គាស់ឈ្នះ គាស់ឈ្នះ! រដ្ឋ​ចាប់ផ្តើម​​​ប្រកាស​គិត​ពន្ធ​​​សហគ្រាស​ផ្គត់ផ្គង់​ទំនិញ ផ្សព្វផ្សាយ​មាន​ថែម​រង្វាន់

ក្រសួង​សេដ្ឋកិច្ច​និង​ហិរញ្ញវត្ថុ​ បាន​ចេញ​សេចក្តី​ជូនដំណឹង​អំពី​កាតព្វកិច្ចបង់ពន្ធអាករ​ចំពោះ​ការ​ផ្គត់ផ្គង់​ទំនិញ ​ដោយ​មាន​ការ​ថែម​​ទំនិញ ឬផ្តល់​ជារង្វាន់របស់​សហគ្រាស​ផ្គត់ផ្គង់​ទំនិញក្នុងស្រុក។

ក្នុង​សេចក្តីប្រកាស​របស់​ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ​បាន​សង្កេត​ឃើញ​ ក្នុង​រយៈពេល​កន្លងមក សហគ្រាស​ផ្គត់ផ្គង់ទំនិញ​ក្នុងស្រុក បាន​កំពុងពង្រីកទីផ្សារ​ដោយ​ប្រើ​យុទ្ធសាស្ត្រ​ជំរុញ​ការលក់​ក្រោម​រូបភាព​ជាការផ្គត់ផ្គង់ទំនិញ ដោយ​មានថែម​ទំនិញរបស់សហគ្រាស​ឬ​ទំនិញ​ដទៃ ឬផ្តល់​ជា​រង្វាន់​តាមរយៈ​ក្រវិលកំប៉ុង គម្រ​បដប ឬ​វិធី​ផ្សេង​ទៀត​ផ្តល់​ជូន​អតិថិជន។

ដើម្បីឱ្យមានភាពច្បាស់លាស់ ក្នុងការអនុវត្តកាតព្វកិច្ចសារពើពន្ធ និងក្នុងគោលបំណង​ពង្រឹងការ​គ្រប់គ្រង​ប្រមូល​ចំណូល​​ពន្ធអាករ ប្រកប​ដោយប្រសិទ្ធភាព តម្លាភាព និងស័ក្ដិសិទ្ធិភាព ក្រសួង​សេដ្ឋកិច្ច​និង​ហិរញ្ញវត្ថុ បាន​ណែនាំដល់​សហគ្រាស​ផ្គត់ផ្គង់ទំនិញ​ក្នុងស្រុក​អំពី​កាតព្វកិច្ច​បង់​ពន្ធអាករ ចំពោះ​ការផ្គត់ផ្គង់​ទំនិញដោយមានថែមទំនិញ ឬផ្តល់ជា រង្វាន់ផ្សេងៗ ដូចខាងក្រោម៖

១- ការ​ថែម​ទំនិញ​ឬផ្តល់​ជា​រង្វាន់នូវ​ទំនិញ​ជា​ស្តុក​សម្រាប់​លក់​ការ​ផ្គត់ផ្គង់​ទំនិញ​ដោយ​មាន​ថែម​ទំនិញ​ឬផ្តល់​រង្វាន់នូវ​ទំនិញ​ជាស្តុកសម្រាប់លក់ ត្រូវចាត់​ទុកជា​ការផ្គត់ផ្គង់​ជាប់​អាករ ដែល​សហគ្រាស​ត្រូវបំពេញកាតព្វកិច្ចដូចខាងក្រោម៖

ក- ចំពោះ​សហគ្រាស​ផលិតក្នុង​ស្រុកនូវទំនិញ​ជាប់​អាករពិសេស និង/​ឬ​អាករ​សម្រាប់​បំភ្លឺ​សាធារណៈ៖
– ត្រូវជាប់អាករពិសេស និងអាករសម្រាប់បំភ្លឺសាធារណៈ ចំពោះ​ការថែម​ទំនិញ​ឬផ្តល់ជា​រង្វាន់នូវ​ទំនិញ ផលិតក្នុងស្រុកដែលជាប់អាករពិសេសផង និង​អាករ​សម្រាប់បំភ្លឺ​សាធារណៈផង។ ក្នុង​ករណី​ទំនិញ​ផលិត​ក្នុងស្រុកមិនជាប់អាករសម្រាប់​បំភ្លឺសាធារណៈ នោះ​សហគ្រាស​ត្រូវបង់តែ​អាករពិសេស​ប៉ុណ្ណោះ។

