គិត​ត្រឹម​ឆ្នាំ ២០២៣ កម្ពុជា​មានបំណុល​សាធារណៈ​ក្រៅ​ប្រទេស​ប្រមាណ​ ១១ ប៊ីលានដុល្លារ

គិត​ត្រឹមដំណាច់ឆ្នាំ២០២៣ កម្ពុជា​មាន​សន្និធិ​បំណុល​សាធារណៈ​សរុប​ចំនួន​ប្រមាណ ១១ ២៣៨ លាន​ដុល្លារ​អាម៉េរិក ​ភាគច្រើន​លើស​លុប​ជា​បំណុល​សាធារណៈ​ក្រៅ​ប្រទេស ដែល​មាន​ចំនួន​ប្រមាណ ១១ ១៨៥ លានដុល្លារអាម៉េរិក ស្មើនឹង ៩៩,៥% នៃសន្និធិសរុប។ នេះ​បើ​​តាម​ឯកសារ​យុទ្ធសាស្រ្ត​ស្តីពីការគ្រប់គ្រងបំណុលសាធារណៈ (ឆ្នាំ​២០២៤-​២០២៨) ដែលរាជរដ្ឋាភិបាល​ទើបតែ​ចេញ​ផ្សាយ​កាល​ពី​ពេល​ថ្មីៗ​នេះ។ ក្នុងនោះក្នុង​​ក្របខ័ណ្ឌទ្វេភាគី មាន​​ចំនួន​ប្រមាណ ៦៤% និង​ក្របខ័ណ្ឌ​ពហុភាគីមាន​​ចំនួន​ប្រមាណ ៣៦%។

ក្នុង​ក្របខ​ណ្ឌ​ទ្វេ​ភាគី ចិន​មាន​ចំណែក ៣៧%, ជប៉ុន ១១%, សាធារណរដ្ឋ​កូរ៉េ ៥%, បារាំង ៥% និង​បំណុល​មរតក ៦% ។ ចំណែក​បំណុល​ពហុភាគី​ ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី​មាន​ចំនួន ២១% ធនាគារ​ពិភពលោក​ចំនួន ១២% និង​ពហុភាគី​ផ្សេង​​ទៀត​ចំនួន ៣%។

ឯកសារ​យុទ្ធសាស្រ្តស្តីពីការគ្រប់គ្រងបំណុលសាធារណៈ (ឆ្នាំ​២០២៤-២០២៨) បាន​បញ្ជាក់​ថា រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បាន​កំណត់​ពិតាននៃការខ្ចីបំណុលសាធារណៈពីស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុ និងដៃគូ​អភិវឌ្ឍ​ក្រៅប្រទេស នៅ​ក្នុងបរិការណ៍​សេដ្ឋកិច្ចបច្ចុប្បន្ន​ក្នុងរង្វង់ ១.៧ ​ទៅ ២ ប៊ីលានអេសដេអ៊ែ ឬ​ប្រមាណ (២.៣​ ទៅ ២.៧ ប៊ីលាន​ដុល្លារ) ក្នុង​មួយឆ្នាំ ហើយ​ក្នុង​ករណី​​​ចាំបាច់​អាច​បង្កើន​ដល់ ២.៥ ប៊ីលានអេសដេអ៊ែក្នុង​មួយ​ឆ្នាំ ប៉ុន្តែ​មិន​ត្រូវ​ឲ្យ​លើស​ ១០ ប៊ីលាន​អេសដេអ៊ែ (ឬ​ប្រមាណ ១៣.៥ ប៊ី​លាន​ដុល្លារ​អាមេរិក) ក្នុង​រយៈពេល ៥ ឆ្នាំ និងបោះផ្សាយលក់មូលបត្ររដ្ឋក្នុងប្រទេសក្នុងរង្វង់ ៥០០ ប៊ីលាន ទៅ ១ ទីលានរៀល ក្នុងមួយឆ្នាំ ហើយក្នុងកាលៈទេសៈចាំបាច់អាចបង្កើនដល់ ១,២ ទ្រីលានរៀល ក្នុងមួយឆ្នាំ ប៉ុន្តែ​មិនត្រូវលើសពី ៤ ទ្រីលានរៀល (សមមូលនឹងប្រមាណ ១ ប៊ីលានដុល្លារអាម៉េរិក) ក្នុងរយៈពេល ៥ ឆ្នាំ អាស្រ័យតាមវិវឌ្ឍនាការម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ចជាក់ស្ដែង។

ដើម្បីគាំទ្រ​ដល់​ការអនុវត្តយុទ្ធសាស្ត្របញ្ចកោណដំណាក់កាលទី១ រាជរដ្ឋាភិបាលសម្រេចដាក់ឱ្យ​អនុវត្ត​នូវ «យុទ្ធសាស្ត្រ​ស្តីពីការគ្រប់គ្រងបំណុលសាធារណៈឆ្នាំ​២០២៤ -២០២៨» ប្រកប​ដោយ​ភាព​ប្រយ័ត្នប្រយែង​ខ្ពស់ និងអាចមានភាព​បត់បែនតាមសភាពការណ៍ពិភពលោក, តំបន់, និង​បរិការណ៍របស់កម្ពុជាតាម​គោលការណ៍គន្លឹះទាំង ៥ ដែលរួមមាន៖

