់ ព្រោះអាចបណ្តាលឲ្យប៉ះពាល់ដល់ អាយុជីវិត។

ប្រសិនបើលោកអ្នកមានរោគសញ្ញា និងកត្តាគ្រោះថ្នាក់ដូចបានរៀងរាប់ខាងលើនេះ សូមមកពិគ្រោះជាមួយក្រុមគ្រូពេទ្យឯកទេសនៅមន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែត ដើម្បីស្វែងរកការការពារ និងការព្យាបាលឲ្យទាន់ពេលវេលា និងមានប្រសិទ្ធិភាព ជៀសវាងបង្កឲ្យគ្រោះថ្នាក់ដល់អាយុជីវិត៕

អត្ថបទ៖ រស្មី