មូលដ្ឋានគិតអាករ ត្រូវផ្អែកតាមតម្លៃទីផ្សារនៃការផ្គត់ផ្គង់ទំនិញ​ជាប់អាករនោះ។

– ត្រូវជាប់អាករសម្រាប់​បំភ្លឺសាធារណៈ ក្នុងករណី​ការថែមទំនិញ​ឬផ្តល់ជារង្វាន់​នូវទំនិញជាប់​អាករ​សម្រាប់​បំភ្លឺសាធារណៈ ដែល​សហគ្រាស​បាននាំចូល​ដោយផ្ទាល់
– ត្រូវជាប់អាករលើ​តម្លៃបន្ថែម និងប្រាក់រំដោះពន្ធលើប្រាក់ចំណូល ដោយ​អនុញ្ញាត​ឱ្យយក​មូលដ្ឋាន​គិត អាករលើតម្លៃបន្ថែម និងប្រាក់រំដោះពន្ធលើ​ប្រាក់ចំណូល ស្មើនឹងថ្លៃដើម​នៃទំនិញ​ជាប់​អាករ​នោះ
– ត្រូវជាប់ពន្ធ​លើប្រាក់​ចំណូល ដោយ​អនុញ្ញាត​ឱ្យទទួល​ស្គាល់​ចំណូល​ស្មើនឹង​ចំណាយ​ថ្លៃដើម។

ខ- ចំពោះសហគ្រាសនាំចូលទំនិញជាប់អាករសម្រាប់បំភ្លឺសាធារណៈ៖

– ត្រូវជាប់អាករ​សម្រាប់បំភ្លឺ​សាធារណៈ ដោយមូលដ្ឋាន​គិតអាករ​ត្រូវផ្អែក​តាមតម្លៃ​ទីផ្សារ​នៃ​ការ​ផ្គត់ផ្គង់ ទំនិញ​ជាប់អាករនោះ
– ត្រូវ​ជាប់អាករ​លើ​តម្លៃបន្ថែម និង​ប្រាក់​រំដោះពន្ធ​លើ​ប្រាក់ចំណូល ដោយ​អនុញ្ញាត​ឱ្យយក​មូលដ្ឋាន​គិត​អាករលើតម្លៃបន្ថែម និងប្រាក់រំដោះពន្ធលើប្រាក់ចំណូល ស្មើនឹង​ថ្លៃដើម​នៃការ​នាំចូល​ទំនិញ​ជាប់​អាករ​នោះ
– ត្រូវជាប់ពន្ធលើប្រាក់ចំណូល ដោយអនុញ្ញាតឱ្យទទួលស្គាល់ចំណូលស្មើនឹងចំណាយថ្លៃដើម។

គ- ចំពោះ​សហគ្រាស​ផ្គត់ផ្គង់​ទំនិញដែល​មិនជាប់អាក​រពិសេស និង​អាករសម្រាប់បំភ្លឺសាធារណៈ៖

– ត្រូវជាប់អាករលើ​តម្លៃបន្ថែម និង​ប្រាក់រំដោះពន្ធ​លើប្រាក់​ចំណូល ដោយ​អនុញ្ញាតឱ្យយក​មូលដ្ឋាន គិត​អាករ​លើតម្លៃ​បន្ថែម និង​ប្រាក់រំដោះពន្ធ​លើប្រាក់ចំណូល​ស្មើនឹងថ្លៃដើមនៃទំនិញជាប់អាករនោះ – ត្រូវជាប់ពន្ធ​លើប្រាក់ចំណូល ដោយ​អនុញ្ញាតឱ្យទទួលស្គាល់​ចំណូលស្មើនឹង​ចំណាយ​ថ្លៃដើម។

