កម្ពុជា​​ឈាន​ឆ្ពោះ​​ការ​អភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច​ឌីជីថល ឆ្លើយតប​ទៅនឹង​បដិវត្ត​ឧស្សាហកម្ម​ ៤.០​

រយៈពេល​ប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ បច្ចេកវិទ្យាឌីជីថលមានការរីកចម្រើន​យ៉ាងឆាប់​​រហ័ស និងបាន​ក្លាយ​ជាចន្ទល់មួយ​ថ្មីបន្ថែមទៀត សម្រាប់គាំទ្រកំណើននិងធានា​ដល់​ភាពធន់​នៃសេដ្ឋកិច្ច។

បច្ចេកវិទ្យាឌីជីថល បានជំរុញ​នវានុវត្តន៍ថ្មីៗ ដែល​ចូលរួម​ចំណែក​បង្កើត​តម្លៃបន្ថែម, បង្កើន​ផលិតភាព និង​ប្រសិទ្ធភាពការងារ, ព្រមទាំង​បានក្លាយជា​កត្តាជំរុញ​ការតភ្ជាប់ពាណិជ្ជកម្ម ជាមួយ​សេដ្ឋកិច្ច​សកល​ផងដែរ។

សម្រាប់​កម្ពុជា ការអភិវឌ្ឍ​សេដ្ឋកិច្ច​ឌីជីថល ត្រូវ​បាន​ចាត់ទុកជា​ចលករ​ដ៏​សំខាន់​មួយ​ក្នុងដំណើរ​ការ​អភិវឌ្ឍ​សេដ្ឋកិច្ច។ រាជរដ្ឋាភិបាលនីតិកាល​ទី ៦ នៃ​រដ្ឋសភា បាន​ប្រកាស​ដាក់ឱ្យអនុវត្ត​នូវ «ក្រប​ខណ្ឌ​គោល​នយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច និង សង្គម​ឌីជីថលកម្ពុជា ២០២១-២០៣៥» និង «គោល​នយោបាយ រដ្ឋាភិបាល​ឌីជីថល ២០២២-២០៣៥» ដែលជា​ឯកសារគោលនយោបាយរយៈពេលវែងសម្រាប់​ធ្វើជា​ត្រីវិស័យ ក្នុងការរៀបចំបរិវត្តកម្មឌីជីថលរបស់កម្ពុជា។

ក្នុង​នីតិកាលទី ៧ នៃរដ្ឋសភា រាជរដ្ឋាភិបាលបាន​ប្រកាស​ដាក់ចេញ​យុទ្ធសាស្ត្រ​បញ្ចកោណដំណាក់​កាល ទី ១ ដោយ​កំណត់យក​អាទិភាព​គន្លឹះ ៥ គឺ៖ «មនុស្ស, ផ្លូវ, ទឹក, ភ្លើង, និង បច្ចេកវិទ្យា, ជាពិសេស គឺបច្ចេកវិទ្យា​ឌីជីថល។

បច្ចេកវិទ្យា​ឌីជីថល ត្រូវបានកំណត់​ជាអាទិភាពគន្លឹះ​ថ្មីមួយ សម្រាប់ឆ្លើយតបទៅនឹង​បដិវត្ត​ឧស្សាហកម្ម​ ៤.០ និង បរិវត្តកម្ម​ឌីជីថល​នៃ​សេដ្ឋកិច្ច និង​សង្គមកម្ពុជា ក៏ដូចជា​ឆ្លើយតប​នឹង​តម្រូវការ​ក្នុង​ការ​លើក​កម្ពស់ផលិតភាព​សេដ្ឋកិច្ច ដែល​ជាគ្រឹះ ​និង​ជាមធ្យោបាយដ៏សំខាន់ ក្នុងការ​សម្រេច​បាននូវ​ចក្ខុវិស័យ​កម្ពុជា ឆ្នាំ ២០៥០ សំដៅ​ប្រែក្លាយកម្ពុជា​ទៅជាប្រទេស​​មាន​​​ចំណូលខ្ពស់។

