សុខភាព
ទម្លាប់៣យ៉ាង មើលទៅដូចគ្មានគ្រោះថ្នាក់ ប៉ុន្តែស្មើនឹងការជក់បារីឬផឹកស្រា
អ្នកជំនាញផ្នែកវេជ្ជសាស្រ្ដនិយាយថា មានទម្លាប់ធម្មតាមួយចំនួនដែលអាចបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់សុខភាព និងកាត់បន្ថយអាយុសង្ឃឹមរស់បានយូរ ដូចជាការជក់បារី ឬផឹកស្រាជាដើម។
អាយុកាលរបស់មនុស្សម្នាក់ជារឿយៗទាក់ទងនឹងទម្លាប់រស់នៅប្រចាំថ្ងៃ។ ជាការពិត បន្ថែមពីលើទម្លាប់អាក្រក់ដូចជាការជក់បារី និងផឹកស្រាដែលបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់សុខភាព ក៏មានទម្លាប់ដែលហាក់ដូចជាគ្មានគ្រោះថ្នាក់ ប៉ុន្តែលើសពីការផឹកស្រានិងជក់បារីទៀតផង។
១ មិនចេះគ្រប់គ្រងអារម្មណ៍ ខឹងញឹកញាប់
កំហឹងអាចប៉ះពាល់ដល់សុខភាពរបស់យើងតាមវិធីផ្សេងៗគ្នាជាច្រើន។ ជាឧទាហរណ៍ ការផ្ទុះកំហឹងអាចបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់សុខភាពបេះដូង។ វេជ្ជបណ្ឌិត Chris Aiken គ្រូផ្នែកចិត្តសាស្រ្តនៅសាលាវេជ្ជសាស្ត្រ Wake Forest រដ្ឋ North Carolina សហរដ្ឋអាមេរិកបាននិយាយថា “ក្នុងរយៈពេលពីរម៉ោង ការគាំងបេះដូងកើនឡើងទ្វេដង”។
វេជ្ជបណ្ឌិត Aiken មានប្រសាសន៍ថា “តាមពិត ការស្រាវជ្រាវក៏បង្ហាញផងដែរថា មនុស្សដែលឆាប់ខឹង ងាយនឹងវិវត្តទៅជាជំងឺសរសៃឈាមបេះដូងពីរដង បើធៀបនឹងអ្នកដែលមិនសូវខឹង”។
លើសពីនេះ ការសិក្សាមួយផ្សេងទៀតបង្ហាញថា ក្នុងរយៈពេល ២ ម៉ោងបន្ទាប់ពីការផ្ទុះកំហឹង ហានិភ័យនៃជំងឺដាច់សរសៃឈាមខួរក្បាល និងការហូរឈាមក្នុងខួរក្បាលអាចខ្ពស់ជាង ៣ ដង។ សម្រាប់អ្នកដែលមានជំងឺដាច់សរសៃឈាមខួរក្បាល ហានិភ័យនៃការដាច់សរសៃឈាមខួរក្បាលអាចកើនឡើងដល់ទៅប្រាំមួយដង បន្ទាប់ពីការវាយប្រហារដោយកំហឹង។
