តើគួរឆ្លើយតបយ៉ាងណាចំពោះទស្សនៈដែលខុស ឬ ផ្ទុយពីចិត្តរបស់យើង?

ជាលក្ខណៈធម្មជាតិ បុគ្គលម្នាក់ៗ​តែងតែ​មានភាពខុសគ្នាទាំងរូបរាង មុខមាត់ ទាំងចិត្តគំនិត ចំណង់ចំណូលចិត្ត រសនិយម ទស្សនៈ ទំនោរ ផ្នត់គំនិត និងឧត្តមគតិជាដើម។ ក្រៅពី​នេះ ជា​លក្ខណៈសង្គម មនុស្សម្នាក់ៗ ឬក្រុមនីមួយៗ ក៏មានភាពខុសគ្នា ឬផ្ទុយគ្នាខាង​វប្បធម៌ ជំនឿ សាសនា ទំនៀមទម្លាប់ ប្រពៃណី សីលធម៌ ទស្សនៈនយោបាយ និងច្បាប់ជាដើម។

ក្នុងក្របខណ្ឌ​ចំណេះដឹង មនុស្ស​ម្នាក់ៗ​ អាច​មានកម្រិតយល់ដឹង ការពិចារណា បទពិសោធ ការពិនិត្យសង្កេត ការសិក្សាស្រាវជ្រាវ ភ័ស្តុតាង និងព័ត៌មានដែលទទួលបានខុសៗគ្នា ហើយការវិភាគ និងការវាយតម្លៃព័ត៌មាន និងការផ្ដល់សក្ខីកម្ម ក៏អាចធ្វើឡើងតាមរបៀបផ្សេងៗគ្នាដែរ។ 

ផ្អែកលើមូលដ្ឋានទាំងអស់ខាងលើនេះហើយ បានជាយើងសង្កេតឃើញថា មនុស្សម្នាក់ៗ ឬក្រុមនីមួយៗ ដូចជា ជនសាមញ្ញ អ្នកជំនាញ អ្នកនយោបាយ វាគ្មិន អ្នកលេងបណ្ដាញសង្គម ឬគណបក្សនយោបាយនីមួយៗជាដើម បានបញ្ចេញគំនិត ទស្សនៈ ឬយោបល់របស់ខ្លួនខុសៗគ្នា ហើយពេលខ្លះមានទាំងផ្ទុយគ្នា​ទៀត​ផងស្ដីអំពីហេតុការណ៍ ព្រឹត្តិការណ៍ សកម្មភាពសង្គម នយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច គម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ជាដើម។

ការរស់នៅក្នុងសង្គមប្រជាធិបតេយ្យសេរី នីតិរដ្ឋ និងអារិយធម៌ ប្រជាពលរដ្ឋទាំងអស់នៅក្នុងរដ្ឋមួយ ក៏ដូចជា បុគ្គលម្នាក់ៗដែរ ត្រូវតែហ៊ានទទួលយកនូវសច្ចភាពនេះ។ បើមិនដូច្នោះទេ ពួកគេ​នឹងមានទំនាស់មិនចេះចប់ ហើយជាយថាហេតុ នឹងនាំឱ្យមានការបែកបាក់ជាតិគ្មានទីបញ្ចប់។

ជាក់ស្ដែង នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជានាពេលថ្មីៗនេះ ហាក់ដូចជាកំពុងមានការផ្ទុះឡើងនូវ​សង្គ្រាម​ពាក្យសម្ដី គំនិត និងទស្សនៈ រវាងអ្នកនយោបាយដែលមាននិន្នការខុសគ្នា ឬ ផ្ទុយគ្នា រវាងប្រជាពលរដ្ឋ និងអាជ្ញាធរ និងរវាងវាគ្មិន (បញ្ញវន្ត) និងប្រជាជនដែលជាអ្នកលេងបណ្ដាញសង្គម។ តាមរយៈពាក្យសម្ដីឆ្លើយឆ្លងគ្នាដោយតានតឹង និងគ្រោតគ្រាតក្នុងបណ្ដាញ​សង្គម ហើយថែមទាំងមានការជេរប្រទេច ការប្រើពាក្យអសុរោះ និងការប្រៀបប្រដូចវាគ្មិនមួយចំនួនទៅនឹង​សត្វឆ្កែជាដើម បានបង្ហាញឱ្យឃើញថា ប្រជាជនខ្មែរមួយចំនួនតូចមិនសូវយល់ច្បាស់អំពីតថភាពបរានុម័តិភាព និងសច្ចភាពនៃធម្មជាតិរបស់​មនុស្សជាតិនិងសង្គមឡើយ។