ការ​ដាក់ចេញ​នូវ «គោលនយោបាយអភិវឌ្ឍបច្ចេកវិទ្យាហិរញ្ញវត្ថុ ២០២៣-២០២៨» និង «ផែនទី​បង្ហាញផ្លូវ​អភិវឌ្ឍន៍​ជំនាញ​ឌីជីថល ២០២៤- ២០៣៥» បាន​សបញ្ជាក់អំពីឆន្ទៈមោះមុត និងភាពបុរេសកម្ម​របស់រាជរដ្ឋាភិបាល ក្នុងការប្ដេជ្ញា​ជំរុញ​ការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចឌីជីថលនៅកម្ពុជា​ឱ្យកាន់តែមានភាពរស់រវើក។

ថ្លែង​ចូលរួម​​កម្មវិធី​បើក «វេទិកាសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ចឌីជីថល ចិន-កម្ពុជា ឆ្នាំ ២០២៤» លោក អូន ព័ន្ធមុនីរ័ត្ន ឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តី រដ្ឋមន្រ្តី​ក្រសួង​សេដ្ឋកិច្ច​និង​ហិរញ្ញវត្ថុ​បាន​គូស​បញ្ជាក់​ថា ការ​កសាង​សេដ្ឋកិច្ច និង​សង្គម​ឌីជីថល​មិន​អាច​ធ្វើ​ទៅ​បាន ដោយ​តួអង្គ​រាជរដ្ឋាភិបាល​តែមួយ​នោះ​ទេ គឺ​ត្រូវ​មាន​អន្តរ​សកម្ម​រវាងតួអង្គ​ទាំង​អស់​ក្នុង​ប្រព័ន្ធ​អេកូឡូស៊ី​ឌីជីថល ដែល​រួមមានរាជរដ្ឋាភិបាល, វិស័យ​ឯកជន និង​ប្រជាជន​ទូទៅ​ផង​ដែរ​។

​ឆ្នាំ ២០២៤ ជាខួបលើកទី ៦៦ នៃ​ទំនាក់ទំនង​ការទូត រវាង​កម្ពុជា-ចិន ដែល​ជាឆ្នាំផ្លាស់ប្តូរ​ប្រជាជន និង ប្រជាជន។ ការ​បន្តពង្រឹងមិត្តភាពដែកថែប និងការធ្វើឱ្យកាន់តែស៊ីជម្រៅ នូវកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ​ត្បូងពេជ្ររវាងកម្ពុជា និង ចិន បាន​ឆ្លុះ​បញ្ចាំង​ឱ្យឃើញ​ពី​ទំនាក់ទំនង​ដ៏​ប្រសើរ រវាង​ប្រជាជាតិ​ទាំង ២ លើ​គ្រប់វិស័យ។

ជាក់ស្ដែង សម្រាប់រយៈពេល ៣ ត្រីមាស ដើម​ឆ្នាំ ២០២៤ ទំហំ​ពាណិជ្ជកម្ម រវាងកម្ពុជា និង ចិន បាន​កើន​ដល់​ប្រមាណ ៩,៨ ពាន់ លានដុល្លារ​អាម៉េរិក មានកំណើនប្រមាណ ១៣,២%, ធៀប​នឹង​រយៈពេល​ដូចគ្នាក្នុង​ឆ្នាំ ២០២៣ ក្នុងនោះ​ការនាំចេញពីកម្ពុជាទៅចិន មាន​ទំហំប្រមាណ ១,២៧ ពាន់​លានដុល្លារ អាម៉េរិក មាន​កំណើន​ប្រមាណ ២១% ធៀបនឹងឆ្នាំ ២០២៣ ខណៈ​ដែលការ​នាំចូល​ពីចិន​មក​កម្ពុជា​ក្នុង​រយៈ​ពេលដូចគ្នាមានទំហំប្រមាណ ៨,៥២ ពាន់លានដុល្លារ អាម៉េរិក, មាន​កំណើន​ប្រមាណ ១២%។