កំហឹង និងភាពតានតឹងមានទំនាក់ទំនងយ៉ាងជិតស្និទ្ធនឹងសុខភាពទូទៅ។ ភាពតានតឹង និងកំហឹងក៏អាចធ្វើឲ្យអាយុជីវិតរបស់យើងខ្លី រួមទាំងប៉ះពាល់ដល់សុខភាពបេះដូងផងដែរ។ អារម្មណ៍នៃការថប់បារម្ភ និងភាពតានតឹងក៏អាចកាត់បន្ថយអាយុជីវិតរបស់អ្នកបានយ៉ាងសំខាន់ផងដែរ។ ការស្រាវជ្រាវបង្ហាញថា ស្ត្រីដែលស្ត្រេស ឬថប់បារម្ភ ទំនងជាស្លាប់ពីរដងដោយសារជំងឺបេះដូង ជំងឺដាច់សរសៃឈាមខួរក្បាល ឬមហារីកសួត។ ដូចគ្នានេះដែរ ហានិភ័យនៃការស្លាប់មុនអាយុគឺខ្ពស់ជាង ៣ ដងសម្រាប់បុរសដែលឧស្សាហ៍ថប់បារម្ភ ឬស្ត្រេស។
២ មិនអើពើការឈឺចាប់ រោគសញ្ញាមិនធម្មតា ក៏មិនទៅជួបគ្រូពេទ្យ
មនុស្សជាច្រើនមានទម្លាប់ព្រងើយកន្តើយនឹងការឈឺចាប់ និងរោគសញ្ញាមិនធម្មតានៅក្នុងខ្លួន ព្រោះពួកគេគិតថាវាគ្រាន់តែជាការឈឺចាប់ធម្មតា ហើយមិនមែនជាអ្វីដែលត្រូវព្រួយបារម្ភនោះទេ។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ការឈឺចាប់មិនធម្មតាអាចជាសញ្ញាព្រមានដំបូងនៃជំងឺជាច្រើន ហើយមនុស្សមិនគួរព្រងើយកន្តើយឡើយ។
ការមិនបានពិនិត្យសុខភាពជាប្រចាំ និងមិនទៅជួបគ្រូពេទ្យភ្លាមៗ នៅពេលដែលមានរោគសញ្ញាមិនធម្មតា អាចបណ្តាលឲ្យមនុស្សបាត់បង់ឱកាសក្នុងការព្យាបាលជំងឺរ៉ាំរ៉ៃ ដូចជាជំងឺបេះដូង ទឹកនោមផ្អែម ឬមហារីកទាន់ពេល ដែលជាហេតុធ្វើឲ្យកាន់តែយ៉ាប់យ៉ឺន កាត់បន្ថយប្រសិទ្ធភាពនៃការព្យាបាល និងកាត់បន្ថយអាយុសង្ឃឹមរស់។
បន្ថែមពីលើនេះ សាស្ត្រាចារ្យ Wen បានណែនាំថា “ពេលវេលាដ៏ល្អបំផុតដើម្បីទៅជួបគ្រូពេទ្យមិនមែនជាពេលដែលរាងកាយបង្ហាញរោគសញ្ញានោះទេ ប៉ុន្តែគួរតែពិនិត្យឱ្យបានទៀងទាត់ដើម្បីឱ្យគ្រូពេទ្យអាចយល់ពីស្ថានភាពសុខភាពរបស់អ្នក”។
៣ ខ្ជិលហាត់ប្រាណ
យោងតាមអង្គការសុខភាពពិភពលោក សកម្មភាពរាងកាយមិនគ្រប់គ្រាន់បានក្លាយជាកត្តាហានិភ័យឈានមុខគេទីបួនសម្រាប់ការស្លាប់នៅទូទាំងពិភពលោក ដោយ៦% នៃការស្លាប់ប្រចាំឆ្នាំទាក់ទងនឹងកង្វះលំហាត់ប្រាណ។
វេជ្ជបណ្ឌិត Wang Changjiang អនុប្រធាននាយកដ្ឋាន Orthopedics នៅមន្ទីរពេទ្យ General Military Hospital បាននិយាយថា ការខ្វះលំហាត់ប្រាណក្នុងរាងកាយមនុស្សរយៈពេលយូរនឹងកាត់បន្ថយមុខងារនៃជាលិកា និងសរីរាង្គបាន ៣០% ដែលអាចបណ្តាលឲ្យសាច់ដុំរលំ។ ធ្វើឲ្យខូចមុខងារផ្លូវដង្ហើម និងឈាមរត់ និងកាត់បន្ថយកម្លាំងសាច់ដុំនៅក ពោះ ខ្នង ភ្លៅ និងភ្លៅ។
