KPT+
មកស្គាល់ប្រវត្តិបិតានុយក្លេអ៊ែរ និងរូបមន្តផលិតអាវុធប្រល័យលោក J. Robert Oppenheimer
J. Robert Oppenheimer ត្រូវបានគេហៅថា “បិតានៃគ្រាប់បែកបរមាណូ” ដោយដឹកនាំគម្រោង Manhattan ដែលជាកម្មវិធីដែលបង្កើតអាវុធនុយក្លេអ៊ែរដំបូងគេ ក្នុងអំឡុងសង្គ្រាមលោកលើកទីពីរ។
តើ J. Robert Oppenheimer ជានរណា? រូបវិទូនេះ បានបម្រើការជានាយកមន្ទីរពិសោធន៍ Los Alamos កំឡុងពេលបង្កើតគ្រាប់បែកបរមាណូ។ បន្ទាប់ពីការលុកលុយប្រទេសប៉ូឡូញឆ្នាំ ១៩៣៩ ដោយពួកណាស៊ីអាល្លឺម៉ង់ លោកត្រូវបានជ្រើសរើសឲ្យគ្រប់គ្រងមន្ទីរពិសោធន៍ដើម្បីអនុវត្តគម្រោង Manhattan ដែលជាកម្មវិធីដែលបង្កើតអាវុធនុយក្លេអ៊ែរដំបូងគេ ក្នុងកំឡុងសង្គ្រាមលោកលើកទីពីរ។ បន្ទាប់ពីលាលែងពីមុខតំណែងនៅឆ្នាំ ១៩៤៥ លោកបានក្លាយជាប្រធានគណៈកម្មាធិការប្រឹក្សាទូទៅនៃគណៈកម្មការថាមពលអាតូមិច។
ជីវិតដំបូង និងការអប់រំ កើតនៅថ្ងៃទី ២២ ខែមេសា ឆ្នាំ ១៩០៤ នៅទីក្រុងញូវយ៉ក និងជាជនអន្តោប្រវេសន៍ជ្វីហ្វអាល្លឺម៉ង់។ បន្ទាប់ពីបញ្ចប់ការសិក្សានៅសកលវិទ្យាល័យ Harvard លោកបានជិះទូកទៅអង់គ្លេស ហើយបានចុះឈ្មោះចូលរៀននៅសាកលវិទ្យាល័យ Cambridge ជាកន្លែងដែលលោកបានចាប់ផ្តើមការស្រាវជ្រាវអាតូមិចនៅមន្ទីរពិសោធន៍ Cavendish ក្នុងឆ្នាំ១៩២៥។ មួយឆ្នាំក្រោយមក គាត់បានសហការជាមួយ Max Born នៅសាកលវិទ្យាល័យ Göttingen ជាកន្លែងដែលគាត់បានជួបអ្នករូបវិទ្យាលេចធ្លោ រួមទាំង Niels Bohr ។
គម្រោង Manhattan លោកបានក្លាយជាសកម្មនយោបាយក្នុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ១៩៣០ ហើយបានយល់ព្រមជាមួយ Albert Einstein និង Leo Szilard ថាពួកណាស៊ីអាចបង្កើតអាវុធនុយក្លេអ៊ែរបាន។ បន្ទាប់ពីការលុកលុយប្រទេសប៉ូឡូញឆ្នាំ ៩៣៩ ដោយពួកណាស៊ីអាល្លឺម៉ង់ លោកត្រូវបានជ្រើសរើសឲ្យគ្រប់គ្រងមន្ទីរពិសោធន៍ដើម្បីអនុវត្តគម្រោង Manhattan ដែលជាការពិសោធន៍របស់កងទ័ពសហរដ្ឋអាមេរិក ដែលមានគោលបំណងប្រើប្រាស់ថាមពលអាតូមិចសម្រាប់គោលបំណងយោធា។ គាត់បានដឹកនាំការបញ្ចប់ផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្រនៃគម្រោង Manhattan នៅ Los Alamos រដ្ឋ New Mexico ដែលចាប់ផ្តើមនៅឆ្នាំ ១៩៤២។ គម្រោងនេះត្រូវបានប្រមូលផ្ដុំដោយអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រជាច្រើន ដែលបានរួចផុតពីរបបហ្វាស៊ីសនៅអឺរ៉ុប ហើយបេសកកម្មរបស់ពួកគេ គឺស្វែងរកដំណើរការបំបែកឯកសារថ្មីដែលពាក់ព័ន្ធនឹងសារធាតុ uranium-២៣៥ ដែលពួកគេសង្ឃឹមថា នឹងបង្កើតគ្រាប់បែកនុយក្លេអ៊ែរ មុនពេល Adolf Hitler អាចបង្កើតវាបាន។