លើសពីនេះទៀត វាក៏បានបង្ហាញដែរថា ប្រជាជជនខ្មែរដែលជាអ្នកលេងបណ្ដាញ​សង្គម​មួយចំនួនតូច បានធ្លាក់ចុះនូវការយល់ដឹង និងការប្រតិបត្តិសីលធម៌គួរឱ្យព្រួយបារម្ភ។ មនុស្សមួយចំនួនក្នុងចំណោមអ្នកប្រើពាក្យជេរប្រទេច ឬពាក្យអសុរោះនោះ​ ក៏មាន​មនុស្សដែលគេស្គាល់ច្រើននៅក្នុងសង្គម ឬអ្នកនយោបាយល្បីឈ្មោះដែរ។

ជាការណ៍ពិត ដូចបានលើកឡើងខាងលើរួចហើយ មនុស្សម្នាក់ៗមិនដូចគ្នាទេ ហើយ​បើយើងភ្ជាប់ទៅនឹងផលប្រយោជន៍ និងជំហរនយោបាយទៀតសោត ច្បាស់ណាស់ថា ពិតជា​មានភាព​ខុសគ្នា ឬផ្ទុយគ្នាដោយចៀសមិនរួចឡើយ។ ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏ការតស៊ូមតិ ឬការបង្ហាញជំហរខុសគ្នាឬផ្ទុយគ្នា គួរតែធ្វើដោយថ្លៃថ្នូរ ដោយប្រើវោហាសាស្ត្រ ឬទឡ្ហីករណ៍​សមហេតុ​ផល​ និងគ្មានវិរុទ្ធនិទស្សន៍ ឬពាក្យអសុរោះ។ ជាក់ស្ដែង នៅអារ្យប្រទេស ដូចជា សហរដ្ឋអាមេរិក បារាំង អូស្ត្រាលី អាល្លឺម៉ង់ ជាដើម បេក្ខជនប្រធានាធិបតី ឬ ​បេក្ខជន​តំណាងរាស្ត្រ ក៏មានការប្រកួតប្រជែងគ្នាដើម្បី​ដណ្ដើមសំឡេងគាំទ្រក្នុងការឃោសនាបោះឆ្នោត ឬមានការថ្លែងសារនយោបាយ​ឆ្លើយឆ្លងគ្នាដែរ ប៉ុន្តែ ពួកគេប្រើត្រឹមគំនិតទស្សនវិជ្ជា ទស្សនវិស័យ ទឡ្ហីករណ៍ និងគោល​នយោបាយថ្មីៗ​របស់ខ្លួន ធ្វើជាឧបករណ៍ ជាមធ្យោបាយសម្រាប់តតាំងគ្នាប៉ុណ្ណោះ ពួកគេមិនមែនប្រើពាក្យជេរប្រទេសគ្នាទេ។ អ្នកលេងបណ្ដាញសង្គមមួយចំនួនក្នុងប្រទេសកម្ពុជា​ដែលកំពុងដើរផ្លូវខុសគួរតែដកស្រង់យកមេរៀនពីអារ្យប្រទេសទាំងនេះ។  

មានការលើកឡើងមួយចំនួនថា ការរិះគន់ ឬការបញ្ចេញប្រតិកម្ម​ដោយ​កំហឹង ព្រមទាំងបានប្រើពាក្យអសុរោះ និងជេរប្រទេចផងនោះ អាចបណ្ដាលមកពីសីលធម៌សង្គមធ្លាក់ចុះ ការបំពេញការងាររបស់អាជ្ញាធរមួយចំនួនខ្វះតម្លាភាព ពុករលួយ និងមិនបានប្រព្រឹត្ត​ទៅ​ត្រឹមត្រូវតាមគោលការណ៍ច្បាប់ ដែលនាំឱ្យកម្រិតនៃការជឿទុកចិត្តរបស់​ប្រជាពលរដ្ឋលើ​អាជ្ញារកាន់តែធ្លាក់ចុះពីមួយថ្ងៃទៅមួយថ្ងៃគួរឱ្យព្រួយបារម្ភជាដើម។

ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏អ្នករិះគន់គួរតែប្រកាន់ខ្ជាប់នូវគុណធម៌ សច្ចភាព និងបរានុម័តិភាព ព្រមទាំងផ្អែកលើអង្គហេតុ សីលធម៌ ក្របខណ្ឌគំនិត គោលការណ៍ត្រឹមត្រូវ និងច្បាប់​ណាមួយជាក់លាក់ ទើបប្រពៃ។ បើមិនដូច្នោះទេ ការរិះគន់នោះ មិនបានជួយស្ថាបនាសង្គមឬកែសង្គមឡើយ ផ្ទុយទៅវិញ វាអាចធ្វើសង្គមកាន់តែច្របូកច្របល់ ប្រេះស្រាំ និងបែកបាក់សាមគ្គីមិនខាន។

ដូចគ្នាដែរ វាគ្មិន អ្នកនយោបាយ និងអាជ្ញាធរ ត្រូវតែគិតថា ខ្លួនគួរនិយាយអំពីអ្វី​ និយាយបែបណា កម្រិតណា ជាមួយអ្នកណា និងផ្អែកលើមូលដ្ឋានត្រឹមត្រូវ ដើម្បីឱ្យអ្នកអាន អ្នកស្ដាប់ អ្នកទស្សនា ឬប្រជាជនទូទៅភាគច្រើន អាចទទួលយកបាន ដោយចៀសវាងឱ្យបាននូវខ្លឹមសារចាក់ដោយ គំនិតរើសអើង ការមើលងាយ ការធ្វើទូទៅនីយកម្ម និងវិរុទ្ធនិទស្សន៍ បើទោះបីជាការថ្លែងនោះក្នុងបំណង​ចង់អប់រំ កែលម្អ ដាស់តឿន ឬផ្ដល់មេរៀនដល់យុវជន ក្រុមជនងាយរងគ្រោះ ឬសង្គមទាំងមូលក៏ដោយ។

ជារួម ទាំងវាគ្មិន អ្នកនយោបាយ និងអាជ្ញាធរ ទាំងប្រជាពលរដ្ឋ និងអ្នកលេងបណ្ដាញ​សង្គម​សុទ្ធតែ​អាចបាត់បង់តម្លៃដូចគ្នា ប្រសិនបើភាគីណាមួយប្រើពាក្យអសុរោះ ជេរប្រទេច លើក​ឡើងនូវគំនិតមិនសមហេតុផល ការវាយតម្លៃដោយគ្មានភស្តុតាងគ្រប់គ្រាន់និងរឹងមាំ ការនិយាយបែបរើសអើង ការធ្វើទូទៅនីយកម្មប្រញាប់ប្រញាល់​ និងការលើកឡើងនូវទឡ្ហីករណ៍ដែលមានវិរុទ្ធនិទស្សន៍នៅក្នុងសំណេរ ឬបទអត្ថាធិប្បាយរបស់ខ្លួន។ ហេតុនេះ សូមភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ងាកមកពិចារណាឡើងវិញតាមការផ្ដល់យោបល់ខាងលើមុននឹងបន្តបញ្ចេញ​យោបល់​នៅក្នុងសំណេរ ឬបទអត្ថាធិប្បាយរបស់ខ្លួន ដើម្បីអាចរក្សាតម្លៃរបស់ខ្លួនផង និងអាច​រួម​ចំណែកធ្វើឱ្យសង្គមទទួលបាននូវសន្តិភាព សន្តិសុខ សេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ របៀបរៀបរយ ការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាព និងសុខដុមរមនាយូរអង្វែង៕    

ដោយ៖ បណ្ឌិត ឈត ប៊ុនថង អ្នកជំនាញទស្សនវិជ្ជា និងអ្នកតាមដានកិច្ចការសង្គម