កង្វះលំហាត់ប្រាណរួមជាមួយនឹងការអង្គុយយូរនៅកន្លែងធ្វើការនឹងបណ្តាលឲ្យឈឺស្មា ឈឺខ្នង ឈឺជង្គង់ និងរោគសញ្ញាផ្សេងៗទៀត។ កង្វះលំហាត់ប្រាណរយៈពេលយូរអាចបង្កើនហានិភ័យនៃជំងឺដូចជាសុខភាពបេះដូងខ្សោយ លើសទម្ងន់ ធាត់ និងជំងឺមួយចំនួនទៀត។ សាស្ត្រាចារ្យ Wen បាននិយាយថា ចលនា និងការហាត់ប្រាណទៀងទាត់អាចរួមចំណែកកាត់បន្ថយហានិភ័យនៃជំងឺរ៉ាំរ៉ៃដូចជា ជំងឺទឹកនោមផ្អែម ធាត់ លើសឈាម ជំងឺបេះដូង និងដាច់សរសៃឈាមខួរក្បាល។
អង្គការសុខភាពពិភពលោក (WHO) ណែនាំឲ្យមនុស្សពេញវ័យដែលមានសុខភាពល្អចូលរួមក្នុងសកម្មភាពរាងកាយកម្រិតមធ្យម ឬខ្លាំងយ៉ាងហោចណាស់ ១៥០ នាទីក្នុងមួយសប្តាហ៍៕
ប្រែសម្រួល៖ សាង ស្រីល័ក្ខ
-
សន្តិសុខសង្គម៤ ថ្ងៃ ago
ជនដៃដល់ បាញ់មនុស្ស២នាក់ស្លាប់ នៅបុរីប៉េងហួត មានគោរម្យងារជា ឧកញ៉ា
-
KPT+៧ ថ្ងៃ ago
ប្រវត្តិដ៏គួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍របស់ វត្តចំណាស់ទាំង ៧ ក្នុងខេត្តបាត់ដំបង
-
សន្តិសុខសង្គម៤ ថ្ងៃ ago
សមត្ថកិច្ច ចាប់បានបុរសដែលបាញ់មនុស្ស២នាក់ឱ្យស្លាប់ និងរបួស នៅបុរីប៉េងហ៊ួតបឹងស្នោ
-
សន្តិសុខសង្គម៤ ថ្ងៃ ago
Update៖ សមត្ថកិច្ចចាប់ខ្លួនជនសង្ស័យម្នាក់ ក្នុងហេតុការណ៍ផ្ទុះអាវុធ នៅក្នុងបុរីប៉េងហួតបឹងស្នោ
-
ព័ត៌មានជាតិ៣ ថ្ងៃ ago
សមាគមឧកញ៉ា នឹងស្នើបញ្ចប់ងារឧកញ៉ាពីឈ្មោះ ស្រី ស៊ីណា ក្រោយបាញ់ឱ្យមនុស្សស្លាប់
-
អត្ថាធិប្បាយ៤ ថ្ងៃ ago
សមត្ថកិច្ចប្រើពេល៣ម៉ោង ក្របួចកឧកញ៉ាប្រើកាំភ្លើងផ្ដាច់ជីវិតគូរស្នេហ៍មួយគូរ
-
KPT+១ ថ្ងៃ ago
១០ ប្រទេស កំពូលគ្រោះថ្នាក់ខ្លាំង ចំពោះស្រ្តី
-
ព័ត៌មានជាតិ១ សប្តាហ៍ ago
ស្ពានអាកាសភ្លោះភ្ជាប់ផ្លូវ ៦០ ម៉ែត្រ ទៅព្រលានអន្តរជាតិតេជោ ប្រកាសបើកការដ្ឋាននៅថ្ងៃ ១៧ មិថុនា នេះ