លោក សួស យ៉ារ៉ា ៖ ការ​ទូត​សន្តិភាព​សភា​កម្ពុជា​មាន​បទ​ពិសោធន៍​កសាង​សន្តិភាព​ជាក់ស្តែង និង​ផ្អែក​លើ​គោលការណ៍​ទាំង​៥

លោក សួស យ៉ារ៉ា ប្រធាន​គណៈកម្មការកិច្ចការបរទេស សហប្រតិបត្តិការ​អន្តរជាតិ និង​ព័ត៌មាននៃរដ្ឋសភា និង​ជាប្រធានក្រុមរដ្ឋសភាកម្ពុជានៃសភាវ័យក្មេង បានថ្លែងថា ការ​ទូត​សន្តិភាព​សភា កម្ពុជា​មាន​បទ​ពិសោធន៍​ក្នុង​ការ​កសាង​សន្តិភាព​ជាក់ស្តែងរបស់ខ្លួន និងផ្លាស់ ប្តូរបទពិសោធន៍​ជាមួយនឹង​បណ្តា​សភា​នៅ​លើ​សកល​លោក ដោយ​ផ្អែក​លើគោលការណ៍ទាំង៥។

ការថ្លែងបែបនេះ​ ត្រូវ​បាន​ធ្វើ​ឡើង​ក្នុង​ឱកាស​បាន​អញ្ជើញ​ចែក​រំលែក បទពិសោធន៍ លើប្រធានបទ “កិច្ចការបរទេស និង​សហប្រតិបត្តិកា​រអន្តរជាតិ នៃរដ្ឋសភា” ជូន​ដល់​ថ្នាក់ដឹកនាំ បុគ្គលិក​ សាស្ត្រាចារ្យ និងនិស្សិត សរុបចំនួន២,២៦៥នាក់ នៅសាកលវិទ្យាល័យ ប៊ែលធី អន្តរជាតិ ទីតាំងទី២ (ស្ពានអាកាស ចោមចៅ) ដែលមានអ្នកចូលរួមផ្ទាល់ចំនួន ១,១៣១នាក់ និងចូលរួមតាមប្រព័ន្ធនិម្មិត (Zoom) នៅទីតាំងទី១ (ទួលស្លែង) ចំនួន ១,១៣៤នាក់ នាព្រឹកថ្ងៃទី២៣ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៥នេះ។

លោកបានបន្ថែមថា គោលការណ៍ទាំង៥នោះរួមមាន ១-សាមគ្គីភាពគ្នាក្នុងភាព ចម្រុះ, ២-ការគោរពគ្នាទៅវិញទៅមក ការយោគយល់គ្នាទៅវិញទៅមក ការទុកចិត្តគ្នាទៅវិញទៅមក និងការផ្តល់ផលប្រយោជន៍ ទៅវិញទៅមក ដើម្បីសន្តិភាពនិងវិបុលភាព (M4P2), ៣-ភាពអត់ឱន យុត្តិធម៌ និងសមភាព, ៤-ការរួមរស់ជាមួយគ្នាដោយ សន្តិភាព និងការទប់ស្កាត់ជម្លោះ, និង ៥-វប្បធម៌នៃសន្តិភាព។

លោក ក៏​បាន​លើក​ឡើង​អំពី​ជោគជ័យ​ដែល​រដ្ឋសភា​កម្ពុជា​បាន​ធ្វើ​ជា​ម្ចាស់​ផ្ទះ​សភា​អន្តរជាតិសំខាន់ៗ ជាអាទិ៍ ១-កិច្ច ប្រជុំភាពជាដៃគូសភាអាស៊ី-អឺរ៉ុបលើកទី១១ (ASEP11-2021), ២-មហាសន្និបាតអន្តរសភាអាស៊ានលើកទី៤៣ (AIPA43-2022), និង ៣-សម័យ​ប្រជុំ​ពេញ​អង្គ​សភា​អន្តរជាតិ​ដើម្បីភាពអត់ឱននិងសន្តិភាព (IPTP11)-ដើម្បីឈានទៅសម្រេចនូវ «ធម្មនុញ្ញសន្តិភាពសកល៖ ដើម្បីមនុស្សជាតិ និងភពផែនដី» ដែលកើតចេញពីស្នាដៃនិងគំនិតផ្តួចផ្តើមរបស់ សម្តេចអគ្គមហា សេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន។