បន្ថែមលើ​ទំហំពាណិជ្ជកម្ម កម្ពុជាក៏បន្តខិតខំជំរុញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច និងពាណិជ្ជកម្ម រវាងកម្ពុជានិង ចិន ឱ្យ​ឈាន​ដល់កម្រិតថ្មីមួយទៀត ជាពិសេស​កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ​ផ្នែក​សេដ្ឋកិច្ច​ឌីជីថល និង​ពាណិជ្ជកម្មតាមប្រព័ន្ធ​អេឡិចត្រូនិក។

កិច្ចប្រឹងប្រែង​ធ្វើ​ទំនើបកម្ម​នីតិវិធី​ប្រតិបត្តិការគយរបស់​អគ្គនាយកដ្ឋានគយ និង​រដ្ឋាករកម្ពុជានៃក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និង​ហិរញ្ញវត្ថុ តាមរយៈការប្រើប្រាស់​ប្រព័ន្ធបច្ចេកវិទ្យា​ព័ត៌មាន ដូចជា​ប្រព័ន្ធបញ្ជរតែមួយជាតិជា​ដើម បាន​ចូលរួមក្នុង​កិច្ចសម្រួល​​​ពាណិជ្ជកម្ម និងជំរុញ​ការ​ធ្វើពាណិជ្ជកម្ម តាម​ប្រព័ន្ធ​អេឡិចត្រូនិកផង​ដែរ។ ទន្ទឹមនេះ ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និង ហិរញ្ញវត្ថុ គ្រោង​នឹង​ដាក់​ឱ្យ​អនុវត្ត​នូវ​ប្រព័ន្ធ​វិក្កយបត្រ​អេឡិចត្រូនិក (e-invoicing system) ដែល​នឹង​បង្ក​ភាព​កាន់តែ​ងាយស្រួល​ដល់​ការ​ធ្វើ​ពាណិជ្ជកម្ម ឆ្លង​កាត់​ព្រំដែន។

ក្នុងក្របខណ្ឌនៃ​កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ​សម្រាប់​សេដ្ឋកិច្ចឌីជីថល កម្ពុជា និង ចិន បានកំពុង​សហការគ្នា​យ៉ាង​ជិតស្និទ្ធ។

សម្រាប់​ពាណិជ្ជកម្មតាម​ប្រព័ន្ធអេឡិចត្រូនិក តាមរយៈ​ក្រសួង​ពាណិជ្ជកម្ម កម្ពុជាបានអនុវត្តគម្រោង Go4eCam ដែល​បានចូលរួមចំណែក ក្នុងការអភិវឌ្ឍ​ពាណិជ្ជកម្ម​តាម​ប្រព័ន្ធ អេឡិចត្រូនិក​នៅកម្ពុជា។ កាល​ពីឆ្នាំ ២០២៣ កម្ពុជាក៏​បានចុះ​​អនុស្សារ​ណៈ​ភាព​ជាដៃគូ​នៃវេទិកាពាណិជ្ជកម្ម​ពិភពលោក​បែបអេឡិចត្រូនិក (electronic World Trade Platform-eWTP) ជាមួយ​ក្រុមហ៊ុន Alibaba ដើម្បី​ជំរុញការ​នាំចេញ, ការពង្រីក​ទីផ្សារ​ពាណិជ្ជកម្ម​អេឡិចត្រូនិក, ការកសាង​សមត្ថភាព និង បច្ចេកវិទ្យាឌីជីថល និង​ការអភិវឌ្ឍវិស័យ​ទេសចរណ៍។

ក្នុងទិដ្ឋភាពនៃការទូទាត់សងប្រាក់ឌីជីថល ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា​បានដាក់ឲ្យប្រើប្រាស់នូវ​ការ​ទូទាត់​សង​ប្រាក់​ឆ្លងកាត់​ព្រំដែន ដោយ​ប្រើប្រាស់​ឃូអរកូដ ជាមួយ​ក្រុមហ៊ុន Ant International តាមរយៈ​ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ​ទូទាត់​សងប្រាក់ ឌីជីថលកម្ពុជា​ហៅកាត់ថា «បាគង» ជាមួយនឹង «Alipay+» ដែល​ត្រូវ​បាន​ប្រើប្រាស់​ជាមធ្យោបាយទូទាត់សងប្រាក់ដ៏ពេញនិយមមួយរបស់​ប្រជាជន​ចិន។