គម្រោងនេះត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលសហរដ្ឋអាមេរិក ផ្ដល់ឲ្យដំបូងចំនួន ៦,០០០ ដុល្លារ ប៉ុន្តែដល់ពេលដែលការងារបានបញ្ចប់ក្នុងឆ្នាំ ១៩៤៥ ថវិកាបានកើនឡើងដល់ ២ ពាន់លានដុល្លារ។ នៅឆ្នាំនោះ គឺជាការសាកល្បងគ្រាប់បែកលើកដំបូង ហើយជាមួយនឹងភាពជោគជ័យរបស់វា គ្រាប់បែកពីរគ្រាប់ទៀត ត្រូវបានដាក់ពង្រាយក្នុងខែបន្ទាប់ មួយនៅណាហ្គាសាគី ប្រទេសជប៉ុន និងមួយទៀតនៅហ៊ីរ៉ូស៊ីម៉ា។ សកម្មភាពទាំងនេះ បានបិទបញ្ចប់សង្គ្រាមលោកលើកទី២។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ បន្ទាប់ពីបានឃើញការបំផ្លិចបំផ្លាញរបស់គ្រាប់បែកនោះ Oppenheimer បានប្រកែកប្រឆាំងនឹងការអភិវឌ្ឍន៍បន្ថែមទៀតរបស់វា ហើយគាត់បានលាលែងពីមុខតំណែងរបស់គាត់នៅឆ្នាំដដែលនោះ។
ជីវិតក្រោយសង្គ្រាមលោកលើកទី២ លោកបានបន្តធ្វើជាប្រធានគណៈកម្មាធិការប្រឹក្សាទូទៅនៃគណៈកម្មការថាមពលអាតូមិច ដែលនៅខែតុលា ឆ្នាំ ១៩៤៩ បានប្រឆាំងនឹងការអភិវឌ្ឍន៍គ្រាប់បែកអ៊ីដ្រូសែន។ ការប្រឆាំងដ៏គួរឲ្យភ្ញាក់ផ្អើលនេះ បាននាំឲ្យមានការចោទប្រកាន់ថា លោកគឺជាអ្នកគាំទ្រកុម្មុយនិស្ត។ ដូច្នេះហើយ នៅឆ្នាំ ១៩៥៣ គាត់ត្រូវបានព្យួរពីការស្រាវជ្រាវនុយក្លេអ៊ែរសម្ងាត់ ដោយបានដកហូតការបោសសំអាតសន្តិសុខរបស់គាត់ ដោយគណៈកម្មការថាមពលអាតូមិក។ នៅឆ្នាំ ១៩៦៣ ប្រធាន John F. Kennedy បានប្រកាសថា Oppenheimer នឹងទទួលបានពានរង្វាន់ Enrico Fermi ។
ការទទួលមរណភាព គាត់បានស្លាប់ដោយសារជំងឺមហារីកបំពង់ក នៅថ្ងៃទី ១៨ ខែកុម្ភៈឆ្នាំ ១៩៦៧ នៅ Princeton រដ្ឋ New Jersey ។ សព្វថ្ងៃនេះ គាត់ត្រូវបានគេស្គាល់ច្បាស់ថាជា “បិតានៃគ្រាប់បែកបរមាណូ”៕
ប្រែសម្រួល៖ សាង ស្រីល័ក្ខ
ចុចអាន៖ថាមពលនុយក្លេអ៊ែរខ្លាំងកម្រិតណា ហើយប៉ះពាល់អាយុជីវិតមនុស្សទូទាំងពិភពលោកដែរទេ?
ចុចអាន៖ចំណុចសំខាន់ ៥ ត្រូវការពារខ្លួន ប្រសិនបើមានសង្គ្រាមនុយក្លេអ៊ែរ កើតឡើងពិតមែន
-
ចរាចរណ៍២ ថ្ងៃ ago
បុរសម្នាក់ សង្ស័យបើកម៉ូតូលឿន ជ្រុលបុករថយន្តបត់ឆ្លងផ្លូវ ស្លាប់ភ្លាមៗ នៅផ្លូវ ៦០ ម៉ែត្រ
-
ព័ត៌មានអន្ដរជាតិ៥ ថ្ងៃ ago
ទើបធូរពីភ្លើងឆេះព្រៃបានបន្តិច រដ្ឋកាលីហ្វ័រញ៉ា ស្រាប់តែជួបគ្រោះធម្មជាតិថ្មីទៀត
-
ព័ត៌មានជាតិ១ សប្តាហ៍ ago
ជនជាតិភាគតិចម្នាក់នៅខេត្តមណ្ឌលគិរីចូលដាក់អន្ទាក់មាន់នៅក្នុងព្រៃ ត្រូវហ្វូងសត្វដំរីព្រៃជាន់ស្លាប់
-
សន្តិសុខសង្គម២ ថ្ងៃ ago
ពលរដ្ឋភ្ញាក់ផ្អើលពេលឃើញសត្វក្រពើងាប់ច្រើនក្បាលអណ្ដែតក្នុងស្ទឹងសង្កែ
-
កីឡា៦ ថ្ងៃ ago
ភរិយាលោក អេ ភូថង បដិសេធទាំងស្រុងរឿងចង់ប្រជែងប្រធានសហព័ន្ធគុនខ្មែរ
-
ព័ត៌មានជាតិ៥ ថ្ងៃ ago
លោក លី រតនរស្មី ត្រូវបានបញ្ឈប់ពីមន្ត្រីបក្សប្រជាជនតាំងពីខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤
-
ព័ត៌មានអន្ដរជាតិ៦ ថ្ងៃ ago
ឆេះភ្នំនៅថៃ បង្កការភ្ញាក់ផ្អើលនិងភ័យរន្ធត់
-
ព័ត៌មានជាតិ៥ ថ្ងៃ ago
អ្នកតាមដាន៖មិនបាច់ឆ្ងល់ច្រើនទេ មេប៉ូលីសថៃបង្ហាញហើយថាឃាតកម្មលោក លិម គិមយ៉ា ជាទំនាស់បុគ្គល មិនមានពាក់ព័ន្ធនយោបាយកម្ពុជាឡើយ