២- ការថែមទំនិញ​ឬផ្តល់ជារង្វាន់នូវ​ទំនិញដែលមិន​មែនជា​ស្តុកសម្រាប់​លក់ឬរង្វាន់​ផ្សេងៗក្រៅ​ពី​ទំនិញ

ការ​ផ្គត់ផ្គង់​ទំនិញ​ដោយមាន​ថែមឬផ្តល់រង្វាន់​នូវទំនិញដែលមិនមែន​ជាស្តុកសម្រាប់​លក់​ឬរង្វាន់​ផ្សេងៗ​ក្រៅពី​ទំនិញ សហគ្រាសត្រូវអនុវត្ត​ដូចខាងក្រោម៖

ក- មិនត្រូវបានចាត់ទុកជាការផ្គត់ផ្គង់ដែលជាកម្មវត្ថុនៃអាករលើតម្លៃបន្ថែម ប្រាក់រំដោះ​ពន្ធលើ​ប្រាក់​ចំណូល​និងពន្ធលើប្រាក់​ចំណូលឡើយ។
ខ- អាករលើតម្លៃបន្ថែម​ដែលសហគ្រាសបានបង់​លើការទិញទំនិញយកមកប្រើប្រាស់​សម្រាប់​ការ​លក់​ដោយ​មានថែមទំនិញឬផ្តល់ជារង្វាន់ មិនត្រូវបាន​អនុញ្ញាត​ជា​ឥណទាន​អាករ​លើ​ធាតុចូលឡើយ ប៉ុន្តែត្រូវបាន​អនុញ្ញាត​ជាចំណាយ​កាត់កង​បាន​សម្រាប់​គោលដៅ​ពន្ធលើ​ប្រាក់ចំណូល។

៣- ការអនុញ្ញាតជាចំណាយ​ចំពោះការថែមទំនិញឬផ្តល់​ជារង្វាន់ផ្សេងៗ​ដល់អតិថិជន​របស់ខ្លួន​ដើម្បី​ជំរុញ​ការ​លក់​ដូចមានចែងក្នុងចំណុចទី១​និង​ចំណុចទី២ ខាងលើ សហគ្រាស​ត្រូវ​អនុវត្ត​ដូច​ខាង​ក្រោម៖

ក- ត្រូវបានអនុញ្ញាតជាចំណាយកាត់កងបាន សម្រាប់គោលដៅពន្ធលើ​ប្រាក់ចំណូល។
ខ- ត្រូវកត់ត្រាឱ្យច្បាស់លាស់ក្នុងបញ្ជីគណនេយ្យ និងត្រូវមានសក្ខីបត្រគាំទ្រ ដូចមាន​ចែងក្នុង​បទប្បញ្ញត្តិ ស្តីពីពន្ធលើប្រាក់ចំណូល ព្រមទាំងរក្សាទុកឯកសារក្នុងរយៈពេល ១០ឆ្នាំ សម្រាប់​គោលដៅ​ពន្ធដារ។

៤- កាតព្វកិច្ចដទៃទៀតរបស់សហគ្រាស

ក- ការ​ថែមទំនិញឬ​ផ្តល់រង្វាន់​នូវទំនិញជាស្ដុក​សម្រាប់លក់ និង​ទំនិញដែល​មិនមែន​ជាស្តុក​សម្រាប់​លក់ ឬ​រង្វាន់​ផ្សេងៗ​ក្រៅពី​ទំនិញ សហគ្រាស​ត្រូវបំពេញ​លក្ខខណ្ឌ​ទាំងបី​ដូចខាងក្រោម៖