កិច្ចសហការនេះ​សម្រួល​យ៉ាង​ច្រើន​ដល់​ការបញ្ជាទិញ និង​ការទូទាត់របស់​ប្រជាជន ជាពិសេសសម្រាប់​ភ្ញៀវ​ទេសចរ រវាង​ប្រទេសទាំង ២ កម្ពុជា និង ចិន។ ម្យ៉ាងវិញទៀត ក្រុមហ៊ុន បច្ចេកវិទ្យា​ធំៗ​ជាច្រើន​របស់​ចិន បាន​កំពុងវិនិយោគ និង​មានប្រតិបត្តិការអាជីវកម្ម​នៅកម្ពុជា ដែល​បាន​នាំ​មកនូវ​ឱកាសការងារ និង​ការបណ្តុះបណ្តាល ជំនាញ​ឌីជីថលថ្មី ក៏ដូចជា​ការផ្ទេរ​បច្ចេកវិទ្យា, ដែល​ជាយថាហេតុ នឹង​ជួយជំរុញ ការអភិវឌ្ឍសង្គម-សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាជារួម។

ទន្ទឹមនេះ កម្ពុជាក៏មានកិច្ចសហការប្រតិបត្តិការ រវាងវិស័យសាធារណៈ និង វិស័យឯកជនរបស់ចិនជាច្រើន​ថែមទៀត ក្នុងនោះរួមមាន៖ ការរៀបចំធ្វើ​បរិវត្តកម្មឌីជីថល ក្នុងវិស័យសាធារណៈ តាម​រយៈ​ក្រសួង​ប្រៃសណីយ៍ និង​ទូរគមនាគមន៍ ជាមួយ​ក្រុមហ៊ុន Hauwei, កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ​លើ​នវានុវត្តន៍​ឌីជីថល; ការ​តភ្ជាប់​ក្នុងតំបន់ និង​ការចែករំលែក​ចំណេះដឹង​អំពីបច្ចេកវិទ្យាឌីជីថល តាម​រយៈ​ក្រសួង​ឧស្សាហកម្ម វិទ្យាសាស្ត្រ បច្ចេកវិទ្យា និង នវានុវត្តន៍ ជាមួយ​ស្ថាប័ន China- ASEAN Information Harbor ជាដើម។ កិច្ចសហប្រតិបត្តិការជិតស្និទ្ធទាំងនេះ បញ្ជាក់ឱ្យឃើញច្បាស់ អំពី​ទំនាក់ទំនងស្អិតល្មួតរវាងប្រទេសទាំងពីរនៅក្នុង​វិស័យឌីជីថល ។

បន្ថែមលើនេះ ផែនការសហប្រតិបត្តិការ​សម្រាប់​ការអភិវឌ្ឍ (២០២៣-២០២៥) ការ​បង្កើត​របៀង​ស្រូវ, អង្ករ និង ត្រី ការបង្កើត​ច្រក​តែមួយរួមគ្នា សម្រាប់​ការធ្វើ​ពាណិជ្ជកម្ម និងការ​លើកទឹកចិត្ត​ឱ្យកម្ពុជាអាច​ចូលរួម​យ៉ាង​ពេញលេញ នៅក្នុង​ពិព័រណ៍នាំចេញ-នាំចូលរបស់ចិនជាដើម ​បាន​កំពុង​ជំរុញ​ពាណិជ្ជកម្ម និង​ការវិនិយោគ​រវាងកម្ពុជា-ចិនឲ្យកើនឡើងជារៀង​រាល់ឆ្នាំ ខណៈ​ភ្ញៀវ​ទេសចរ​ចិន​រាប់​សែន​នាក់តែងម​កទស្សនា​កម្ពុជា និង​បានរួមចំណែកដ៏សំខាន់ក្នុងការជំរុញការអភិវឌ្ឍវិស័យទេសចរណ៍​នៅកម្ពុជា។