លោកបានបន្តថា ដើម្បីធ្វើការទូតសភាឱ្យបានសង្គតភាពគឺត្រូវឈរលើគោលការណ៍ឯកភាព មិនដើម្បីប្រណាំង ប្រជែងឬប្រឈមមុខ ប៉ុន្តែឯកភាពដើម្បីសហប្រតិបត្តិការ។ បង្កើនភាពធន់ ក្នុងការជម្នះនូវឧបសគ្គព្យុះភូមិសាស្ត្រនយោបាយ ដើម្បីការពារផលប្រយោជន៍ជាតិស្នូលរបស់កម្ពុជា រក្សាសន្តិភាព ស្ថិរភាព ការរស់រាន និងការរីកចម្រើន ដោយប្រកាន់ខ្ជាប់ យ៉ាងម៉ឺងម៉ាត់នូវអព្យាក្រឹតភាព ការគោរពច្បាប់អន្តរជាតិ និងគោលនយោបាយការ​បរទេស​ឯករាជ្យ​បញ្ចៀស​ការ​ធ្វើ​សកម្មភាព ជា​មួយ​ភាគី​ម្ខាង​ហើយ​ធ្វើ​ឱ្យ​ខូចប្រយោជន៍ដល់ភាគីម្ខាងទៀត។

លោកគូសបញ្ជាក់​ថា​ កន្លង​មក​គោលនយោបាយការទូតសភា ជា​ទូទៅ​កិច្ចការងារ​ការ​ទូត​ត្រូវ​គេ​យល់​ឃើញ​ថា ជា​ការងារ​របស់​ស្ថាប័ន​នីតិប្រតិបត្តិ​ដែល​អនុវត្ត​ដោយ​ក្រសួងការ​បរទេស ប៉ុន្តែ​នៅ​ក្នុង​ទសវត្សន៍​ចុងក្រោយ​នេះ ស្ថាប័ន​នីតិប្បញ្ញត្តិ មាន​តួនាទី​យ៉ាង​សំខាន់​តំណាង​ប្រជាជន ដើម្បី​ពង្រីក​ចំណងមិត្តភាព​ជា​មួយ​សភា​នៃ​បណ្តាប្រទេសជាមិត្តទាំងក្នុងក្របខ័ណ្ឌ ទ្វេភាគី និងពហុភាគី។

ហើយ វិស័យការទូតសភា (រដ្ឋសភា និងព្រឹទ្ធសភា) គឺជាការងារការទូតច្រកទី២ (Track ២)ដែល ត្រូវបានអនុវត្តយ៉ាងទៀតទាត់តាមនីតិកាលនីមួយៗ ស្របតាមគោលនយោបាយរបស់គណបក្សដឹកនាំ និងកម្មវិធីនយោបាយ ការទូតរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល ក្នុងគោលបំណងការពារផលប្រយោជន៍ជាតិ ឯករាជ្យ អធិបតេយ្យភាព បូរណភាពទឹកដី និងការអភិវឌ្ឍ សេដ្ឋកិច្ច។

ក្នុង​ឱកាស​នោះ លោកបណ្ឌិត លី ឆេង តំណាងរាស្ត្រមណ្ឌលរាជធានីភ្នំពេញ ស្ថាបនិក និងជាអគ្គនាយក ប៊ែលធី គ្រុប បានគោរពថ្លែងអំណរគុណយ៉ាងជ្រាលជ្រៅចំពោះ សម្តេចមហារដ្ឋសភាធិការធិបតី ប្រធានរដ្ឋសភា ដែលបានអនុញ្ញាតជូន ឯកឧត្តម សួស យ៉ារ៉ា ផ្តល់កិត្តិយសដ៏ឧត្តុង្គឧត្តមអញ្ជើញមកចែករំលែកបទពិសោធន៍ការងារ ការដឹកនាំ និងចំណេះដឹងពាក់ព័ន្ធនឹងកិច្ចការបរទេស និងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិរបស់រដ្ឋសភា ជូនដល់ ថ្នាក់ដឹកនាំ បុគ្គលិក សាស្ត្រាចារ្យ និងនិស្សិតប៊ែលធី។

លោកបណ្ឌិត ក៏បានគោរពថ្លែងអំណរគុណចំពោះ ឯកឧត្តម លោកជំទាវ ភ្ញៀវកិត្តិយស ទាំងអស់ ដែលបានចំណាយពេលវេលាដ៏មានតម្លៃ និងមមាញឹកផ្តល់កិត្តិយសអញ្ជើញចូលរួមជាគណៈអធិបតី ព្រមទាំងផ្តាំផ្ញើអង្គ សិក្ខាសាលាទាំងអស់ ត្រូវត្រងត្រាប់ស្តាប់ដោយយកចិត្តទុកដាក់ និងកត់ត្រានូវបទពិសោធន៍ និងចំណេះដឹងល្អៗ សម្រាប់ទុក ប្រើប្រាស់ជាទុន ដើម្បីអភិវឌ្ឍសមត្ថភាពតទៅអនាគត៕