– ត្រូវមាន​គោលការណ៍ និង​ឯកសារ​ផ្ទៃក្នុង​ច្បាស់លាស់​អំពីការ​ពង្រីកទីផ្សារ ដែល​មានការ​សម្រេច​ពី​ថ្នាក់​ដឹកនាំ​របស់​សហគ្រាស ដោយ​មាន​បញ្ជាក់​អំពី​លក្ខខណ្ឌ​នៃ​ការលក់​ដោយ​មានថែម​ទំនិញ (បរិមាណ តម្លៃ លក្ខខណ្ឌ​នៃការលក់​ទំនិញ​ដែលត្រូវថែម) ឬផ្តល់រង្វាន់នូវទំនិញ និង​រយៈ​ពេល​នៃ​ការ​ពង្រីក​ទីផ្សារ ត្រូវអនុវត្តជាទូទៅ​ចំពោះអតិថិជន ស្របតាម​គោលការណ៍​និងលក្ខខណ្ឌ​នៃ​ការ​លក់​ដោយ​មានថែមទំនិញ ឬផ្តល់រង្វាន់​នូវទំនិញឬរង្វាន់ផ្សេងៗក្រៅពីទំនិញ
– ត្រូវមាន​ការផ្សព្វផ្សាយជាសាធារណៈ។

ខ- សម្រាប់គោលដៅនៃការប្រកាសបង់ពន្ធអាករប្រចាំខែ សហគ្រាស​ត្រូវរៀបចំ​បណ្ណលក់​សម្រាប់​ប្រកាស​ពន្ធ (Tax Sale Voucher) សរុប​ប្រចាំខែ ដោយ​បូក​សរុប​តម្លៃ​នៃ​ទំនិញ​ដែលបានថែម​ឬផ្តល់​រង្វាន់​ជាទំនិញ ជាប់អាករឬរង្វាន់ផ្សេងៗក្រៅពីទំនិញ ដើម្បីប្រកាស​បង់ពន្ធ​អាករនៅក្នុង​ប្រព័ន្ធ​ប្រកាស​ពន្ធអា​ជីវកម្ម​ប្រចាំខែ តាមអនឡាញ (e-Filing)។ ទម្រង់​បណ្ណ​លក់​សម្រាប់​ប្រកាស​ពន្ធ​សរុប​ប្រចាំខែ ត្រូវ​មាន​កាលបរិច្ឆេទ លេខ រៀង​ជាលំដាប់​ពេញមួយឆ្នាំ និង​ព័ត៌មាន​ដូចគំរូ​ក្នុង​ឧបសម្ព័ន្ធ​នៃ​សេចក្ដីណែនាំនេះ ដោយត្រូវបំពេញ​ព័ត៌មានតាមប្រភេទអាជីវកម្មដូចខាងក្រោម៖

– សហគ្រាស​ផលិតក្នុងស្រុក​នូវទំនិញ​ជាប់អាករពិសេស និង/ឬអាករសម្រាប់បំភ្លឺសាធារណៈ ត្រូវ​បំពេញ ព័ត៌មាន​នៅ​ក្នុង​ទម្រង់​បណ្ណ​លក់ទី១
– សហគ្រាស​នាំចូល​នូវ​ទំនិញ​ជាប់អាករ​សម្រាប់​បំភ្លឺសាធារណៈ ត្រូវ​បំពេញ​ព័ត៌មាន​នៅ​ក្នុង​ទម្រង់​បណ្ណ​លក់ទី២
– សហគ្រាស​ផលិត​ឬនាំចូល​ឬផ្គត់ផ្គង់ទំនិញទូទៅ (មិនជាប់​អាករពិសេស និង/ឬអាករ​សម្រាប់​បំភ្លឺ សាធារណៈ) ត្រូវបំពេញព័ត៌មាននៅក្នុងទម្រង់បណ្ណលក់ទី៣
– សហគ្រាស​ផលិតក្នុងស្រុក​នូវទំនិញជាប់អាករ​ពិសេស និង/ឬអាករ​សម្រាប់​បំភ្លឺសាធារណៈ និង​សហគ្រាស​នាំចូលនូវទំនិញជាប់អាករសម្រាប់បំភ្លឺសាធារណៈ ត្រូវ​បំពេញ​ព័ត៌មាន​នៅក្នុង​ទម្រង់​បណ្ណ​លក់​នីមួយៗ ទៅតាម​ប្រភេទអាជីវកម្មដាច់ដោយឡែកពីគ្នា។