ក្នុងក្របខណ្ឌនៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ​តំបន់ កម្ពុជា​និងប្រទេសជាសមាជិកអាស៊ានដទៃទៀត កំពុង​ចរចា​កិច្ចព្រមព្រៀង​ពាណិជ្ជកម្មសេរី អាស៊ាន-ចិន ដែល​គ្រោងនឹងបញ្ចប់ ក្នុងឆ្នាំ ២០២៥ ខាងមុខ។

កម្ពុជារំពឹងនឹងអាចទទួលបានផល​ប្រយោជន៍​ជាច្រើន ពីកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្ម​សេរី​ខាង​លើ ពិសេស​លើការផ្លាស់ប្តូរ បទពិសោធ, ការជំរុញនវានុវត្តន៍​ក្នុងវិស័យសាធារណៈ និង វិស័យ​ឯកជន, និង​ការពង្រឹងសមត្ថភាព ដើម្បីអាចស្រូប​យកការអនុវត្តនូវ​បច្ចេកវិទ្យាថ្មីៗ ពីបណ្តាប្រទេស ជឿន​លឿន​ខាង​ផ្នែកបច្ចេកវិទ្យា​ឌីជីថល។

​នៅ​ក្នុង​វេទិកាខ្សែក្រវាត់ និង ផ្លូវ សម្រាប់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ លើកទី ៣ ស្ដីពី «សេដ្ឋកិច្ចឌីជីថល​ជា​ប្រភពថ្មីនៃកំណើន» កាល​ពីឆ្នាំ ២០២៣ នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា សម្ដេច​ធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត នៅ​ក្នុង​សុន្ទរក​បាន​បាន​គូស​បញ្ជាក់​ពី​សេដ្ឋកិច្ចឌីជីថល គឺជាវិស័យ​ដែលមាន​សក្តានុពល​ខ្ពស់ ហើយ​កម្ពុជា​ប្តេជ្ញា​ចិត្ត​យ៉ាង​មោះមុត ក្នុងការចូលរួមក្រោម​ក្របខណ្ឌ​​នៃគំនិត​ផ្តួចផ្តើម​ខ្សែក្រវាត់ និងផ្លូវ សំដៅ​ធានា​ឲ្យបាននូវការកសាងសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមឌីជីថលមួយ​ដែល​មានភាព​រស់រវើក ជាពិសេស​តាមរយៈ “ផ្លូវសូតឌីជីថល (Digital Silk Road)” ដើម្បី​បង្កើត​កាលានុវត្តភាព​ថ្មី និង​ភ្ជាប់ខ្លួន​ទៅ​នឹង​​ខ្សែ​ច្រវាក់​តម្លៃ​ឌីជីថល ស្រប​តាម​ការវិវត្ត​យ៉ាង​រហ័ស​នៃ​បច្ចេកវិទ្យា និងស្របតាមទិសស្លោក «ពិភពឌីជីថល​គ្មានព្រំដែន (Digital world knows no boundaries)»​។

ក្នុង​ឱកាស​ចូលរួម​បើក​​វេទិកា​កិច្ច​សហប្រតិបត្តិការ​សេដ្ឋកិច្ច​ឌីជីថល ២០២៤ និង​ពិធី​សម្ពោធ​សមាគម​ឧស្សាហកម្ម​សេដ្ឋកិច្ច​ឌីជីថល​ចិន​កម្ពុជា លោក វ៉ាង វិនពីន ឯកអគ្គរាជទូតចិន​ប្រចាំ​នៅ​កម្ពុជា​មើលឃើញ​​ថា​ បច្ចុប្បន្ន​រង្វង់ជុំថ្មីមួយ​នៃការអភិវឌ្ឍស៊ីជម្រៅ​នូវ​បដិវត្តបច្ចេកវិទ្យា និង​បរិវត្តកម្ម​ឧស្សាហកម្ម បានប្រែក្លាយ​សេដ្ឋកិច្ចឌីជីថល​ទៅជា​ចំណុចកំណើត​ថ្មីនៃ​សេដ្ឋកិច្ចសកល បរិវត្តកម្ម សង្គមឌីជីថល​គឺជានិន្នាការរួមទៅហើយ។