១) ខ្ចីឥណទានក្នុងទំហំសមស្របដែលស្ថានភាពថវិកា និងសេដ្ឋកិច្ចអាចទ្រាំទ្របាន
២) ខ្ចីឥណទានដែលមានកម្រិតសម្បទាន ឬលក្ខខណ្ឌអនុគ្រោះ
៣) ខ្ចីសម្រាប់តែវិស័យអាទិភាពទ្រទ្រង់ចីរភាព​នៃកំណើន​សេដ្ឋកិច្ច និងវិស័យបង្កើន​ផលិតភាព​សេដ្ឋកិច្ច​ឬផលិតភាពផលិតកម្ម
៤) ប្រើប្រាស់ឥណទាន ប្រកបដោយតម្លាភាព, គណនេយ្យភាព, ប្រសិទ្ធភាព, និងស័ក្ដិសិទ្ធភាព​ខ្ពស់​បំផុត
៥) ប្រើប្រាស់ឥណទានសម្រាប់ហិរញ្ញប្បទានគម្រោងវិនិយោគ​លើហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធសាធារណៈ ដែល​ត្រូវ​មានស្តង់ដា និង​គុណភាពខ្ពស់ ស្របតាមគោលការណ៍​នៃការគ្រប់គ្រង​ការវិនិយោគ​សាធារណៈ ព្រមទាំងឆ្លើយតបទៅនឹងតម្រូវការនៃការអភិវឌ្ឍជាតិនៅក្នុងដំណាក់កាលថ្មី ពិសេសធានា​បាន​នូវចីរភាព សេដ្ឋកិច្ច, សង្គម, បរិស្ថាន, និងភាពធន់ទៅនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។

ក្នុងរយៈពេលពីរទសវត្សរ៍មុនវិបត្តិនៃជំងឺកូវីដ-១៩ កំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជា ស្ថិតក្នុងរង្វង់​ជា​មធ្យមជាង ៧% ក្នុងមួយឆ្នាំ ដែលនាំឱ្យកម្ពុជាសម្រេច​បានឋានៈជាប្រទេសមាន​ចំណូល​មធ្យម​កម្រិត​ទាប កាលពីឆ្នាំ២០១៥ ក្នុងនោះ​កម្រិតជីវភាព​របស់ប្រជាជន​មាន​ភាព​ប្រសើរ​ឡើងដោយ ផសស ក្នុង​មនុស្សម្នាក់​បាន​កើនឡើងជាង ៥ ដង ពោល​គឺ ពី ៤៦៤ ដុល្លារ​អាម៉េរិក ក្នុងឆ្នាំ​២០០៤ ដល់​ប្រមាណ ២ ៥២០ ដុល្លារអាម៉េរិក ក្នុងឆ្នាំ២០២៣ ខណៈ​អត្រាភាពក្រីក្រ​បន្តធ្លាក់​ចុះជា​លំដាប់​ពី​ជាង ៥៤% ក្នុងឆ្នាំ២០០៤ មក​ត្រឹម ១៣,៥% ក្នុងឆ្នាំ២០១៤ ហើយ​ត្រូវបាន​ប៉ាន់ស្មាន​ថាស្ថិតក្រោម ១០% មុន​​វិបត្តិជំងឺកូវីដ-១៩។

រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​ បាន​ដាក់​ចេញ​យុទ្ធសាស្ត្រ​ស្តីពីការគ្រប់គ្រង​បំណុល​សាធារណៈចំនួន ៣ លើក រួចមកហើយ ក្នុងនោះ លើកទី១ (ឆ្នាំ២០១១ – ២០១៨) លើក​ទី​២ (ឆ្នាំ២០១៥ – ២០១៨) និង​លើកទី៣ (២០១៩ – ២០២៣)។

តាមរយៈការ​អនុវត្តយុទ្ធសាស្ត្រស្តីពីការគ្រប់គ្រងបំណុល​សាធារណៈទាំង ៣ លើក ស្ថានភាព​បំណុល​សាធារណៈ​កម្ពុជា ត្រូវ​បានគ្រប់គ្រងប្រកបដោយវិន័យនិងប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់ ដោយ​អាចបន្ត​រក្សាបាននូវ «ចីរភាព» និង «ហានិភ័យកម្រិតទាប» ក្នុងនោះសូចនាករតម្លៃបច្ចុប្បន្ន​នៃបំណុល​សាធារណៈ​ក្រៅប្រទេសធៀបនឹង ផសស ពីឆ្នាំ២០១៩ ដល់ឆ្នាំ​២០២៣ មានជាមធ្យម​ត្រឹមរង្វង់ ១៨% ប៉ុណ្ណោះ ធៀប​នឹងអនុបាតគោល ៤០%។

ទន្ទឹមនេះ រាជរដ្ឋាភិបាល​បានចាប់​ផ្ដើមកៀរគរទុន​ពីទីផ្សារក្នុងប្រទេស តាមរយៈការបោះផ្សាយ​លក់មូលបត្ររដ្ឋ​ដែលជាប្រភព​ហិរញ្ញប្បទានថ្មី ជា​លើក​ដំបូងនៅឆ្នាំ២០២២ ហើយនឹង​បន្តអនុវត្តយ៉ាង​សកម្មនូវរាល់វិធានការនិងផែនការ សកម្មភាព​​​ដែលបានដាក់​ចេញក្នុងក្របខ័ណ្ឌ​គោលនយោបាយ​ស្តីពីការអភិវឌ្ឍមូលបត្ររដ្ឋ ឆ្នាំ​២០២៣ – ២០២៨ ដើម្បី​កសាង​ឱ្យបាន​នូវ​ប្រព័ន្ធ​គ្រប់គ្រង​មួយដ៏រឹងមាំ និងគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ​សម្រាប់​ការបោះផ្សាយនិង​ការជួញ​ដូរមូលបត្រ​រដ្ឋ៕