ឯកអគ្គរដ្ឋទូតចិន​ក៏​បាន​គូស​រំលេច​ពី​ការ​ដាក់ចេញ​យុទ្ធសាស្ត្រ​បញ្ចកោណ​ដំណាក់កាល់ទី ១ របស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដែល​បាន​កំណត់​យក​ការ​អភិវឌ្ឍ​សេដ្ឋកិច្ច​ឌីជីថល និង​ការកសាង​សង្គមឌីជីថល ជា​អាទិភាព​គន្លឹះ​មួយ​ក្នុង​ចំណោម​អាទិភាព​គន្លឹះ​ផ្សេងទៀត។ ឯកអគ្គរដ្ឋទូត​ចិន​បាន​ថ្លែង​ថា រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា​បាន​ផ្តល់​សារៈសំខាន់​ការបណ្តុះបណ្តាល​ធនធានមនុស្សវិស័យឌីជីថល ជំរុញ​ការបង្កើត​វិទ្យាស្ថាន​បច្ចេកវិទ្យា​ឌីជីថល ដើម្បីបង្កើត​លក្ខខណ្ឌកាន់តែល្អ​ប្រសើរ​ដល់ការជំរុញ​ការប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាឌីជីថល។

ជាមួយ​គ្នានេះ​ដែរ លោក​ អូន ព័ន្ធ​មុនីរ័ត្ន​ ក៏​បាន​ថ្លែង​​ចាប់​អារម្មណ៍​ក្នុង​ការរៀបចំ «វេទិកា​សហប្រតិបត្តិការ​សេដ្ឋកិច្ច ឌីជីថល ចិន-កម្ពុជា ឆ្នាំ ២០២៤» ថា​នឹងរួមចំណែកក្នុងការ​ពង្រីក​កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ រវាង​កម្ពុជា និង ចិន ក្នុងដែនសេដ្ឋកិច្ចឌីជីថលបន្ថែម​ទៀត។ តាមរយៈ​ការ​អនុញ្ញាតឱ្យក្រុមហ៊ុន​បច្ចេកវិទ្យា​ធំៗរបស់ចិន អាច​ពង្រីក​កិច្ច​សហការ​ជាមួយ​ដៃគូ នៃ​វិស័យ​ឯកជន​របស់​កម្ពុជា ក្នុង​វិស័យ​បច្ចេកវិទ្យា​ព័ត៌មាន និង ទូរគមនាគមន៍, សន្តិសុខ​សាយប័រ, ពាណិជ្ជកម្ម​តាម​ប្រព័ន្ធ​អេឡិចត្រូនិក​ជា​ដើម។

លោក​ជឿជាក់​ថា តាមរយៈ «សមាគមឧស្សាហកម្មសេដ្ឋកិច្ច ឌីជីថល ចិន-កម្ពុជា» នឹង​ដើរ​តួនាទី​យ៉ាង​សំខាន់ ក្នុងការ​បើកផ្លូវ​បន្ថែម សម្រាប់​រៀបចំកិច្ចសហការ​រវាងវិស័យឯកជន និង រាជរដ្ឋាភិបាល ក៏ដូចជា​ក្នុងវិស័យឯនជនខ្លួនឯង សំដៅបង្កើត និងបង្កើន​នវានុវត្តន៍​ឌីជីថល​ក្នុង​វិស័យ​ជំនាញ, ជំរុញ​រំហូរនៃទេពកោសល្យឌីជីថល និង ការបណ្ដុះបណ្ដាលជំនាញ​ឌីជីថលថ្មីៗ, និង​លើក​កម្ពស់ការប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាឌីជីថល​ផង​ដែរ៕